Katılımcı, Çaycuma Bilim Merkezi Mimari Proje Yarışması

MİMARİ PROJE RAPORU

Yarışmada, Çaycuma ilçesinde yeni mahalle sınırlarında yer alan Seka Caddesi doğusunda, Uğur Mumcu Caddesi batısında; Seka lojmanları güneyinde yaklaşık 38 dönümlük alanda Çaycuma Belediyesi’nin bilim merkezi tasarlanması beklenmektedir.
Bu doğrultuda esas alınan üç parametreye ile tasarım problemine yanıt aranmış ve tasarım bu parametlerle şekillenmiştir.

– Değişen koşullara adapte olabilen ve bu adaptasyonla ilerde doğabilecek olası büyüme ihtiyaçlarına esnek bir tasarım oluşturabilmek,
– Kullanıcılara programa uygunluk esasıyla kaliteli mekanlar sunabilmek,
– Çevresel veriler doğrultusunda hareket ederek korulukla ve dolayısıyla tasarım alanı ile bütünleşen bir tasarım ortaya koyabilmek.

Tasarıma başlanırken koruluğu korumak ve insan ile yaşamasını sağlamak ortak kaygı olmuştur. Yapının yerleşimi ağaçları kucaklayan ve onları koruyan bir şekilde oluşturulurken, ağaç ile bütünleştiği kısımlarda parçalanarak tasarımsal kaygı ortaya konmuş ve ağaca olan saygı vurgulanmıştır. Günümüzde inşaat ve mimarlık sektöründe var olan yeşili parçalama, yok-etme ve ötekileştirmenin aksine yeşil ile yaşamak ve yeşil için parçalanmak ana tasarım fikri haline gelmiştir.

Kullanım amacı bilim merkezi olan yapının kullanıcılara verdiği algının, bilim ve insan arasında ilişkiler yaratmak olması hedeflenmiştir. Bu doğrultuda çevre yapıların büyüklüklerini aşmayı hedeflemeyen yatayda büyüyerek alanla bütünleşen bir yapı kurgusu tasarlanmıştır.

Batı ve kuzeydoğu yakasında ağaçların yer aldığı tasarım alanın diğer cepheleri iki yahut üç katlı konut dokusu ile sarılmış olup, doğusunda yer alan spor alanları ile mevcut bir insan yoğunluğuna sahiptir. Bu insan yoğunluğunun bilim merkezi ile zamanla artması ve bilim merkezinin yeşile saygı ile koruduğu ağaçları ile de kentlinin bütünleşmesi ana temennidir. Koruluğun içinde bulunan parçalanma haricinde koruluğa dokunulmayacak ve doğal haliyle hem kentli hem de bilim merkezi tarafından korunacaktır. Bu sayede koruluk kamusal bir alana dönüşecektir.

Tasarım alanının güneyinde bulunan yolun köşe noktasından yakalayan kot giriş yaklaşım kotu olarak belirlenmiştir. Bilim merkezinin mimari kurgusu işlevsellik, açık alanların mekanlara sağladığı verimlilik ve kütlesel esneklik-estetik kavramlarının sentezinden oluşturulmuştur. Kütle konfigürasyonu; giriş holü, çok amaçlı salon, kafeterya, sergi alanı, derslikler gibi işlevselliğin ön planda olduğu ana kütle ile “yeşil ile yaşa” adı verilen yoğun ve dinamik koru içerinde parçalanan atölye ve sergi alanları olarak ikili bir yapıda geliştirilmiştir. Mekan konfigürasyonunda işlevsel esneklik önemli bir kriter kabul edilmiştir ve önerilen büyüme senaryosu yaylardan oluşan akslar ve koruluk bütünüyle dikkate alınarak tasarlanmıştır. Yapıdaki boşaltmalar, insan ölçeği ve dolu-boş oranı göz önünde bulundurularak oluşturulmuştur. Bu sayede bilim merkezinin kullanıcılarına açık alanlar ile birlikte nitelikli yarı-açık alanlar da sağlanmıştır.

Yapıyı kullanacak kullanıcıların büyük çoğunluğunun çocuklar olacağı düşünülerek yapı içerisinde etkivizyon alanları tasarlanmıştır. Bu sayede yalnızca doğanın sunduğu görsellikten öteye geçilerek iç mekansal görsellik sunulmuştur. Giriş holünün odak noktasında yer alan sarkaç, yapı için simgesel önemi bulunduğundan iki kütlenin kesişim noktasında tasarlanarak her yöne erişimde görülmesi amaçlanmıştır. Sergi holünde yer alan ve programa ekstra bir öneri olarak geliştirilen sanal Karadeniz turuyla ileride sadece ilçe ölçeğinde değil bölgesel bir ölçekte odak merkezi olacak bilim merkezinin kullanıcılarını bilgilendirme amacı güdülmüştür. Atölyeler kısmı yapının kuzeyinde yer alan Seka lojmanları aks alınarak ve korulukla görsellik kesilmeden, “yeşil ile yaşa” korusu içerisinde parçalanarak koruya entegre edilmiştir.

Yapının açık alan organizasyonları yapı ve koruluk baz alınarak fonksiyonel bir ızgara ile oluşturulmuştur. Koruluk içerisine giriş yaya yolundan uzanan ahşap patika ile yapının merkezinde yer alan ve açık sergi organizasyonlarını barındıran ahşap sergi adacığına ulaşım sağlanabilmektedir. Tasarım alanının kuzeydoğusunda yer alan küçük koruya müdahale edilmeden etkinlik çayırı ve çocuk deneyim alanlarına dönüştürülmüştür. Dış mekan mobilya, peyzaj ve rekreasyon alanları en başından beri bir bütün olarak ele alınmış ve benzer nitelikte olmaları sağlanmıştır.