Mansiyon (Profesyonel / Seramik, Mermer Kategorisi), Nesilden Nesile Kuş Evleri Tasarım Yarışması

Proje Raporu

KIRLANGIÇ YUVALARI

Ev kırlangıçları (Delichon Urbicum) ve kır kırlangıçları (Hirundo Rustica) ülkemizde yaygın olarak gözlenen kırlangıç türlerindendir. Yuvalamak için kırsal alanlarda kayalıklar, mağaralar gibi korunaklı bölgeleri seçen kırlangıçlar kent içinde genellikle yapıların teraslarında duvarların tavana yakın kısımlarını ya da tavan ile duvarın birleştiği köşeleri seçerler ve kendilerine balçık ile tek giriş delikli yuvalar yaparlar. Kalabalık yaşayan kırlangıç grupları bazen yan yana birden fazla yuvayı bitişik olarak inşa ederler. Bu yuvaların formları birbirine yakın olmakla birlikte, giriş delikleri genellikle üst taraftadır ve farklı yönelimlerde olabilir.

GELENEKSEL ÇİNİ KAROLAR
Selçuklu ve Osmanlı mimarisinde “çini karolar” dekoratif bir yapı elemanı olarak yüzyıllardır kullanılmıştır. 15. Yüzyıl sonu 16. Yüzyıl başı Osmanlı çini sanatı açısından yeni bir dönemin başlangıcı olarak kabul edilmektedir. Osmanlı saray nakkaşlarının elinden çıkan desenler, İznik atölyelerinde uygulanır ve pişirilir. Bu dönemde üretilen karolarda ise altıgen form ön plana çıkmaktadır. Altıgen formlu çiniler hem Anadolu Selçukluları’nda üçgen ve kare formlu karolar ile birlikte duvar süslemelerinde, hem de Osmanlı’da mimari dekorasyon elemanı olarak kullanılmıştır. Dönem dönem desenler, kompozisyonlar ve renkler değişse de çini karolarda yaygın olarak firuze, kobalt mavi ve mavi tonları görülmektedir. (Kaynak: İznik Vakfı Resmi web sitesi)

KIRLANGIÇ EVİ TASARIMI
Geleneksel mimaride sıklıkla rastlanan altıgen karoların formu ve renkleri referans alınarak, bu formun bir araya gelme kolaylığı; araya ekstra modül eklemeden bu modüllerle bir kaplama yapılabilme olanağı da göz önünde bulundurularak altıgen form ile yola çıkılmıştır. Doğada gözlemlenen kırlangıç evleri örnek alınarak duvara monte edildiği kısımda geniş, kuş girme ağzına doğru daralan bir formda, tek giriş delikli bir kırlangıç evi düşünülmüştür. Bu kuş evinin fonksiyonel ihtiyaçları da göz önünde bulundurularak tasarım şekillenmiştir;

Kırlangıcın içeride oturabileceği ve hareket edebileceği büyüklükte bir hacim sağlamak amacıyla altıgen öne doğru büyütülmüş, kuşun girebileceği büyüklükte, yaklaşık 6cm çapında, bir tek bir delik kuş evinin ön yüzüne yerleştirilmiş ve kuş evinin hacmi böylece belirlenmiştir.

Kuş evi içine su girme olasılığına karşı alt kısımda bir su tahliye deliği bırakılmıştır.

Kuş evini bir duvara monte edebilmek için arka yüzünde 1cm çapında iki adet askı deliği bırakılmıştır; kuş evi çivi/vida ile bu deliklerden duvara asılabilir. Ayrıca kuş evinin duvara bitişecek arka yüzü dokulu bırakılmıştır; seramik yapıştırıcısı da sürülerek ev duvara sabitlenebilir.

Bir altıgen kırlangıç evi modülü tek başına bir dekorasyon öğesi olarak kullanılabileceği gibi, birden fazla sayıda modül birlikte kombinlenerek bina cephelerinde ve/veya kent içindeki duvarlarda kullanılabilir. Bu modüllerin giriş ağızları doğadaki kırlangıç yuvalarının bir araya gelişinde olduğu gibi birbirinden farklı yönlere bakacak şekilde düzenlerek modüller yan yana getirilebilir; böylece kalabalık bir kırlangıç grubuna da yuva olanağı sağlanmış olacaktır. Günümüz mimarisinde seramiğin yaygın kullanımı duvar ve zemin kaplamalarıdır. Kuş evi modülü, benzer ölçülerdeki altıgen seramik karolar ile birlikte dış mekan duvar kaplaması olarak kullanılabilir.

Tek başına dekorasyon öğesi olarak kullanılabilmesi, seramik cephe kaplamasına entegre edilebilmesi, renk seçeneklerine olanak vermesi ve modül olarak üretilebilmesi ile kırlangıç evlerinin bina cephelerinde ve kent içinde kullanımı kolaylaşmış ve yaygınlaşmış olacaktır.