3. Ödül, İzmir Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Entegrasyon Merkezi Yarışması

PROJE RAPORU

KENTSEL KARARLAR

Tasarım alanının yer aldığı Halkapınar Bölgesi henüz kentsel yapılaşma sürecini tamamlamamıştır. Yarışma alanı, yoğun taşıt ve demiryolu trafiğinin düğümlendiği bir yerde bulunmaktadır. Bu alan, düğüm noktası olma özelliğinin yanında spor, ulaşım, sanayi, konut, ofis, ticaret gibi farklı kullanımların yer alması bakımından önemli bir konumdadır. Bu kullanımlar; konut, spor, ticaret ve küçük sanayi bölgesi kullanımları şeklinde çeşitlilik gösterir. Alan içerisinde özellikle farklı toplu ulaşım araçlarını ve bunların transferlerini birbirine bağlayacak bir sistemin ve buna dönük bir yapının eksikliği hissedilmektedir. Tüm bunların ışığında, farklı kullanım özelliklerine sahip alanların bağlantısının sağlanması ve ulaşım transfer noktalarının mevcut koşullarda ihtiyaç duyulan ancak fiziksel olarak mevcut olmayan yaya bağlantıları ile ilişkilendirilmesi, halka açık kamusal açık ve kapalı kullanımların bu ilişkilerin parçası kılınması üst ölçekteki temel kararımızdır. Bu sebeple, “Ulaşım Entegrasyon Merkezi”ni tasarlarken kentsel ölçekteki temel yaklaşım, tasarımın “BAĞLAÇ” olma üzerine kurgulanmıştır.

TEMEL TASARIM KARARLARI

Tasarım, kentsel ölçekte yakın çevresindeki yaya hareketini regüle eden, yönlendiren, dört farklı bölgeyi birbirine bağlayan ve kullanılan kent zeminini arttıran “ÜST YAYA PROMENADI” ve “PLATFORM” fikri üzerine kurulmuştur.

Üst yaya promenadı farklı bölgeleri birbirine bağlar: Atatürk Stadyum ve çevresindeki spor kompleksi, yarışma alanı ve Yenişehir tramvay son durağı, Yenişehir İzban ve İzmir Metro durakları ile kuzey ve güney otobüs transfer merkezleri. Tüm bu alanlarının birbiri ile bağlantıları doğu-batı ekseni ile kuzey güney ekseninde konumlanan üst yaya promenadı ile gerçekleşmektedir. Promenad, açık ve kapalı spor yapıları ile ulaşım transfer merkezleri arasındaki yaya trafiğini organize eden ve kesintisiz sağlayan bir bağlaçtır. Promenad yarışma alanı içinde bir platform aracılığı ile Büyük Şehir Belediyesi Ulaşım Müdürlükleri Binası ve onların kamusal kullanımları ile de ilişkilendirilmiştir.

Platform, kentsel zeminin alanını arttıran bir araçtır. Platform altı ve üstü doğrudan kentle ilişkili açık, yarı açık ve kapalı kullanımlara dönük programlanmıştır. Bunlar, ticari, kültürel ve kamusal kullanımlara ait program parçalarıdır ve platform aracılığı ile serbest bir yaya akışı içinde birbiri ile ilişkilenir. Ulaşım Müdürlükleri platform üzerinde düşeyde yükselir, yataydaki kamusal hareketten kamusal diziden farklılaşarak kendine özel yarı kamusal bir kurguda bir araya gelirler. Bu sayede kurum kimliğini yansıtan bir imge, yükselen dinamik bir üçgen blok oluşur.

MİMARİ KARARLAR

Tasarım temelde kamusal kullanımları zemin ve zemin üstü kotta arttıran bir yaklaşım içerir. Bu nedenle, zemin ve zemin üstü mekan kurgusu boşluklu yayılan, alanın çeşitli noktalarına uzanım gösteren ve kentsel ilişkileri üzerinde yaşatmaya çalışan bir yaklaşımla ele alınmıştır. Her iki kot yaya erişimi mesafeleri gözetilerek birbirine düşeyde bağlanmıştır.

Zemin kotu, kamusal toplanma alanları, turizm danışma merkezi, kafeler, kiosklar gibi kullanım alanlarının serbestçe bir araya gelmesini sağlayacak biçimde kurgulanmıştır. Bu kurgu içinde Ulaşım Müdürlükleri binasına ve genel tesislere de girişler sağlanmıştır. Zemin, kentlinin, mekanlar arasında dolaşırken serbestçe hareket etmesine olanak veren nitelikte tasarlanmıştır. Bu serbest dizilim birbiri ile doğrudan ilişkisi olmayan mekanların da bağımsız çalışabilme özelliğini mümkün kılmıştır.

Üst yaya promenadı ve platform ile tanımlanan zemin üstü kotu ise kentlinin serbest dolaşımının devam ettiği, transfer merkezleri arasında kolay erişimi destekleyen, kamusal kullanımların farklı kotlardaki erişimlerinin sağlandığı tasarım elemanlarıdır.

PROGRAM DAĞILIMI

+0,00 kotunun altında yer alan katlarda bölgesel ve Ulaşım Entegrasyon Merkezine ait kapalı otoparklar, teknik servisler, Kararlar ve Arşiv Dairesi Başkanlığına ait arşiv yer almaktadır.

+0,00 kotunda batı yönünde Konferans Salonuna, çok amaçlı salona ve toplantı salonlarına girişler, doğu yönünde yemekhaneye giriş ve ulaşım müdürlüklerini barındıran üçgen yapıya girişler bulunmaktadır. Ulaşım Müdürlüklerinin yer aldığı binada, bu kotta en çok kullanılacağı düşünülen İnsan Kaynakları ve Eğitim Dairesi Başkanlığı, İzdeniz, İzelman ve İzban yer almaktadır.

+5,00 kotunda platform üzerinde ise salonlara ve fuayelerine girişler, müdürlük binasının giriş ve karşılama mekanı, açık toplanma alanları ile ilişkili kafeler ve kreşe giriş yer alır. +5,00 kotu hem öneri kullanımların ziyaretçi girişlerini hem de Entegrasyon Merkezini çevreleyen ulaşım transfer noktalarına erişmek isteyen yayaların erişimini sağlamaktadır. Bu kot, tüm kullanıcılar için aynı zamanda dinlenme, buluşma, açık alan etkinliklerine katılma, serbest zaman geçirme amacıyla kullanılacaktır.

+9,00 kotu önerilen kütlelerin birbirinden ayrıştığı bir kottur. Bu kotta, kuzey yönündeki kütlelerde Çok Amaçlı Salonun ve Spor Tesisi yer alır. Müdürlük yapısı ise düşeyde kendi iç kurgusunu oluşturur ve katları bir galeri boşluğu ile birbirine bağlar. Dolayısıyla, +9,00, +13,00, +17,00, +21,00 , +25,00 ve +29,00 kotlarında diğer müdürlük kullanımları yer alır.

MİMARİ İFADE (İMGE)

İzmir Ulaşım Entegrasyon Merkezi tasarımı, yatayda sosyal ve kültürel tesisler ile birlikte açık kamusal alanları örten bir toplayıcı üst örtü, düşeyde de yükselen ulaşım müdürlükleri ve onların ofis kullanımları biçiminde örgütlenmiştir.

Kanopi, bir yandan üst yaya promenadını ve platformu kullanan ve diğer transfer merkezlerine ulaşmaya çalışan yayalar için bir saçak görevi görürken, kamusal ve sosyal kullanımları barındıran yapı gruplarını da altında toplayarak bu yapılar arasındaki açık alanları tanımlı hale getirir. Dolayısıyla, toplayıcı üst örtü olarak kanopi davet eder niteliktedir. Transfer Merkezi imgesini bu toplayıcı ve davet edici olma özelliği ile güçlendirir.

Ulaşım Müdürlüklerinin bulunduğu yükselen bina ise cephesinde güneş kontrolünü sağlayan yatay paneller ile kinetik bir tasarım dili üretmektedir. Ulaşım ve hız binanın kullanımı ile örtüşen bir temsiliyet kazanır. Bina içinde yer alan, yatay ve sirkülasyon alanlarının ve asansörlerin baktığı iç boşluk, farklı ulaşım müdürlüklerini bağlayan ve de kaynaştırıcı bir iç boşluktur. Bu mekan tüm departmanları birlikte kaynaştıran bir mekan olmanın yanında doğu-batı doğrultusunda kente daha büyük çerçeveden algılama olanağı vermektedir.