Eşdeğer Mansiyon (75368), İzmir Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Entegrasyon Merkezi Yarışması

Mimari Proje Raporu

“Şehri şehir yapan yalnız evler değil, bütün faaliyetlerin içinde barındırdığı yapılar, yapı grupları ve bunları birbirine bağlayan ulaşım, altyapı, sosyal donanım sistemleri ve bunları ayrıştıran, işleten kuruluşların bütünüdür.”
Turgut Cansever

İnsanlar, hayatını düzenlemek için şehirleri kurmuştur. Kurulan şehirler insanların ihtiyaçlarına göre farklılık gösterir. Şehir insan hayatını yönetmesinin yanında sosyal ve fiziki donatıları ile sürekli bir dönüşüm ve değişim içindedir. Şehirler sadece yapı grupları beraberliği olarak değil parklar, ulaşım ağları, alt yapı sistemleri ile birlikte bütün olarak düşünülmeli ve bu doğrultuda planlamalar yapılmalıdır.

İzmir Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Entegrasyon Merkezi için öngörülen proje alanı İzmir’in yeni kent merkezi sınırları içinde bulunuyor ve hizmet binası ile birlikte yakın çevresinin de düzenlenmesi bekleniyor. Bu anlamda bir odak konumundadır. Proje alanında İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin otobüs işletmesi olan Eshot’a ait tamirhane bulunuyor. Alanın güneybatısında Şehitler Caddesi, doğusunda ise 2844 Caddesi bulunuyor. Ulaşım ağının düğüm noktasında olan alana güneyden metro ve tramvayla, kuzeyden İzban ve tramvayla, doğudan ise metro ile erişilebilmektedir. Proje alanını doğu yönünde İzmir Atatürk Stadyumu ile güneybatı yönünde 1. Sanayi Sitesi çevreliyor.

Ulaşım entegrasyon merkezi, içinde farklı işlevli birimleri barındırıyor ve yoğun bir programa sahip. Programda hizmet binası birimlerinin yanı sıra sosyal donatılar da oldukça fazla. Bu anlamda yapı, kentliye hizmet eden, gündelik hayata fayda sağlayan, günün her saati yaşayan mekanlara sahip olmalıdır. Proje önerisi fonksiyonel, kentliyi önemseyen, kamusal bir yapı olma hedefindedir.

Proje önerisi için öngörülen alanda proje alanını çevreleyen ulaşım ağı, toplu taşıma aktarma noktaları, spor alanları ve sanayi sitesi bölgesi gibi önemli nirengi noktaları bulunuyor. Bu noktalar proje önerimizin alana yerleşimi konusunda önemli olmasının yanında yeni yaya aksları oluşumuna imkan verdi. Alana yerleşim genel olarak; alanı çevreleyen zeminde geçirgen, yarı açık ve kapalı birimler ile orta kısımda avlu çözümü şeklinde tariflenebilir. Yapılaşma alanı içine alınan yaya aksları ile yapının hareketli, sürekli yaşayan kamusal alan kurgusu ile kentinin ihtiyaçlarına cevap vermesi bekleniyor. Proje alanına ulaşım birçok şekilde olabilmektedir. Araç trafiği alanın güneybatısında bulunan Şehitler Cadde’sinde çok yoğundur bu yüzden kapalı otopark girişi doğudaki 2844 Cadde’sinden verildi. Yaya yaklaşımı çok yönlüdür. Doğudan stadyum ve spor salonu kullanıcıları, kuzeyden personel ve toplu taşıma kullanıcıları, yine batıdan toplu taşıma kullanıcıları proje alanına erişebiliyor. Kamusal alan iki katmandan oluşuyor. Zemin ve alt zemin olarak çalışan katmanlı kamusal alan, sosyal ve kültürel birimlerle hizmet veriyor.

Hizmet binası; proje alanının güneybatısında çok yoğun bir taşıt aksı olan Şehitler Caddesi’nin yoğunluğunu kesmek için caddeye paralel olarak yerleştirildi. Yolu tutan ana kütlenin duvar etkisini yıkmak için zemin katta geçirgen yırtıklar ve kütlede geri çekilmeler yapıldı. Kütle +5.00 kotunda da çeperinde dolaşan platform ile geçirgen bir tavır sergiliyor. Ayrıca üst katlarda kütleye dönüşen, zemin kat ve 1.katı örten bir girişi saçağı bulunuyor. Anıtsal ve davetkar saçak halkı hem kütle içine hem de kamusal alana ulaştırıyor. Saçak dışında hizmet binasına üç farklı girişten ulaşılabiliyor. Yapının personel ve halka şeffaf ve davetkar bir ortam sunması için kütlenin ortasında galeriler açıldı. Galeriler ile hizmet birimlerinin birbiri ile ilişki içinde olabilmesi hedefleniyor ve hava sirkülasyonun döngüsü sağlanıyor.

Kamusal alan; oldukça yoğun programa sahip. Kamusal işlevlerden olan sergi ve yeme içme birimi kütlesi ulaşım ağının seyrine imkan vermesi için kuzeydeki tramvay aksını tutacak şekilde yerleştirildi. Bu kütlede açık ve kapalı sergi birimleri, yeme-içme birimleri bulunuyor. Zemin kotundan ulaşılan bu birimler +5.00 kotunda devam ediyor. Ayrı bir girişi olan kreş ise hizmet birimi ile sokak oluşturacak şekilde doğu yönünde yerleştirildi. Hizmet binası kütlesi, sergi birimi kütlesi ve kreş kütlesi arasında kullanıcılar için farklı deneyimler, sürprizli, gölgelikli mekanlar oluşturması için bir alt zemin yapıldı. Alt zemine cephe veren birçok sosyal donatı bulunuyor. Konferans salonu, toplantı salonları ve ortak fuayeleri, yeme-içme birimi, spor birimleri bu kotta bulunuyor. Ayrıca hizmet binasına ait yemekhane de bu avlu ile ilişki içindedir. Tüm bu donatılar ile oluşturulan alt zeminin, zemin kotundan koparak halk ve kullanıcılar için hem eğlence hem dinlence alanı olması bekleniyor. Avlunun mesai saatleri dışında hizmet verecek olması alanın sürekli yaşamasına imkan verecektir. Bu alandaki mekanlar cephe karakteri olarak ve işlev olarak şeffaftır ve çok yönlü bir ulaşım söz konusudur. Alt zemine ulaşım doğu yönündeki bir amfi ile ve zemin kattan gelen sirkülasyon elamanları ile olabiliyor. Ayrıca alt zeminin çeperine yerleştirilen otopark birimi bulunuyor ve avluya direkt geçiş olabiliyor. Proje alanı için otopark ihtiyacı çok fazladır. Bodrum katlardaki otopark alanları kullanıcıların park ihtiyacına cevap verebilecektir. Ayrıca otopark alanına konumlandırılan düşey sirkülasyon elemanları ile kamusal alanlara ve hizmet binasına ulaşım sağlanıyor.

Ana kütle olan hizmet binasını saran bir platform buluyor. Platform Şehitler Cadde’sinin karşısından gelecek yayalar için sağlıklı bir geçiş sunuyor. Platform kullanıcıları hizmet binasına, kamusal alana, sergi birimi kütlesine ve yapılması planlanan tramvay aksına ulaştırabilecektir. Bu geçişin yapı ve çevresini kullanmayıp toplu taşıma duraklarına ulaşmak için de kullanılması amaçlanıyor.

Yapı ve çevresi ile birlikte sürdürülebilir, ekolojik tavır sergiliyor. Yapıda galeriler yapılarak temiz havanın girişi kirli havanın çıkışı sağlanıyor. Galerilerin kış aylarında sera etkisi ile yapıyı ısıtması yazın ise hava hareketini sağlayarak yapıyı soğutması bekleniyor. Güneye bakan çatısına güneş panelleri yerleştirilmesi ile enerji üretimi ve yapı ve çevresindeki yağmur suları toplanması ile çevre sulamasında kullanılması hedefleniyor.