Katılımcı, İzmir Selçuk Belediyesi Kültür ve Gençlik Merkezi Yarışması

MİMARİ AÇIKLAMA RAPORU

Amaç

Yüzyıllar boyu birçok medeniyete ev sahipliği yapmış bir kent Selçuk. Yaşayan her medeniyetten bir iz taşır topraklarında. Böylesine kültürle yıkanmış tarihsel bir geçmişi olan kente, günümüz kentlisinin çağdaş sosyo-kültürel aktivitelerini gerçekleştireceği ve farklı aktivitelere olanak sağlayan, kentteki her yaştan herkese hitap edecek bir Kültür ve Gençlik Merkezi projesi yapılması hedeflendi. Söz konusu hedeflenen ürünün, toplumdan her kesime hitap edecek olması kamusal kullanım yüzeylerin artırılmasıyla gerçekleşmesinin mümkün olacağı öngörüldü. Mevcut kent dokusu içerisinde bulunan proje alanı konut dokusu ve sportif aktivite alanları ile çevrilidir. Yapılacak olan Kültür ve Gençlik Merkezi aslında alanın hem yakın çevresi için hem de tüm kent için bir buluşma, sosyalleşme alanı olabilme potansiyeline sahiptir. Tüm bu hususlar göz önünde bulundurulduğunda projeyi şekillendirecek ana karar ortaya çıkıyor.

“Sosyo-Kültürel Katalizör” olarak Kamusal Saçak

Kamusal Kullanım Yüzeylerini Arttırma Stratejisi

Alanın çeperinde onu saran, tanımlayan kamusal bir yüzey yaratıldı. Yaratılan bu yüzey yerden yükseltilerek bir saçağa dönüştürüldü. Bu saçak ile hedeflenen kamusal kullanım yüzeylerini arttırmak ve kentli ile sosyo-kültürel aktivitelerin etkileşimini attıracak bir sosyo-kültürel katalizör yaratmak oldu. Saçak hem altında hem de üstünde kullanıcılara farklı deneyimler yaşatacak bir eleman olarak öngörüldü. Saçağın altına, “kent bilgi panoları, yarı açık oturma alanları, sergi panoları, gölgelikli dinlenme alanları, heykel havuzu ve kentli dinlenme noktası” gibi alanın kamusal kullanımını arttıracak programlar yüklendi. Saçağın üst kullanımı ise kütlelere saplanarak ve onların içerisine sızarak bir takım kamusal kullanım alanlarının oluşturulmasıyla sağlandı. Söz konusu üst kot kullanımı “etkinlik terası, açık oturma alanları, kapalı oturma alanlar” gibi programları farklı kotta kamusal bir mekana taşımış oldu. Saçak ile bu gibi kamusal hizmetlerin yanı sıra alanda mevcut ve öneri peyzaj öğeleri de üzerinde oluşturulan boşluklar sayesinde çerçevelenerek alanın bütüncül tasarım kararına dahil edildi.

Kamusallığı Farklı Kotlara Taşımak – Mekanlar Arası Kamusal Akış Sağlamak

Mekansal Kurgu Stratejisi

Kamusal bir yapı olan Kültür ve Gençlik Merkezi’nin çevresiyle olan ilişkisini güçlü kılmak adına başta zemin kot olmak üzere, her kotunda kamusallığı destekleyecek yenilikçi ve yaşan mekanlar sunabilecek bir tasarım kararının hedeflenmesiyle yola çıkıldı. Kent merkezine ulaşan ana akslardan bir olan Kubilay Caddesi ve onun kesişiminde bulunan Eşref Arna Caddelerinin sınırladığı, alanın kuzey kısmında, kentsel bir boşluk yaratılması hedeflendi. Bu hedefle birlikte, kentten alana doğru yaklaşımda kentlinin alana yöneliminin artacağı öngörüldü. Bu doğrultuda ihtiyaç programında bulunan gösteri merkezi, atölyeler gibi programın ana bölümlerini oluşturan kapalı mekanlar alanın güney kısmında toplanırken, kuzey kısımda bırakılan kentsel boşluğun çeperine ise kentlinin kültürel aktivitelerinin dışında günlük hayat akışı içinde rahatlıkla kullanabileceği yeme-içme mekanları yerleştirildi. Alanın mekansal kurgusunu dolu-boş şeklinde yapmak ve bunun ihtiyaç programındaki kapalı-açık alanlara karşılık buldurmaktaki asıl amaç farklı kotlarda kamusallığı yaratmak oldu. Kuzey kısımda bırakılan kentsel boşluk, açık hava sineması ile bir kot alta alınarak alt kotta(-4.50) farklı bir kamusal alan yaratılmış oldu. Bu kotta yaratılan açık hava sineması, onu takip eden etkinlik avlusu, ve kapalı sinema, kullanıcılar için farklı kotta farklı deneyimler sunmaktadır. Alt kotta konumlandırılan kapalı sinema fuayesi, üst kotta(±0.00) konumlandırılan gösteri merkezi fuayesi ile doğrudan ilişki kuracak şekilde tasarlandı. Burada hedeflenen, mekanlar arasında kamusal sürekliliğin sağlanması oldu. Söz konusu mekanlar ayrı ayrı çalışma potansiyeline sahip olduğu gibi istenildiği zaman bir bütün halinde de çalışabilme düzenine sahip olacak şekilde tasarlandı. Çoğunlukla kentteki genç nüfusa hitap edecek olan atölyeler bölümü zemin kota yerleştirildi. Farklı modüller şeklinde tasarlanan atölye mekanları kültür merkeziyle bir bütün halinde çalışabilecek potansiyele sahipken alan tasarımının bütününde uygulanan “istenildiğinde ayrı çalışabilme” yaklaşımını da göstermektedir. +4.50 kotuna yerleştirilen mekanlarda, mekanlar arası kamusal akış saçak ile sağlandı. Mekanların içlerine sızan saçak bazen üst fuayenin açıldığı bir etkinlik terasına dönüştürüldü bazen dinlenme terasları oluşturuldu, bazen ise cafelerin üst kat oturma alanlarını meydana getirdi.

Sirkülasyon ve servis mekanlarının şeffaf olarak tasarlanması iç mekan tasarım kararlarından biri oldu. Şeffaf olarak tasarlanan mekanlarda hem gün ışığından faydalanırken hem de mekanlarda daha ferah bir his yaratılmış olundu. Bunların yanı sıra mekânsal kurgu stratejisinde izlenen dolu boş yaklaşımı şeffaf mekanların yaratılmasıyla cephelerde de kullanıldı.

Projede malzeme seçimi olarak tek dil oluşturulması hedeflendi. Tüm kütlelerde ve saçakta brüt beton ve cam kullanıldı. Bu sayede proje maliyetini minimize etme yoluna gidildi. Yapısal olarak betonarme karkas tercih edildi. Peyzaj öğeleri olarak mevcut ağaçlar korunurken, Selçuk gibi yıllık güneşlenme süresinin uzun olduğu bir kentte gölgelik alanlar oluşturmak ve kent için farklı rekreasyon alanlarını desteklemek amacıyla yeni ağaçlar ve bitkilendirmeler önerildi. Bitkilendirmenin yanı sıra, yansıma havuzları da peyzaj öğelerinden biri oldu. Mekanı canlandırmak, yenilikçi ve yaşayan mekanlar yaratmak adına etrafında çeşitli kentsel mobilyalar barındıran yansıma havuzlarını alan çevresinde tasarlandı.