6. Mansiyon, II. Ekolojik Kentsel Tasarım Yarışması

Proje Açıklama Raporu

EKO MİRAS: İZNİK KENTİ

İZNİK KENTİ
İznik kenti; özgün kültürel, doğal ve tarihi miras değerlerine sahip bir kenttir. Geçmişten bugüne kadar birçok medeniyete ev sahipliği yapmış olan bu çok katmanlı tarihi kent, günümüzde hala Helen, Roma, Bizans, Selçuklu, Osmanlı dönemlerine ait mimari anıtları, etnografik zenginlikleri ve arkeolojik alanları ile tarihe tanıklık etmeye devam etmektedir. İznik’i diğer kentlerden farklı kılan faktör; siyasi, kültürel, doğal, dini ve sanatsal özelliklerin bir arada bulunduğu ender bir kent olmasıdır. İznik’in; elverişli konumu, ılıman iklimi, gölü ve çevresindeki akarsuları, üzüm bağları, bahçeleri, zeytinlikleri ve çinileri kente özel bir kimlik kazandırmıştır. İznik Ovası’nın ulaşım açısından elverişli bir noktada bulunması, suya erişimin kolay olması ve verimli topraklara sahip olması şehrin kuruluş yeri olarak seçilmesinde etkili olmuştur. Böylelikle kentte zaman içerisinde farklı kültürel katmanlar oluşmuş ve kent, doğa ile kültürün birlikte oluşturduğu bütüncül peyzajla gelişmiştir. İznik sahip olduğu bu değerler ile yarışma kapsamında ele alınabilecek niteliklere sahip bir kent olmuştur.

II. EKOLOJİK KENTSEL TASARIM YARIŞMASI BAĞLAMINDA SEÇİLEN ALANA DAİR ÜRETİLEN İLKE VE STRATEJİLER
Yarışmada Bursa iline bağlı İznik ilçesi geliştirilen ekolojik tasarım yaklaşımlarıyla ele alınmıştır. Yarışma kapsamında kentin sahip olduğu doğal, tarihi ve kültürel miras değerleri dikkate alınarak “Sürdürülebilir Eko Miras” teması belirlenmiştir. İznik’in sahip olduğu değerlerin ayrı ayrı ele alınması yerine eko miras adında yeni bir kavram geliştirerek bu değerler bütüncül olarak ele alınmıştır. Daha sonra bu tema bağlamında ölçekler arası uyum gözetilerek kentin bölgesel ilişkilerinin ele alındığı kavramsal şema, 1/10000 ölçekli ilkesel şema ve çalışma alanı içinden seçilen 49 hektarlık bir alana yönelik yapılan 1/1000 ölçekli tasarım projesi teslim edilmiştir. Temel olarak İznik kentinin, sahip olduğu doğal, kültürel ve tarihi miras değerlerinin bir bütün olarak birbirleriyle ilişki içinde, değerlerin ön plana çıkartılması ve gelecekte de bu değerlerin sürdürülebilirliğinin sağlanmasını temel alan ekolojik bir kent haline dönüştürülmesi amaçlanmıştır. Belirlenen ilkeler ise kısaca sahip olduğu eko miras değerleriyle kendi kendine yeten kent, artan yaşam kalitesi ve yaşanabilir çevreler, sürdürülebilir ekonomik faaliyetler ile yapılı çevre ve katılımcı politikalar olarak belirlenmiştir. Ayrıca yarışma kapsamında salt plan düzleminden inerek yaşamın içine dokunmak amacıyla da kurgulanan yaşam senaryolarını içeren kentsel tasarım rehberi hazırlanmıştır.

Temel İlke 1: Çevresel sürdürülebilirliğin sağlanarak ekolojik ayak izinin azaltılmasıyla kendi kendine yeten bir kent oluşturulması ve toplumun yaşam kalitesinin artırılması.

Strateji 1.1: Kent genelinde, yenilenebilir enerji kaynaklarından enerji elde edilmesi,

Strateji 1.2: Birbirleriyle entegre, çevre kirliliğini azaltıcı sürdürülebilir, yenilikçi atık sistemlerinin ve altyapısının oluşturulması,

Strateji 1.3: Yeşil sistemler arasında entegrasyonun sağlanarak sistemin sürdürülebilirliğinin sağlanması,

Strateji 1.4: Doğal ekosistemin restorasyonunun sağlanması ve biyoçeşitliliğin korunması,

Strateji 1.5: Sürdürülebilir ulaşım sistemlerinin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması.

Temel İlke 2: Ekolojik yaklaşımla kent mirasının korunarak ekonomik kalkınmanın sağlanması.

Strateji 2.1: İznik’in tarımsal verimliliğinin artırılarak kendi kendine yeten bir kent olmasında tarımın katkı sağlaması,

Strateji 2.2: Kentin miras değerleri korunarak turizm potansiyelinin değerlendirilmesi,

Strateji 2.3: Göldeki biyoçeşitliliğin korunmasıyla balıkçılık sektörünün sürdürülebilirliğinin sağlanması,

Strateji 2.4: Sanayi işletmelerinin yerel ürünlere dayalı ürünlerin işlenmesine yönelik düzenlenmesi ve yerel halka istihdam sağlayıcı tesislerin kurulması,

Strateji 2.5: İznik çinisinin dünya çapında tanınması sağlanılarak yerel halkın çiniden daha fazla gelir kazanmasını sağlamak.

Temel İlke 3: Ekolojik yaklaşımla mekansal çevrenin doğal peyzajla birlikte sürdürülebilirliğinin sağlanması.

Strateji 3.1: Kamusal alanların açık ve yeşil alanlarla güçlü birlikteliğinin kurulması,

Strateji 3.2: Kentsel kimlik ve imaj ögeleriyle tarihi kent siluetinin ön plana çıkarılması,

Strateji 3.3: Meskûn yerleşimin korunarak geliştirilmesiyle beraber yeni yapılacak yerleşimlerin ekolojik bir yaklaşımla sur içiyle uyumlu bir şekilde tasarlanması.

Temel İlke 4: Ekolojik yaklaşımla tasarlanan kentin işleyebilmesi için yönetim birimlerinin oluşturulması.

Strateji 4.1: Kentin eko mirasının korunması ve sürdürülebilirliğine yönelik tasarlanan rotalar, ilişkiler ve birimler arasındaki uyumu sağlamak, denetlemek ve yürütmek amacıyla yerel yönetim bünyesinde eko miras yönetim birimi kurulması.