Satın Alma, Şehitkamil Belediyesi Sanat Merkezi Yarışması

PROJE RAPORU

SANAT MERKEZİ
“Hayal edebildiğin her şey gerçektir.” Sanat merkezi sadece betondan bir bina olarak görülmemesinin sebebi insanların fikirlerini ve hayallerini tartıştığı konuştuğu fikir alış verişi yaptığı bir yaşam merkezi olmasıdır… Hayal gücümüz sayesinde insanız diyen Albert Einstein, bize sadece hayal etmenin muhteşemliğini değil ayrıca, hayal kurmanın önemini anlatmak istemiştir. İnsanlığımızın gerekliliğini ve ötesini yerine getirmek, yeni fikirlerle insanlara dokunmanın en güzel vasıtası hayal etmekle başlayan sanattır.

Sanat merkezi yapıları; bireysel yeteneklerin farkındalığını arttırma ve bireylerin sanatsal kapasitelerini geliştirerek en üst düzeyde kullanmalarını sağlamak amacıyla tasarlanan mekanlar olmasının yanı sıra estetik yargıların ön planda olduğu ve modern mimari dokunuşlarla hayat bulan bir merkez olması beklenir. Bu amaç ekseninde sanat merkezi bünyesinde; duygu, düşünce ve hayallerin canlandırıldığı sahne, eserleri izleme ve anlama imkanı veren sergi salonu, kütüphane, müzik atölyesi ve resim atölyesi bulunmaktadır. Bu mekanları ve meydanı besleyen, aynı zamanda fuaye ile ilişki kuran kafe program içerisinde yer almaktadır. Tüm bu oluşturulan mekanların ortak hizmeti sanat merkezinin niteliğini arttırıp bu çerçevede istenilen hedefe ulaşmayı kolaylaştırmaktır.

KONUM
Yapı; resmi binaların bulunduğu, ticari hayatın merkezi olan, tam manasıyla kent merkezi olarak tarif edilen yerde bulunmaktadır. Şehitkâmil belediye binası bünyesinde yer alan devlet ntiyatrosunun hemen karşısında mevcut bulunan yeraltı otoparkının üzerinde yer alır. Otobüsle veya yaya olarak ulaşım kolaylığının haricinde vilayet tramvay istasyonundan da ulaşım imkanı bulunmaktadır. Zeugma mozaik müzesine 15 dakika uzaklıkta olup ayrıca Gaziantep Kamil ocak stadyumu, 100.yıl kültür parkı, Ulu cami, Gaziantep Kalesi ve Antep denince akla gelen hünerli ellerin sabırla işlediği meşhur bakırcılar çarşısına ise yürüme mesafesindedir. Bu özellikleriyle şehrin tarihi dokusuyla uyumlu ve de modern mimari çizgilerle günümüz hayat akışına, sosyal ihtiyaçlarına yanıt verebilecek bir konumdadır.

KENT HAFIZASI
Yarışma alanı yeraltı otoparkı ve üzeri park alanı olarak kullanılmakta olup, devlet tiyatrosu ile direk ilişki kurabileceği bir konumda olması sebebiyle, tasarlanan ortak meydan sayesinde kent belleğindeki yerini sadece park olmaktan ziyade; günümüz sosyal ihtiyaçlarına cevap verebilecek ve de şehir halkı için vazgeçilmez sosyal bir meydana yükseltecektir. Yediden yetmişe her yaştan vatandaş için kentin yaşamsal değerini arttıran, modern zamanın yoğun ve yorgunluğunu bir soluk azaltabilecek bir mekan olacaktır. Bunun yanı sıra 100.yıl kültür parkından tasarım alanına yeşil dokunun güçlü bir koridorla, tasarım alanına taşınması sıcak yaz günlerinde kent içinde rahatlama, dinlenme mekanı olmasını sağlayacaktır. Bu bağlamda sanat merkezinin kamusal alan tasarımı ile birlikte ele alınması gerektiğine karar verilmiştir. Özetle; yapının çevresindeki tarihi ve sosyal alanlarla uyumlu, sadece bir sanat merkezi binası olmaktan öte geçip kentin sosyo- kültürel yaşantısına pozitif katkı yapması hedeflenmiştir.

ARAZİ KULLANIM KARARLARI
Yer altı otopark giriş çıkış rampası tasarlanan meydanın ortada kalması, meydanı kesintiye uğratarak bütünlüğünü bozması sebebi ile yeri değiştirilerek yarışma alanının kuzeybatı köşesinde çözülmüştür. Diğer bir ana karar devlet tiyatrosu-belediye binası ile yarışma alanı arasında bulunan yoğun araç trafiği olmayan yolun kapatılarak kamusal alan kullanımının artırılmasıdır. Bu sayede devlet tiyatrosu ile sanat merkezi ortak açık bir fuayede buluşturulmuştur. Meydan bütünlüğü oluşturabilmek için Kazan İş Merkezi’nin yanında kalan ve açık otopark olarak kullanılan otoparkın yer altına alınması ile birlikte ileride oluşabilecek yoğun otopark ihtiyacına cevap verebilecek hale getirilmesi önerilmiştir. Kamusal mekan oluşumuna imkan verebilmek için Kazan İş Merkezi yapı hizası referans alınarak konumlandırılmıştır. Mevcut yer altı otoparkı taşıyıcı sistem şeması korunarak yapı tasarlanmıştır.

PLANLAMA
Tasarlanan yapının altında yer altı otoparkı olması ve programın yoğunluğu göz önünde bulundurularak yapı alanı arsa sınırından maksimum verimi sağlayabilmek için 5 m yukarı kaldırılarak tasarıma başlanmıştır. +5.00 kotu yapının ana giriş kotu olarak belirlenmiştir. Alt meydandan kent amfisi ile binaya alınan kullanıcılar ana fuayede kendilerini heykelsi bir şeklide galeride çelik ayaklar üzerinde adeta asılı duran salon formu karşılar. Ana fuaye katında VIP misafirlerin karşılanacağı ve misafir edileceği VIP salon ve yönetim birimlerine yer verilmiştir. Ana fuayeden 0.00 kotunda bulunan sergi salonu ve kafeterya ile görsel süreklilik sağlanmıştır. Alt zemin katta sergi salonu ile doğrudan ilişki kurması istenen güzel sanatlar bölümüne yer verilmiştir. Ana fuayeden kullanıcılar galerideki merdiven ile üst katlara ulaşırlar. +10.00 kotunda salon ve kulisler ile doğrudan ilişkili olması program tarafında istenen tiyatro prova salonları, kulis ve hazırlık odaları bulunmaktadır. +14.00 kotunda müzik bölümü birimleri konumlandırılmıştır. Salon fuayeden 320cm kaldırılarak +8.20 kotundan ikili girişi bulunmaktadır. Ayrıca +10.00 kotundaki üst fuayeden ve +14.00 kotundaki balkon fuayesinden salona ulaşılmaktadır. +18.00 kotu çatı terası ve rezerv atölyeler olarak konumlandırılmıştır. Son olarak salonun üstünde akşamları sunum ve film gösterimlerinin yapılabileceği açık hava sineması tasarlanmıştır.

MALZEME VE CEPHE KARARLARI
Binanın dış kabuğu olarak ifade edilen cephe binaların işlevini koşullandıran hem de byakın çevrenin (açık alanların) bir sınırı olarak da fonksiyon ifa eden bir unsurdur. Malzeme seçimi tasarım bütününün çok önemli bir girdisi olarak ele alınır. İklim koşullarının gerekliliği, yön ve fonksiyonun ihtiyacı olan cephe tasarıma yön vermektedir.

İlde yazları sıcak ve kurak, kışları ise çok soğuk olmayan bir iklimin varlığı söz konusudur. Gaziantep iklim verileri ve kentin yöresel mimari cephe karakteri göz önünde bulundurularak yapının ilgi çekiciliğini sağlamak ve kalıcılığını esas kılmak için yöresel malzeme ile güney ve batı cephesi taş ile kaplanmıştır. Sanat Merkezi olması nedeniyle sergileme teşhir amaçlı cam, dışarıdaki atmosferi içeriye yansıtmak ve sanat merkeziyle dış dünyayı bütünleştirmek istenmiştir. Burada amaç hayatın akan temposunda merkezi yoksun bırakmadan, iç dış hayat birlikteliğini kuvvetlendirmektir.

Kentte hakim olan iklimsel özellikler nedeniyle mekanda konforun sağlanabilmesi ve yaz aylarında aşırı sıcakların olumsuz etkisinin en aza indirilebilmesi ve aynı zamanda sanat merkezinin sunum ve görsel algı amaçlarını göz önünde bulundurarak güneş kırıcı mesh üzerine sanatsal motifler konularak işleve gönderme yapılmıştır. Bölgenin iklimsel verileri göz önüne alındığında, sanat merkezinden istenilen performansın elde edilebilmesi için bu yapı malzemesi daha kullanışlı ve uzun ömürlü olacaktır.

İklim çözümlemede elde edilen veriler ışığında, iç mekandaki ısı ve nem değerleri mekanik veya edilgen sistemler aracılığıyla kontrol edilecektir. Güneş kırıcılar mekan gölgelendirme işlevini ifa ederek sanat merkezinin iklimden kaynaklı oluşabilecek itici özelliğini ortadan kaldıracaktır. Bina kabuğunun estetiğinden ödün verilmeden, gölgeleme sağlanacak, istenilen miktarda ışığı sanat merkezinin içine alırken, güneşin ısıtıcı etkilerini dışarıda bırakarak enerji giderlerinde de tasarrufu sağlanacaktır. Kısacası bu mesh’lerle, yapı ile iklimsel ayrılma değil iklimsel bütünlük oluşturulacaktır.

Sürdürülebillirlik Kararları
Güney ve batı cephesinde yerleştirilen mesh sayesinde yapı güneşi kontrol eder.

Gaziantep’in güneşlenme süresinin fazla olmasından hareketle çatı terası üzerine yerleştirilen güneş pilleri sayesinde atölye mekanlarının elektrik ihtiyacı karşılanması öngörülmüştür. Tasarım alanın mevcut kullanımı olan parkın işlevsel meydana yükseltilerek tasarıma katılması mekansal sürdürülebilirlik sağlamıştır.

Yapının ısıtma-soğutma maliyetlerini azaltmak ve Antep mimarisine referans verebilecek “hayat” hacminden beslenen sirkülasyon şemaları yapının ısıtma soğutma giderlerini ikincil bir cephe gibi ndavranarak düşürecektir.