Proje Önerisi, Balıkesir Büyükşehir Belediyesi Hizmet Binası Yarışması

MİMARİ AÇIKLAMA RAPORU

İmar planı doğrultusunda Balıkesir’in kentsel büyüme stratejileri, açık alanları, dolulukları ve yoğunluklarının yönelimi belirlenmiştir. Bu belirleme; kentsel, sosyal ve idari birçok mimari, çevresel problem açığa çıkarmakla birlikte kentin sosyal yaşamının nasıl etkileneceği ve nasıl genleşeceği gibi kritik bir katmanı da içerisinde derinden barındırmaktadır. Mevcut imar düzeninin Balıkesir’in zengin sosyal dokusuna, yaşantısına eklenemeyeceği ve yaşantıya zarar verebileceği düşünülmektedir.

Tasarlanması istenilen “Büyükşehir Belediye Hizmet Binası” aracılığı ile Balıkesir’in gelişim bölgesinin -her ne kadar doluluk oranı belirlenmiş olsa da- açık alanlarının, sosyal örgütlenmesinin ve yaşanılabilir ortamlarının kurulması, sürekliliğinin sağlanması için tasarım bir fırsat olarak görülmüştür.

Mevcut kent dokusu ve gelişme bölgesinin arasında coğrafi bir tepe olarak konumlanan belediye binası kütlesi iki zon arasında ki sosyal ve vista ilişkisini en naif ölçekte tutmayı amaçlar.

Bu bağlamda Balıkesir Belediyesi Hizmet Binası probleminin temeline sadece; yeni kent dokusu için bir durum yahut, parsel ve çevresinin ilişkileri üzerinden bir çevresel süreklilik değil;

Balıkesir’in sosyal yaşantısının nasıl genişleyeceği,
Bu yaşantının zarar görmeden, aynı zamanda yaşayan mekanlar ve açık alanlar pratiği ile zenginleşerek yeni kent dokusunu nasıl örgütleyeceği,
Belediye idari ve sosyal ayrışmasının yanı sıra, binanın açık alanlarının, yeşil alanlarının kentsel bağlamda bir süreklilik içerisinde nasıl ele alınacağı,
Belediye Hizmet Binasının yoğun programından dolayı; tavrının, sosyal tabanının ve idari işleyişinin ayrışmasının nasıl olacağı,
Bu program yoğunluğunun kütlesel olarak çevreden ve mevcut kent dokusundan algısının nasıl olacağı,
Aktif yeşil alan ve aktif zemin kat kullanım şekli,
Çevredeki sokak dokusunun, yeşil alanların; hizmet binası zemin katına sızması ve kentsel açık alanların örgütlenmesine nasıl eşlik edeceği, tasarımın öncelikli amaçları ve iç tartışmalarıdır.

Balıkesir Büyükşehir Belediyesi Hizmet Binası Tasarımı, bir belediye binasının şeffaflığı, yaşanabilmesi ve kentli ile kurduğu ilişkiler gereği üstlendiği çok katmanlı yapıya; kentsel dokuyu genişletmek, sosyal dokuyu kurmak ve kentsel sürekliliğe katılmak, bu sürekliliği kendi içerisinde ve çevresinde yoğunlaştırmak gibi sorumluluklarını da üstlenmesi ile birlikte iyice karmaşık bir sorun haline getirilmiş ve bu çok katmanlı potansiyeller yığını haline gelmiş probleme; bu potansiyellerin boşalacağı ve kentsel kurguyu kuracağı düşünülen bir zemin oyuğu (çökertilmesi) ve bu çöküntünün etrafında genleşen yeşil alan ve sosyal donatılar ile cevap verilmiştir.

Bir yapı yapma işinden ziyade, kentsel yaşamın kurulabilme şekli ve bunun boşlukları; bu boşlukların çeperlerle, yeşil aralıklarla ilişkisi üzerinden tasarım zemin kazanmıştır.
Öneri tasarım, bu sosyal zemin, park ve belediye hizmet birimleri ilişkisi üzerine hizmet binasının parçalanarak yerleşmesiyle konumlanır.

Tasarlanan belediye yapısı; kentsel sosyal açık alanını kurduğu çökertilmiş zemin ile bir sokak-belediye davranışı sergilerken, batı ve güney parklarının kesişimi olarak zemin katın parka çevrilmesi ile bir park-belediye, ofis bloklarının yeşil doku arasında yatay ve düşeyde ufalanmaları, zeminde yer alan vezneler bloğunun işlevsel parçalanması ile bir kampüs-belediye davranışı sergilemektedir.

Sokak – Belediye

İçinden sokak geçen belediye.

Batı-Doğu aksı boyunca gelişecek yaya hareketi, çeperde ki sokak ilişkileri, park ilişkisini ve sosyal birimleri tutan iç alle aracılığı ile belediye-kent ilişkisi arasında ki sınır günük yaşantının içerisine alınarak eriyik hale gelmiştir. Bu allenin park cephesi sosyal birimler ile etkinlik amfileri ile parka genişlerken, gelişen kent tarafı belediye vezneleri, meclis salonu ve sosyal birimleri tutar. Programı gereği ortaya çıkması muhtemel yapı ölçeğini ve boşluk oranı sokak ölçeğinde tutulmuş ve program ilişkileri kent yaşantısının bir parçası haline gelmiştir.

Park – Belediye

Zemin katı park olan belediye.

İmar durumunda parselin güneyi ve batısında ki parklar, belediye zemininde bağlanarak bir süreklilik kazandırılmıştır. Belediye zemini parselin güneyinde ki park ile birleşerek parkı, sokağı ve zemini daha yaşanılabilir bir ortama dönüştürmeyi amaçlamıştır. Belediye binasının üst katların da yatayda ufalanan ofis kütlelerinin arasına parkın sızması ile kent vistasından belediye binası yapısı kütlesel düzenini kırarak park ile şeffaf bir ilişki kurmaktadır.

Park belediye binasından arta kalan alanların tasarımı olarak değil; Sosyal Belediye Yapısını kuracak ve kentsel açık alanları bünyesi ile zenginleştirecek bir ortam olarak tasarlanmıştır.

Kampüs Belediye – İdari İşleyiş
Belediye yapısı zemini sokak kotunda iki parçaya ayrılarak bütüncül olarak zemin sirkülasyonunu kurar. Sokakla ilişkili -4.50 kotu ile belediyenin halk ile doğrudan ilişkisini kuran birimler (beyaz masa, engelli koordinasyon, dilek şikayet, halkla ilişkiler) ve sosyal giriş (çok amaçlı salon, konferans salonu) iki ana taban kütlesine ayrılır. 0.00 park kotundan ise belediyenin iki ana kütlesi vezneler ve meclis olarak ayrışır.

Ofis blokları batı – doğu aksı boyunca uzayan iki ana taban üzerine kuzey – güney aksu boyunca uzayan yedi ofis yapısı olarak yerleşir. Bu yapılardan her biri mümkün olduğunca düşey ve katların benzer programların açık ofisleri olacağı şekilde tasarlandı.

Müdürlükler, her biri ortak zeminden, ayrı çekirdeklerden çalışan çalışan kütlelerdir. Bu kütleler yatay da değil, düşey de çalışmaktadır. Müdürlüğün iç işleyişi klasik bir belediye yapısında ki gibi yatay bir lineer süreklilik ile değil; düşey de bir bina gibi işlemektedir.

Her müdürlük mümkün olduğunca kendine ait bir binası var gibi düşey de çalışmakta ve yatay da birbirine köprülerle bağlanmaktadır.

Yatay ve düşey işleyiş dengesi, açık alanlara boşluklu dağılmak, parkı içeriye çekmek ve sosyal alanların bulunduğu boşluklarda farklı ölçek ve mekânsal pratikleri üretmek tasarımın çarpıcı niyetidir. Bu niyet bir “kampüs” gibi parçalanıp açık alanlar ile bir bağ- düzen oluşturmak ve bu açık alanlar aracılığı ile kent ile bütünleşen bir sosyal belediye yapısı olarak meydana gelmiştir.

JÜRİ DEĞERLENDİRMESİ
Belediye kütle biçimlenmesindeki arayışlar olumlu olmasına rağmen tüm zemin yaşantısının -4.50 kotunda gerçekleşmesi ve kütle plastiği ile işlevsel çözümlerinin örtüşmemesi ve avlu sokak yaşantısının parkla ilişki kuramaması belediye fonksiyonlarının verimli çalışmaması olumsuz bulundu.