3. Ödül, Kimlikli Kent Mobilyaları Fikir Tasarım Yarışması

PROJE RAPORU

Kent mobilyaları şehrin kimliğine katkı veren ve kent sakinlerinin farklı ihtiyaçlarına hizmet eden önemli öğelerdir. Hızla nüfus artışı ile şehirlerdeki yoğun yapılaşmalar yüzünden kamusal alanlar (park, meydan, peyzaj öğeleri vb.) giderek azalmakta.

Şartnamede belirtilen şehirler arasında Bursa’nın ismini okuduğumda aklıma ilk gelen “Yeşil Bursa” oldu. Yeşil Bursa ismi Yeşil Camii, Yeşil Türbe, Yeşil Medrese, Yeşil Külliyesi gibi pek çok mimarı esere ilham verdiği gibi bana da bu projede ilham kaynağı oldu. “Yeşil” dendiğinde aklıma doğa geldi ve bu projenin konsepti ortaya çıktı. Tasarımlarımın kentleşme yüzünden azalan peyzaj öğelerine bir katkı sağlamasını istedim. Tasarımlarımda kullandığım dikey bahçe sistemleri ile peyzaj anlamında katkı sağlarken durak ve satış biriminde tercih ettiğim güneş panelleri ile temiz enerji kullanımı sağlayarak doğaya katkı sağlamayı hedefledim.

Tasarımların strüktürlerinde beton ve çelik gibi ekonomik ve hızlı üretilen malzemeleri tercih ederken oturma ve satış birimlerinde sıcak ve doğal malzeme olan ahşap tercih ettim.

Bu proje, “Yeşil Bursa”nın bugün ve gelecekteki çağdaş şehir kimliğinin bir parçası olmayı hedeflemektedir.

SEÇİLEN KENT BURSA

Bursa, Marmara Bölgesi’nin 2. büyük ilidir. Türkiye’nin İstanbul, Ankara ve İzmir’den sonraki 4.büyük ilidir. Kuzeyinde Marmara Denizi ve Yalova, kuzeydoğuda Kocaeli ve Sakarya, doğuda Bilecik, güneyde Kütahya ve batıda Balıkesir illeri ile çevrilidir. Türkiye’nin önemli sanayi kentlerinden biri olmanın yanında medya, iletişim, ulaşım ve sağlık hizmetlerinin de en yoğun olduğu kentlerden biridir.

TEMA : YEŞİL BURSA

Bursa, tarihi önemi olduğu kadar, eşsiz doğası ile de dikkati çeken bir kenttir. ‘Yeşil’ rengi adeta bu kentle özdeşleşmiş, onun simgesi olmuştur. Bu geçmişten bu yana bilinen bir tanımlamadır. Geçmişten günümüze Bursa’nın yeşil doğası pek çok mimarı esere ilham olmuş ve ismini vermiştir.

Örneğin: Yeşil Camii, Yeşil Türbe, Yeşil Medrese, Yeşil Külliyesi, Yeşil Mahallesi. Bu konsept de diğer mimari eserler gibi ilhamini “yeşil”den almaktadır.

KONSEPT YAKLAŞIMI

Türkiye gibi derin bir tarihe sahip ülkede kent kimliği, mimarı üslup hakkında şüphesiz onlarca örnek verilebilir fakat 21.yy’da ve özellikle şehir merkezlerinde önüne geçilemez biçimde artan dikey yapılaşma sebebiyle geleneksel Türk mimarisinden hızla uzaklaşıyoruz. Fakat bir yandan çağa ayak uydurarak yapı sektöründeki teknolojik gelişmeler ve yeni yapı malzemeleriyle birlikte modern, çağdaş eserler ortaya çıkıyor.

Bursa özellikle Osmanlı Mimarisinin çok kıymetli eserlerine ev sahipliği yapmakta fakat eğer bugünün tasarımında Osmanlı üslubunu kullanmaya kalkarsak bu eklektik bir yaklaşım olacaktır. Oysa elimizdeki yeni malzemeler ve teknolojilerde özgün tasarımlar yapmak mümkün. Bu konseptin temelinde kentle özdeşleşen “yeşil” yatmakta. Yeşil enerji kullanan duraklar, büfeler ve aynı zamanda peyzaj öğesi olarak da kullanılabilmektedir. Azalan yeşil alanlara bir alternatif olarak düşünülmüş ve tasarlanmıştır.

SATIŞ BİRİMİ

Tasarımda başlıca dikkat edilen unsur temiz enerji kullanımıdır. Satış birimi enerji üretimi çatısında konumlandırılmış fotovoltaik güneş paneli ile kendisi sağlamakta ve herhangi bir harici elektrik tesisatına ihtiyaç duymamaktadır. Aynı zamanda giderek peyzaj öğelerinden yoksun kalan kamusal alanlarda dış cephesine kaplanmış canlı bitkiler sayesinde kent siluetine katkıda bulunmaktadır, dikey bahçe sistemi kendi içerisinde yer alan damlama sistemi ile sulanmaktadır. Cephe kaplaması olarak çimentolu yonga levha ve ahşap tercih edilmiş olup iç hacimlerde devam eden ahşap yüzeyler bulunmaktadır. Tasarımın arka cephesinde acı nedeniyle ortaya çıkan boşluk birimin elektrik paneli, şu deposu veya ürün deposu olarak kullanılabilen bir hacim olarak düşünülmüştür.

Bu birim gıda (kahve, dondurma, fast-food, yöresel yiyecekler vb.), medya yayınları (gazete, dergi), hediyelik eşya, bilet gişesi ve daha pek çok fonksiyona hizmet edebilir niteliktedir. Birim 10 m² taban alanına sahip olup on cephede bir metrelik saçak yer almaktadır.

TOPLU TAŞIMA DURAĞI

Otobüs, tramvay, minibüs gibi toplu taşıma araçlarını kullanacak yolcular için düşünülmüş bu tasarım enerjisini çatısında yer alan fotovoltaik güneş panelinden kendisi sağlamaktadır. Herhangi bir harici elektrik tesisatına ihtiyaç duymayan durağın iç yüzeyinde bir adet interaktif pano, bir adet acil durum çağrı telefonu ve 5 adet şarj ünitesi bulunmaktadır. Elektrik akşamı durağın arka cephesinden girilen depoda yer almakta ve müdahale kapağı ile kullanılabilmektedir. Dış cephe kaplaması olarak betopan tercih edilen tasarımın iç yüzeyinde sıcak malzeme olan ahşap tercih edilmiştir. Aynı zamanda durağın bir yüzeyi cam ile kapatılarak özellikle soğuk havalarda problem olması öngörülen hava akışı ve rüzgar gibi doğal etmenlere karşı bir koruma sağlamaktadır. Durağın arka cephesi ve çatısında uygulanacak dikey bahçe peyzaj uygulaması ile kamusal alanlarda peyzaj unsuru olarak kullanılabilmektedir dikey bahçe sistemi kendi içerisinde yer alan damlama sistemi ile sulanmakta. On cephesinde yer alan çöp kutusu ile de çevresel temizliğe katkıda bulunmaktadır.

OTURMA BİRİMLERİ

Bank meydan, cadde, AVM onu gibi pek çok kamusal alanda yer alması gereken kent sakinleri için özellikle dinlenme ihtiyacı adına önemli bir kent mobilyasıdır. Ne yazık ki kamusal alanlarda sayıları ihtiyacı karşılamaya yetmemektedir. Bu tasarım gerek oturma birimi olarak kullanımı gerekse peyzaj unsuru olarak iki fonksiyona sahip olup kent sakinlerine hizmet etmektedir. Çelik taşıyıcı konstrüksiyon üzerine geçirilen ahşap oturma kısmı ve taşıyıcı sistemi gizlemek adına prekast giydirme ile üretimi sağlanmaktadır.

ŞU ÖĞELERİ

Özellikle sıcak havalarda artan şu ihtiyacına karşı tasarlanan sebil iki hazneden oluşmaktadır. Üst hazne kent sakinleri için fışkırtmalı sebil musluğu ile kullanım sağlarken alt hazne yaz kış içme suyu bulmakta zorlanan sokak hayvanları için düşünülmüştür. Üst haznede pis su ve temiz su hattı bulunurken alt haznede yalnızca temiz su hattı bulunmakta ve su bittikçe kendiliğinden dolmaktadır. Dış kabuk prekast beton ile üretilmektedir. Modelde görüldüğü üzere sebilin arka yüzeyi çıkartılarak tesisat onarımı için müdahale kapağı görebilmektedir.

COP KUTULARI

Şüphesiz ki kamusal alanlarda yere atılan çöplerin büyük bir kısmını sigara izmaritleri oluşturmakta, ambalaj atıkları ise hacmen daha büyük oldukları için çöp kutusuna atılmaktadır. Kulluk tasarımı çevre kirliliğine sebep olan sigara izmariti atıklarının toplanması adına düşünülmüştür. İmalatı bütün prekast beton halinde olacaktır ve kulluk kısmı çelikten olup yuvasına monte edilecektir. Diğer tasarımlarda olduğu gibi bu tasarımda da peyzaj öğesi kullanılmıştır.

MALZEME VE RENK SEÇİMİ

Bursa’nın yeşil bir kent ve gelişmiş sanayi tesisleri tasarımlarım malzeme renk seçimlerinde dikkate alınmıştır. Tasarımlar üzerinde yer alan peyzaj öğeleri Bursa’nın yeşil doğasını, prekast ve çimentolu yonga levhalar sanayi sektörünü temsil etmektedir.

Oturma birimlerinde sıcak malzeme olan ahşap tercih edilirken kent sakinlerinin konforu dikkate alınmıştır. Prekast kullanımı tasarımların hızlı ve ucuz üretimi sağlarken dış etmenlere karşı dayanıklılıklarını arttırmaktadır.

Peyzaj öğelerinin montajı modüler dikey bahçe sistemleri ile sağlanmaktadır. Satış birimi ve toplu taşıma durağın kullanılan peyzaj öğeleri damlama sistemi ile kendi içerisinde sulama imkanı sunarken, diğer tasarımlar hacmen daha küçük oldukları için sulama harici olarak yapılmaktadır.

Satış birimi ve toplu taşıma durağının enerji ihtiyacı çatılarında yer alan fotovoltaik paneller ile kendi içlerinde harici bir elektrik tesisatı olmadan sağlanmaktadır.