Eşdeğer Mansiyon, Bakırköy Demirciler Çarşısı Öğrenci Fikir Projesi Yarışması

PROJE RAPORU

BAKIRKÖY PAZARI
Kentlerin ve bu kentleri deneyimleyen kişilerin, sosyal ve kültürel kimlik yaratma süreçlerinde ticaret, bireysel ve toplu olarak ilişkiler kurulabilen önemli bir sosyal kavramı tanımlamaktadır. İstanbul, tarihsel sürecinde, ilkçağ medeniyetleri, Bizans, Osmanlı devletleri döneminde ve günümüzde, Asya ve Avrupa sınırlarını birbirine bağlayan jeopolitik konumuyla, birçok ticaret yollarının ve akslarının kesişimi olarak belirir. Ekonomik ilişkiler çerçevesinde, ticaret bu noktada sosyal ilişki ağının geliştiği, farklı alıcı ve satıcı sınıflarının birikimlerini değişebildiği önemli bir kentsel katalizör olarak kendini gösterir. Bu anlamda tarihsel süreciyle de çok katmanlı bir şehir olan İstanbul’un ve Türkiye’nin birçok dönemine tanıklık etmiş olan Bakırköy, farklı dönemlerde de her katmandan kentliyi içinde barındıran kozmopolit kent dokusu olmasının özelliğinin yanında, ticaret kültüründeki çeşitliliğiyle de birçok sosyal ilişkinin bir arada gelişebildiği bir ilçe olmaktadır.

Demirciler Çarşısı’na bakıldığında, temelleri 17. yüzyıla dayanan ve günümüze kadar uzanan ticaret ve zanaat kültürüyle Bakırköy içerisinde önemli bir nokta haline gelmektedir. Günümüzdeki yeriyle, birçok işlevi bir arada bulunduran karma kültür yapısıyla, birçok farklı katmandan insanı bir araya getiren bu kent noktası, ilişkiler ağı ve heterojen ve kaotik sokak dokusuyla, kent içerisinde işleyen tarihi, dini, ekonomik ve eğitimsel vb. birçok alanda kentliye dokunabilmektedir. Ancak bu kent merkezi, değişen organik yapısı gereği bozulmalara uğramış ve bu döngüden faydalanmak isteyen ekonomik güçlerin rant kapısı haline gelme konusunda tehditler içerisinde bulunmaktadır.

Bu bağlamda incelendiğinde, Bakırköy Demirciler Çarşısı için ilçe geneli için hizmet verebilecek kentsel bir esnek pazar önerisi getirilmiştir. Bölgenin kimliğine zarar vermiş olan ofis ve konut işlevli binalar ve alanda yıkılmış ve alan içerisinde parsel çeperinde ilerleyen sosyal, ekonomik ve kültürel dinamikler parselin içlerlerine kadar sokularak, Bakırköylünün ve İstanbullunun aktif olarak kullanabileceği, dönüştürebileceği ticaret/pazar alanları oluşturulmuştur. Bölgenin kaotik düzeninden hareketle, informel yeni oluşumlara olanak sağlayan eklektik bir metal strüktür, iç avlu çevresinde şekillenecek ve bir dolaşım izi oluşturacak şekilde yerleştirilmiştir. Kentlinin serbestçe ticaret yapmasına olanak sağlayan bu yapı, aynı zamanda yine serbest mimari oluşumları da yanında getirmektedir. Hareketli kabinler, tezgahlar, değişken oturma alanları, bölgenin dinamik bağlamsal mimari elementlerini ve mobilyalarını içerir. Alanda korunan ticaret binalarının onarılarak işlevlerinin devam ettirilmesinin yanında, bu yapılardan bir tanesi ise bu pazarda, yine alanın emek ve zanaat dinamiklerinden metal/ahşap/cam atölyesi olarak hizmet verip, farklı jenerasyonların buluşabileceği, eğitimsel değişimin de yapıldığı bir üretim noktası haline gelir.