Katılımcı (Selim Senin), Şehitkamil Belediyesi Sanat Merkezi Yarışması

MİMARİ AÇIKLAMA RAPORU

Konum
Yarışma alanı Büyükşehir Belediyesi ile Gaziantep devlet tiyatrosu karşısında, 3. Cadde üzerinde kentin merkezi noktasında bulunmaktadır. Kamil Ocak stadına 400 m, Eski Müze’ye 560 m, Bayazhan Kent Müzesi’ne 480 m, Hasan Süzer Etnografya Müzesi’ne 680 m, Gaziantep Kalesi’ne 900 m uzaklıktadır. Tasarım alanı, kentin kültürel yaşantısı için büyük öneme sahip birçok yapı ile ilişkilendirilme potansiyeline sahiptir.

Mimari Yaklaşım; beşinci cephe/üçüncü ihtimal!
Yapı, insanların bina sınırına geldiğinde ya içeri girmek ya da binanın dışında durmak şeklinde iki ihtimal olarak sınırlı olan kentteki diğer yapıların mevcut durumlarına hiçbir yapıda olmayan üçüncü bir ihtimal sunmaktadır. Bu üçüncü kullanım durumu, zeminden başlayıp yapının en üst noktasına kadar ulaşan basamaklarla yapının üzerine çıkarak, farklı kotlarda dinlenme, vakit geçirme, sohbet etme ve kenti seyretme durumudur. Mevcut otoparkın üzerinde yer alan park alanı, yaya kullanımına açık olması yönüyle kente bir ferahlık vermektedir. Tasarlanan kültür merkezinde bu kullanım, basamaklarla oluşturulan kotlar aracılığıyla daha etkin hale getirilmiştir. Yapı üzerine yürüyerek çıkabilmek, kent insanı ile yapı arasındaki ilişkiye yeni bir boyut getirerek, diğer yapılarda olmayan bir ara yüz tanımlamaktadır. Kentte yaşayanların, kültürel aktivitelere, yapı bünyesindeki kurslara katılımını da tetikleyecek olan ana unsur, yine basamak teraslamalarıyla oluşturulan bu ara yüzdür. Yapının çatısı, tasarlanan kent terasıyla, yapıda beşinci bir cephe haline gelmiştir.

Kent terası sadece insanların üstüne yapıdan bağımsız olarak çıktıkları bir alan değil, yapıyla doğrudan ilişki kurdukları bir yüzey durumundadır. Bu ara yüzden farklı kotlara çıktıkça fuayeye, kafeye, kurslara girişler verilerek kapalı alan-açık alan arasındaki ilişki güçlendirilmiştir. Kent terasında oluşan açık alan kullanımı ile yapı içerisindeki kültürel etkinlik alanları arasında sağlanan etkileşim, sosyal ve kültürel sürdürülebilirliği sağlamaktadır.

Kentteki yaya sirkülasyonu kültür merkezi üzerine de taşınarak, dikeyde yükselen yeni bir meydan tanımlanmıştır. Kent hayatı yapı üzerinde oluşturulan kent terasında devam etmektedir. Çevre hareketi yapı üzerinde de devam ettirilerek kültür merkezinin sürekli canlı tutulması, kent hayatının bir parçası haline gelmesi düşünülmüştür. Kentteki diğer bir unsur olan yeşil doku ise yapı üzerinde eğimli yükselen 2 farklı yüzeyde yeşil çatı tasarlanarak devam etmektedir. Üzerinde yürünebilen, yatılabilen, gitarla, sazla mini konserler verilebilen, çay kahve içilebilen, sohbet edip vakit geçirilen bu kent terası ve yeşil çatı kentin devamı niteliğindedir.

Kent terasının en +17.00 kotunda yer alan kafeden ve kafenin devamında +23.00 kotuna kadar devam eden basamaklı terastan Gaziantep en önemli yapılarında biri olan Antep Kalesi seyredilebilmektedir. Bu yönüyle de yapı tarihi dokuyla ilişki içerisindedir.

Yapının Çalışma Biçimi
Yapıda altı farklı giriş/çıkış bulunmaktadır. Orkestra çukuru, mevcut otoparka indirilemeyeceği için ana salon +4.00 kotunda yer almaktadır. Ana girişten 0.00 kotundan zemin kat fuayesine girilerek, fuaye de bulunan ana merdiven ve panaromik asansör aracılığıyla ana salonun olduğu +4.00 kotundaki ana fuayeye ulaşılır. Zemin kattaki ana girişten sergi salonuna girilebileceği gibi, 3. Cadde üzerinden de doğrudan sergi salonuna giriş verilerek kentli-sanat ilişkisi güçlendirilmiştir. Yapı üzerine yani kent terasına çıkmak için ise üç farklı yönde erişim imkanı bulunmaktadır. Bu üç farklı doğrultudan, 0.00 kotundan başlayarak 23.50 kotuna kadar çıkılabilir. Güneydoğu yönündeki basamaklı teras ve kuzey batı yönündeki merdiven ile yapı dışından +4.00 kotuna ulaşılır. Bu kottan yapıya verilen girişle salonun bulunduğu ana fuayeye doğrudan girilebilir. Etkinlik zamanlarında bu giriş aktif olarak kullanılabilecektir. +4.00 kotundan +10.00 kotuna ikinci bir teraslama ile ulaşılır. Yapıda +4.00 kotunda ve +17.00 kotunda iki kafe tasarlanmıştır. İki kafenin toplam m2’si, kafe için istenen m2 büyüklüğündedir. +4.00 kotundaki terastan basamaklarla +10.00 kotuna devam ederken, +5.65 kotundan verilen girişle +4.00 kotundaki kafeye giriş yapılabilir ya da kafeden doğrudan kent terasına çıkılabilir. +10.38 kotundan kent terası üzerinden doğrudan müzik çalışma bölümüne giriş yapılabilir, ya da buraya gelen kursiyerler doğrudan kent terasına çıkarak mini bir konserle terasta bulunanlara yeteneklerini sergileyebilirler. Kursa kayıt olanlara verilecek kartlı giriş sistemi sayesinde, bu girişin kent terasından erişimi sadece kursiyerler için olanak sağlamaktadır. Kent terasından yukarıya doğru devam edildiğinde ise +17.00 kotundaki ikinci t kafeye(teras kafe) ulaşılarak buradan kent manzarası, Antep kalesi seyredilebilir. Buradaki kafeye kuzey batı köşesinden doğrudan çıkan bir merdiven ve asansör tasarlanarak yapıdan bağımsız çalışması sağlanmıştır. Bu merdiven ve asansörle doğrudan +17.00 kotundaki kafeye ulaşılabilir. Aynı zamanda sahne arkasına denk gelen bu merdiven acil durumlarda salondan çıkış imkanı da sağlayacaktır.

Kütüphane ve toplantı salonu kent insanının kullanımı da düşünülerek +0.00 kotunda planlanmıştır. Yönetim ise +13.00 kotunda, müzik bölümünün bir üst katında, kent insanının doğrudan erişimi olmayan bir konumda yer almaktadır. Yönetim ve müzik bölümü eğimli yeşil çatı üzerinde oluşturulan balkonlar üzerinden kente, gün ışığa açılmaktadır. Bu balkonlar sayesinde sadece kursiyer ve yönetimdeki çalışanların kullanabileceği balkonlar oluşturulmuştur.

Ana salon 703 kişi oturma kapasitesine sahiptir. Sahne arkasından doğrudan kulise giriş imkanı vardır. 0.00 kotundan kuzey batı önünden sanatçılar ve VIP konuklar için ayrı giriş mevcuttur. Bu giriş sadece etkinlik zamanlarında aktif olarak kullanılacaktır. Sanatçı girişinden girildiğinde hazırlık odalarına, VIP salonuna ve orkestra çukuruna ulaşılabilir. Ayrı bir merdiven ve asansörle +4.00 kotuna çıkılarak kulise geçiş imkanı sağlanmıştır.

Ana salona, +4.00 kotundan ve +5.69 kotundan iki giriş olmak üzere toplamda üç farklı noktadan seyirci girişi verilmiştir. Güney doğu yönünden görsel sanatlar bölümü için ayrı bir giriş verilerek sadece kursiyerlerin kullanabileceği otomasyon sitemine sahip kartlı girişlerle erişim izni verilecektir. Burada bulunan merdiven ile doğrudan +4.00 kotuna çıkılarak tiyatro bölümüne ve fuayeye geçilebilir. Ana salonun +5.69 kotundan +4.00 kotuna inen çıkışlar ile inilen holden tiyatro bölümüne de doğrudan giriş sağlanmıştır. Tiyatro salonu ve ana salon bu hol aracılığıyla birbirine bağlanmaktadır. Prova salonlarından biri fuayeden de görülecek şekilde cam ile görsel ilişki kurulmuştur. Bu sayede ana salona gelecek izleyicilerin prova yapanları görmesi sağlanarak tiyatro bölümüne ilgilerinin çekilmesi düşünülmüştür. +4.00 kotundaki kafe doğrudan fuayeye köprü ile bağlanarak ana salon kullanımını desteklemektedir. Kafenin açık teras kullanımı ile de dış mekan kullanımı sağlanmaktadır.

Otopark merdivenleri çekme mesafesinden dolayı kuzey batı yönünde bir aks içeriye alınarak üst yapı ile ilişkisi sağlanmıştır. Güney doğu yönündeki merdiven ise üst katta danışmanın arkasından doğrudan dışarıya çıkılacak şekilde revize edilmiştir. Böylece üst yapı ile otopark katları arasındaki merdiven –asansör kullanımı bütüncül hale getirilmiştir. Değişen merdiven yerlerinden sonra araç dolaşımı bazı yerlerde bir aks kaydırılarak otopark işleyişi aynen sağlanmaktadır. Değişen otopark planı ekte sunulmuştur.

Havalandırma sistemi için tesisat odasına dx bataryalı klima sistemi konulacaktır. Cihazdan kanalın il çıkış ebatları büyük olduğundan havalandırma cihazı konferans salonunda sahneye yakın konumlarda bulunması rantabl olacaktır. Kurs bölümlerinde IGK ısı geri kazanım havalandırma cihazları ile havalandırması yapılır.

Zayıf akım tesisatı olarak yapısal kablolama sistemleri, yangın algılama ve ihbar sistemi, güvenlik sistemi kullanılacaktır. Enerji dağıtım sistemimizin ana panoda girişleri uzaktan açma-kapama izleme özelliğine sahip olacak şekilde dizaynı düşünülmüştür. Merkezi yerde grafik izleme sistemi yapılacaktır. Ayrıca bu sisteme bağlı olacak asansör, yangın sistemi ana giriş çıkışları klimatize sistemleri de izleme programı içinde düşünülecektir. Ayrıca, proje detaylarında belirlenecek olan UPS’e bağlı bölümler jeneratörlerin ana besleme sistemine bağlı olacaktır.

Aydınlatma tesisatı mahallerin karekteristik özelliklerine göre sıva altı veya sıva üstü etanj tipte olacaktır. Asma tavan olacak mahallerde gömme tip petekli veya şeffaf fleksiglas kapaklı floresan armatürler veya spor armatürlerin kullanılması düşünülmektedir.

STATİK AÇIKLAMA RAPORU
Yapı tasarımında kullanılan aks açıklıklarında mevcut otopark kolonlarının aks açıklıkları belirleyici olmuştur. Ancak bütün kolonların zeminde ve üst katlarda otoparkta olduğu gibi aynen devam ettirilmesi, sanat merkezi için istenen mekânsal büyüklükleri çok verimsiz hale getirmektedir. Bu sebeple değişen otopark planında kesikli çizgilerle dikdörtgen içine alınan ve yanında belirtilen kolonlar zemin üstünde devam ettirilmemiştir.

Otopark kolonlarında gerekli görülecek yerlerde mevcut kolonlar mantolama yapılarak güçlendirilecektir. İhtiyaç programında istenen ana salon gibi kolonsuz alanlarda taşıyıcılar belirli bir noktadan sonra devam etmediği için yük dağılımını dengeli sağlamak adına mantolama gerekecektir.

Otopark kolonlarına dengeli yük dağılımı sağlamak için bütün yapı alanına oturan bir yapı tasarlanmıştır. Arsada zemin oturumunu boş bırakmak demek başka yerde otopark kolonlarına binebilecek ekstra yük anlamına gelecektir. Otoparkta mevcutta bulunan üç adet merdiven çıkışının aksları değiştirilerek üst yapıyla ilişkisi kurulmuştur. Kuzey batı köşesinde yer alan merdivenin önünde yer alan iki adet kolon otopark katlarına da eklenerek üst yapıda devam ettirilmiştir.

Sanat merkezi için yeni yapılacak taşıyıcı sistemin kolonları, mevcut kolonlara demir ekilerek, (çelik kolon olursa kimyasal epoksi ankrajı ile bağlanır) ön germeli hazır kolonlar ve çelik kirişler ile yapılacaktır. Eğimli yüzeyleri oluşturan çelik kirişlerde I profil kullanılacaktır. Kiriş yükseklikleri L/20 formülüne göre geçtiği açıklık miktarına göre değişecektir. Yapıyı tanımlayan sistem çerçeve taşıyıcı sistemdir.

Gaziantep 3. Derece deprem bölgesi olduğu için yanal deprem kuvvetleri 1. Bölgeye göre çok düşük olacağından büyük taşıyıcı perde duvarlara ihtiyaç olamayacaktır. Perde duvarlar yanal deplasman kuvvetleri çok olduğundan ihtiyaç duyulan yapı elemanlarıdır. Deprem bölgesinde 3. Derece olması yapacağımız yapı için avantaj sağlamaktadır.

Ana salonun eğimli yüzeyini ve I profilleri taşıyan ana kiriş 52 metre uzunluğundadır. Çelik kafes sistem olarak konferans salonu için kolonsuz açıklık imkanı sağlamaktadır.

MALİYET ANALİZ RAPORU
Bayındırlık ve iskan bakanlığı yapı yaklaşık maliyet hesabına göre 4-C grubu yapıları kültür yapılarını içermektedir.2015 yılı birim m² fiyatı üzerinden:

Yapı m² maliyeti(TL/m²) 960 tl yapı yaklaşık maliyeti 5975 m²*960=5.736.000 TL yatırım maliyeti ortaya çıkmaktadır.

Mimari konsept, inşaat sürecinde ve kullanım esnasında enerji optimizasyonu ve doğal enerji kaynaklarının kullanımı üzerine kurgulanmıştır.

Kursların ve yönetim birimlerinin doğal havalandırma ve gün ışığı ihtiyacı bütün mekanlar için sağlanarak enerjiden tasarruf hedeflenmiştir.

Yapının sağır yüzeyleri enerji optimizasyonuna katkı sağlamaktadır.

Gaziantep’te Akdeniz ve karasal iklim birlikte görülmektedir. Ortalama en yüksek sıcaklık 21,5 derecedir. Özellikle yaz aylarında sıcak iklime sahip Gaziantep’te cephede açılacak boşluklar minumumda tutularak ve yapı sınırından geride cephelerle güneşe karşı koruyucu önlem alınmıştır. Bu suretle binanın soğutma masrafı azaltılmaya çalışılmıştır.

Yapının işletme maliyetlerini düşürmek için tasarım girdileri cephede ısı kayıplarını azaltacak şekilde ele alınmıştır. Güney doğu cephesi(otopark girişi olan cephe) güneş etkisini azaltmak için zemin katta ve birinci katta geriye çekilerek ısınmadan doğacak soğutma giderleri azaltılmıştır. Yapı cephelerinde ısı yalıtımlı doğramalar ve ısıcam kullanımıyla yapıda ısı kaybı ve ısı değişimi minumuma indirilecektir.
Kent terasını oluşturan ahşap basamaklar bütün yapıya hem işlevsel hem estetik bir değer kaymanın yanında, ısıl işlem görmüş ahşap güneş kırıcı olarak bütün yapı kabuğunu güneşten korumaktadır.
Yapıda eğimli yüzeylerde 631 m² ve 75 m² olmak üzere iki adet yeşil çatı bulunmaktadır. Toplamda 706 m² yeşil çatı alanı binaya gelen yoğun güneş ışığının soğurulmasını sağlayarak yapı soğutmasında etkin rol oynayacaktır.

Statik olarak büyük açıklık geçme ihtiyacı gereken konferans salonu, kesitte üst kotta konumlandırılarak, taşıyıcı sistem rantabl çözülmüştür.

Yapının eğimli çatı alanlarında oluşması aynı zamanda yağmur suyunun kullanım için toplanmasında etkin bir rol oynayacaktır. Yağışlı dönemde toplanacak yağmur suyu, yapıda pis su kullanımında değerlendirilerek işletme maliyetinin azaltılması hedeflenmiştir.

İnşaat sürecini kısaltmak için mümkün olduğu kadar kuru inşaat teknolojisi üretim yapılması hedeflenmektedir. Bina inşaat maliyetini azaltmak için prefabrik ön germeli beton kolonlar ya da çelik kolon kullanılacaktır. Fabrikada üretilecek bu ürünlerle kalıp maliyeti ve işçilik maliyetinden kazanç sağlanacaktır ve inşaat süresi daha az zamanda tamamlanacaktır. Yapının eğimli yüzeylerinde de çelik I profillerle devam ettirilerek inşaat ve çalışan işçi başına adam-saat süresi kısaltılacaktır.

Kursiyerlere kartlı giriş imkanı verilerek, farklı farklı girişler başında bir görevli olmadan kontrol edilecektir.
Bina cephesinde minerallerle renklendirilmiş beton kullanılacaktır. Renk pigmentleri ya da renkli agrega kullanılarak istenilen beton rengi elde edilecektir.