Katılımcı, Menekşe Kibrit Fabrikası ve Yakın Çevresi Yeniden Canlandırma Ulusal Öğrenci Mimari Fikir Projesi Yarışması

PROJE RAPORU

Proje alanının içinde yer aldığı Küçükçekmece, yaşamın ilk izlerinin görüldüğü, farklı kültürel ve tarihi katmanları içinde barındıran, ayrıca doğal sit alanı özelliğine sahip bir bölgedir. Önemli ulaşım akslarıyla olan güçlü bağlantısıyla; kentlinin sosyal ve kültürel ihtiyaçlarını karşılayabileceği bir odak noktası olma potansiyeli taşıyan Küçükçekmece, farklı kullanım önerilerinin getirilmesiyle yeniden hayat kazanmayı beklemektedir. Küçükçekmece’de istenilen değişimi yaratabilecek, doğu ile batının kesiştiği noktada gerek tarihi gerek bölge içindeki stratejik konumuyla, tarihi endüstri aksının üzerinde bulunan endüstriyel mirasımız Menekşe Kibrit Fabrikası, günümüzde atıl durumdadır.

Proje Menekşe Kibrit Fabrikası ve çevresinin yeniden canlandırılmasına yönelik fikir önerileri getirilmesini kapsar.

ANA KURGU

“Eğer bugün yeni binaların belli bir çevreye veya belli bir mimari ortama uyumundan bahsediyorsak, amacımız belli ki yerin kalitesini kurtarmak ve dolayısıyla insanlığa kaybolmuş bir değeri yeniden kazandırmakla ilgilidir.” (Kurrent)

Bölge halkı da dâhil olmak üzere kentliler, fabrika ve çevresi hakkında bilgi sahibi olmadıklarından; yer ile aralarında bir bağ oluşmamış bunun sonucu olarak aslında var olan mekânın ruhu bu bağlamdan koparak, fabrika, önünden gelip geçilen herhangi bir mekâna dönüşmüştür. Proje ana kurgu olarak kentli ile endüstriyel miras arasında giderek daha da kırılmakta olan bağı multi-fonksiyonel kullanımlar önererek güçlendirmeyi hedefler. Geçmişe ait bilgiyi özümser; geçmiş ile gelecek arasında, birini diğerinin gölgesine düşürmeksizin bağ kurar.

ENDÜSTRİ MEYDANI

Sanayi devriminden günümüze kadar geçen zamana ve terk edilen endüstriyel miraslara dikkat çeken meydan; endüstriyel aksı bir iz olarak kabul eden, bu aks üzerindeki fabrikaların açık sergisi niteliğindeki anıtı odak alır. Bu odak çevresinde bölgeye sanatsal, kültürel ve sosyal değer katan mekanlar yine aynı izi referans alarak konumlanır. Ayrıca pazar ile direkt bağlantı kuran meydan, endüstri ile üretimin bağına çağrışım yapar. Meydanla beraber gelişen birbiri içerisinde eklemlenmiş bu fonksiyonlar, meydanı karşılaşma mekânı tanımından sıyırarak vakit geçirilebilir ve davetkâr kılar.

YERİN HAFIZASI… YAŞAM SOKAĞI

Endüstri aksı ile tarihi demir yolu olan, Yedi kule Küçükçekmece hattını birbirine bağlayan Yaşam Sokağı’nda Paleolitik Çağ’dan bu yana tarihe tanıklık etmiş Küçükçekmece’nin, serüveni yer alır. Her yaşa hitap eden, insanlara yerin ruhunu deneyimletmeyi amaçlayan bu sokakta bulunan, endemik bitkiler ve yoğun yeşil alan Küçükçekmece’nin eşsiz doğal tabiatına vurgu yapar. Sokağı kullanan kişi, bu yolun başından sonuna kadar bölgeyi deneyimler, bölgenin ruhunu hisseder, tarih ve çevre koruma bilincini edinmiş olur.

KÜÇÜKÇEKMECE’NİN KARAKTERİ… ÜRETİM

Projede, üretimle yaşayan, bunu karakter olarak benimsemiş bir bölge olan Küçükçekmece’nin ve zamanında bu üretime en büyük katkılardan birisini yapmış olan Menekşe Kibrit Fabrikası’nın üretim kültürünün devamlı kılınmasına yönelik çözüm önerisi olarak atölyeler ve bununla ilişkili bir pazar yer alır. Atölyeler fabrika içerisinde yer alarak, mekânı bu karakter ile yaşatır. Atölyelerde oluşan ürünler pazarda sergilenir ve satılır. Üretim bölgeye özgü bir karakter olduğundan pazarda bölge halkı da ürettiği şeyleri sergileyip satarak üretime katkıda bulunabilir.

SEYİR ALANI

Fabrikanın göle bakan cephesi etrafında konumlanan seyir alanı, silueti gölgelemeyecek şekilde tasarlanmış çeşitli kent donatıları ve enstalasyon çalışmaları ile farklı kullanıcı gruplarını bir araya getirerek, her yaş grubuna hitap eder ve kuşaklar arası diyaloğu arttırır. Kullanıcıların bölgeyi özümseyerek doğal çevreyle bağ kurmasını amaç edinir.