PROJE RAPORU
Modern Dünya’nın Efeslileri… Aynı topraklarda yaşamış ve yaşayan iki farklı millet. Kimlik karmaşası yaşamadan, iki kimliği de içende barındırarak; hem günümüz Türkiye’sinin Selçuk’una ait, hem de Antik Çağ’ın Efes’ine.
Selçuk Gençlik ve Kültür Merkezi tasarım süreci bu gerilim ile başlar. Efes ile Selçuk arasında uzanan bir köprüdür.
Selçuk mütevazı, Efes büyük, sosyal alanlarıyla ihtişamlı. Ama birbiriyle uyumlu, birbirine sahip çıkan. Bir arada ve birbirine kuvvet veren.
Tasarım da bu ikilik içindeki birlikle vücut bulur. Hem günümüz Selçuk şehri içinde sırıtmaz, hem Efes’in yapılarındaki ihtişamı paylaşır. Selçuk kent dokusuna uygun parçalı düzenin içinde Efes kentinin dokusunu yaşatır. Efes’teki gibi sosyal alanlarla Efes yaşantısıyla günümüz Selçuk yaşantısı arasında bir geçiş sağlar. Yumuşak bir geçiş. Hissetmeden, göze sokmadan. Düşününce anlaşılan. Yalnızca düşünenlere hitap eden.
Açık alanlara övgü ile başlar tasarım. “Açık Alanlar”, yani biden fazla. Kendi içinde 3 ana parça. Artemis Tapınağından alır kaynak kodlarını. Ayrıca Artemis Tapınağında yapının çevresinde dolaşan yükseltilmiş koridor ile. Yükseltilmiş “Etkinlik Koridoru” ile düşeyde açık alanlar oluşturarak açık alanlara övgü üzerine kurulur tasarım.
3 ana parça Salonlar, Giriş ve Atölyeler olarak tanımlanır.
Selçuk İmar Planında göze çarpan orta avlulu “U” biçiminde site planı projenin açık alanlarına etki eder, halihazırda mevcut bulunan ağaçlar korunarak meydanlaşır, “Giriş Meydanı”nı tarif eder.
Arsaya ulaşan yollardan Kubilay Caddesi ana ulaşımı sağlarken “Giriş Meydanı” da bu caddeye açılır. “Giriş Meydanı”nı besleyen açık hava sineması amfisi ayrıca üst kot ile bağlantıyı sağlar. Yapının ana girişi meydanı karşılayacak şekilde konumlanırken kafe ile meydan desteklenir.
Şirince ve tren garı ile bağlantıyı sağlayan Eşref Arna Caddesi’nin uzantısı boşaltılarak meydanlaşır ve kafenin yanı sıra Tiyatro Atölyesinin meydana açılarak “Tiyatro Meydanı” olarak sosyalleştirilir. Üst kot ile bağlantı sağlayan tek kollu merdiven ile meydan tanımlanır.
İstiklal Caddesi yönünden girişler çökertilmiş düzlem ile özelleştirilerek “Çökertilmiş Meydan” kurgulanır. Kat yüksekliği daha fazla olması gereken Sinema Salonları ve Sergi Salonu ile kendi içinde ayrışan meydan kafe ile beslenir.
Düşey meydanlaşma ile açık alanlara övgüyü devam ettiren projede “Etkinlik Koridoru” belli yerlerde teraslar oluşturur.
Sinema Salonlarının üst kotunda konumlanan Gösteri Salonu fonksiyonları içinde yer alan Fuaye alanı Ana Giriş alanının üst kotunda “Açık Fuaye” alanına açılır.
Açık hava sinemasına hizmet eden amfi ile üst kota ulaşanları kafe karşılar ve hem amfiyi hem de yanındaki terası besler.
Tiyatro meydanını ile bağlantılı üst kotta Dans Atölyesi ile bir arada bulunun “Dans Terası” batısında yer alan kafe ile birleşirken kafe kendi terası ile de aktif olarak kullanım içindedir.
Gösteri Salonunun üst kotunda tanımlana boşluk ile “Salon Terası” oluşturularak açık alanlar en üst kotlara kadar taşınır.
Selçuk Kent Dokusunun ölçeğine uyum içinde olan tasarımda mekanlar ayrıştırılarak küçük parçalara ayrılır. Bunun yanında üst kotlarda oluşturulan Gösteri Salonu ile de Efes’in ihtişamını tutar içinde.
Gösteri Salonu bütün fonksiyonları ile bir bütün olarak olmak yerine, Salon, Fuaye, Sahne Arkası, Yatay Sirkülasyon, Düşey Sirkülasyon olarak parçalanır. Zemin kotta tanımlanan Sergi Salonu ile ona hitap edecek Fuaye alanı, genel Fuaye alanından ayrılarak 2 kota yayılmasını sağlar.
Atölyeler bir arada olmayıp farklı farklı alanlara dağılarak birden fazla açık alanı besler. Zemin katta Tiyatro Atölyesi ile meydan tariflenirken üst kotta Dans Atölyesi ile teras tariflenir. İkisine de hizmet etmesi düşünülen soyunma hacimleri iki parçaya ayrılarak parçalanır. Üst kotta Ses Kayıt Atölyesi ile “Müzik Kutusu” karşılıklı yer alır. “Müzik Kutusu” 8 e 8 bir küp şeklinde tasarlanarak kendi içinde ayrışır ve bütünün içinde bağımsız olarak kendine yer bulur kompozisyonda.
Kafelerin her biri iki katlı olarak tasarlanarak hem kat alanlarında daha küçük alanlar kaplar hem de iki kata birden hizmet ederek çok daha fazla aktivasyon sağlar. Servis girişleri “Giriş Meydanı”na ve “Tiyatro Meydanı”na hizmet eden kafelerde zemin katta doğrudan sağlanırken, Amfi ve Salon Fuayesine hizmet eden kafelerde bodrum kattan alınıp ana sirkülasyonlarla üst katlara iletilerek sağlanır.
Gösteri Salonu gibi büyük bir alandan yangın kaçışı hem salon katından hem de balkon katından ulaşılan kaçış sirkülasyonu ile sağlanarak “Etkinlik Koridoru” ile sağlanır. Doğrudan dış mekanda olan “Etkinlik Koridoru” üst kotlardaki ana kaçış fonksiyonunu da üstlenir.
Sinema Salonuna hem üst kottan merdivenle giriş olabileceği gibi hem alt kottan Engelli girişi sağlanır. Her iki noktadan da doğrudan yangın korunaklı alana çıkılması sağlanarak açık alana bağlanır.
4 yorum
Bu ekip haricinde bir danışman ile çalışmadık Cem Bey.
Evet, tasarım anlamında en çok değiştirdiğimiz kısım o oldu. Birçok şey denedik ama birçoğu içimize sinmedi açıkçası. En sonunda sade ve net bir örtü olmasına karar kıldık. Ayrıca vaziyet planında kare ve dikdörtgenlerle uyumlu olması tercih sebebi oldu.
Dediğiniz gibi de tasarlanabilirdi, evet. 4. Mansiyon alan projedeki gölgelik de daha farklı ve bizim tasarıma göre daha fazla yayılan bir örtü olmuş. Siz tarif edince biraz anımsattı.
Faruk Bey, Tasarım ekibi belirtilmiş ama danışman belirtilmemiş. Bu projede tasarımcı bir danışman ile çalıştınız mı?
Gölgelikte biraz çekingen kalmışsınız gibi gördüm de, renk, strüktür uyumu ve form olarak. Daha fazla yayılacak, kırılacak ve mekanlara müdahale edecek bir form olmasını tartıştınız mı? Daha cesur, daha iyi olurdu sanki. Yine de elinize sağlık