Katılımcı (Tamirci Architects), Çaycuma Bilim Merkezi Mimari Proje Yarışması

Mimari Rapor

Çaycuma, konumu ve doğal kaynakları göz önüne alındığında tipik bir Karadeniz ilçesinin ayırt edici coğrafi özelliklerini taşıdığı kolayca fark edilir. Yeşil dokusu ve üzerine kurulmuş olan vadi topoğrafyası karakteri ile Filyos Çayı boyunca uzanan yerleşim vurgusu öne çıkar. İlçe merkezinin güneyinde kalan proje arazisi; ilçenin yeşil dokusunun yoğunlukla hissedildiği, eğimli bir yüzeye sahiptir.

Bağlamın getirmiş olduğu bu coğrafi özellikler, programın içsel bilgileri ile birleştirilmeye başlandığında; yapının ipuçları mevcut potansiyeli mümkün olduğunca geniş bir çerçeveye yaymak üzerine şekillenir. Bilim Merkezi; keşfi ve deneyimi ön plana alması beklenen bir mimari programa işaret ederken, içinde bulunulan yapı parseli bu programatik hedeflere hizmet etmek için oldukça zengindir. Dolayısıyla proje merkezin kendi içindeki senaryosuna deneysel bir çözüm getirmeyi öncelerken eş zamanlı olarak parselin yeşil dokusunu ve eğimli yüzeylerin sunacağı ilişkileri kullanır.

Mevcut ağaç dokusunun içinde kalan çıplak alan çeperini yapılaşma izi olarak kabul eden fikir projenin temel prensibini belirler. Mevcut ağaçların tamamının korunması ile birlikte belirlenecek bu yapılaşma izi aynı zamanda bu cidarın içinde oluşacak avlu kurgusunun sınırıdır. İki farklı kotta oluşacak alt ve üst platformlar ile birlikte mevcut ağaçların ortasında kaldığı doğal şev, bütüncül ve sürekli bir avlu senaryosu oluşturur. Üst platform açık sergi alanı olarak çalışırken altında kalan tabi zemin parçasını projenin ileriki safhalarında olası proje gelişim alanı olarak rezerve eder. Alt platform ise etkinlik alanı olarak kullanılabilirken parselin komşu olduğu eğitim yapılarıyla dolaysız bir ilişki kurabilmek için elverişlidir. Sürekli avlu aynı zamanda doğu yönünde alçalan eğim ile birlikte Filyos Çayı’na doğru yönlenen bir açıya sahiptir.

Proje, herhangi bir monoblok yapının kapalı alan bağlantılarını reddeden bir tavır ile parçalı bloklara ulaşımı tarifi çok net yapılmış bir açık alan rotası ile sağlar. Bu açık alan rotası sırasıyla: 1. Giriş Holü ve Çok Amaçlı Salon / 2. Sarkaç / 3. Geçici Sergi Holü / 4. Atölyeler / 5. Kalıcı Sergi Holü / 6. Derslik ve Laboratuvar’a ulaşan bir dolaşım sunar. Bu dolaşımı ara bağlantılar ve her an avlu ile kurulabilecek açık alan ilişkileri ile zenginleştirir. Yapıyı ayrı, doğayı ayrı ele alan önerilerin aksine birbirinin içinde çözünmeye çalışan tekil bir sistematik hedefler. “Gezinme”, “Deneyimleme”, ” Dolaşma” kavramları merkezin yapı karakterini örgütleyici nüveler olarak belirir.

Merkezin batısında kalan koruluk alan ise, ilçe genelinde planlanan yürüyüş ve bisiklet yoluna eklemlenen bir öneri rota içerir. Mümkün olduğunca bakir bırakılması önerilecek bu dilim özelleşmiş ve korunmuş bir arka bahçe olarak okunabilir.