3. Mansiyon, Beylikdüzü Yaşam Vadisi, Köprü ve Bağlantıları Yarışması

PROJE RAPORU

İSTANBUL KENT PARKI

İstanbul’da başta nüfusun yoğunluğuna dayanan yeşil alan sıkıntısı toplumun her kesimi tarafından bilinen bir gerçektir. Bu açıdan Beylikdüzü çevre ilçelere yeşil alan temin etmenin ötesinde, tüm İstanbul halkı için nefes alabilecekleri bir kent parkı olma potansiyeline sahiptir. Öte yandan, günümüzde gerçekleştirilmeye başlanmış ve yakın gelecekte de artacak olan yüksek öğretim yapıları ile Beylikdüzü genç nüfus için çekim merkezi haline gelecektir. Yaşam Vadisi’nin kent ölçeğinde İstanbul halkına sunacağı olanaklara ek olarak, bölgesel ölçekte yeşil alanları ve genç nüfusu biraraya getiren aktivitelere ihtiyaç duyulmaktadır. Bölgenin kuzey-batısında yer alan TÜYAP, yıl boyunca çeşitli sektörlere mensup yerli ve yabancıları biraraya getiren, İstanbul’un her bölgesinden halkın ziyaret ettiği çok önemli bir çekim noktasıdır. Dolayısıyla, Yaşam Vadisi kentin her yaştan ve kesiminden bireyi için odak noktası olabilecek özelliklerle donatılmalıdır.

Yakın gelecekte Yaşam Vadisi için kurgulanan Üst Tema, İstanbul halkı için Yeşil Alan, Spor, ve Kültürel Faaliyetler’i biraraya getiren, İstanbul’da henüz varolmayan bir Kent Parkı’nın hayata geçirilmesidir. Bu anlamda, kentsel ölçek ve Yaşam Vadisi ve Köprüleri ölçeklerinde sunulan tüm öneriler üst temayı besler niteliktedir.

KENTSEL ÖLÇEK

Yeşil Kent Koridoru

Cumhuriyet Caddesi boyunca hayata geçecek olan Yaya Aksı’nın önerilecek Yaya Bağlantısı ile Yaşam Vadisi’nin batısına bağlanması, böylece vadinin iki tarafındaki yaya akışı rahatlatılırken bir yandan da doğu-batı hattı boyunca yeşil bir Kent Koridoru oluşturulması projenin başlıca önerilerinden biridir.

Atatürk Bulvarı – Anadolu Caddesi Kavşağı

Kentsel ölçek kapsamında Yaşam Vadisi’nin kuzey-güney aksı boyunca kesintiye uğramadan Marmara Denizi’ne ulaşması, böylece ekolojik ve iklimsel dengesinin korunabilmesi amacıyla Atatürk Bulvarı – Anadolu Caddesi Kavşağı’nın dolgu olan kısmının ortadan kaldırılarak vadinin sürekliliği önerilmiştir.

Tramvay Hattı

TÜYAP’a mevcut durumda ulaşan Metrobüs hattı ve aynı noktaya 2017 senesinde bağlanacak olan Metro hattı’nın Yaşam Vadisi’ne bağlanması ile TÜYAP’a gelen ziyaretçilerin Yaşam Vadisi’nin sunduğu çeşitli rekreasyon ve kültürel / fiziksel aktivitelerden yararlanması öngörülmektedir. Bu bağlamda, TÜYAP – Yaşam Vadisi – Marmara Denizi ekseninde dairesel bir Tramvay hattı önerilmiştir.

Bisiklet Ağı

Yaşam Vadisi’nin batısında, Dalyan Caddesi üzerinde çok kısa bir mesafe hattında işleyen bisiklet yolunun uzatılarak tüm Yaşam Vadisi’ne hizmet vermesi önerilmektedir.

Deniz İskelesi

Yaşam Vadisi’nin güney noktasına önerilen Deniz İskelesi’nin, Avcılar ve Bakırköy İskeleleri ile aktarmalı olarak tüm İstanbul Deniz Ulaşım Ağı’na eklenmesi önerilerek İstanbul halkının Yaşam Vadisi’ne ulaşımında kolaylık sağlaması düsünülmüştür.

Ek Otobüs / Dolmuş Rotaları

Enver Adakan Caddesi ile Kuştepe Caddesi’ni birbirine bağlayacak olan Köprü ile mevcut durumunda Yaşam Vadisi’nin doğusu ve batısı arasında kopukluk yaşayan otobüs ve dolmuş ağları da yolcular için bu aks üzerinde daha rahat hizmet verecektir (Ref diagramme).

Bakı Terasları

Kentsel ölçekte Yaşam Vadisi’ne katkı sağlayacak, onu canlandıracak önerilerden bir diğeri de Bakı Terasları’dır. Bakı Terasları Yaşam Vadisi’nin doğu ve batı çeperi boyunca seçilen odak noktalar etrafında konumlandırılmış, halkın Yaşam Vadisi deneyimini zenginleştirecek mekanlardır. Terasların konumlandıkları bölgeler yarışma alanı çevresindeki ana yol akslarının kesişim noktaları ile Yaya Bağlantısı ve Köprü çevreleridir. Bakı Terasları’nın Yaşam Vadisi’nin farklı noktalardan deneyimlenmesine imkan verecek seyirli alanlar olmaları, Yaşam Vadisi’ne girecek vakti olmayan ancak dinlenmek isteyen halk için alternatif dinlenme alanları sunmaları nedeniyle projenin önemli bir bileşeni oldukları öngörülmüştür.

• YAŞAM VADİSİ

Araziye Yerleşim

Yaşam Vadisi’ne yerleşim kararlarında ana etken çevredeki odak noktaları ve ulaşım akslarının bütünsel bir öngörü ile tasarım girdilerine dönüştürülmesi etrafında şekillenmiştir. Bir yandan arazi doğal eğimine sağdık olarak işlevlendirilirken, bir yandan da önerilen dolaşım rotaları ile azami ölçüde kullanılmak istenmiştir. Tasarımı etkileyen bir diğer çok önemli veri ise mevcut kanalın doğal rotası boyunca tutulurken sadece taşkın bölgesi olan alanlarında genişletilmiş olmasıdır. Genişletilen taşkın alanları yağışın yüksek olduğu dönemlerde adeta birer gölet olarak işleyecektir. Yaşam Vadisi’ndeki doğal yaşam deneyiminin artırılması için taşkın alanlarının diğer yönlerinde sık bitki örtüsüne sahip yeşil alanlar önerilmiştir.

Fonksiyonel Kurgu / Odaklar

Yaşam Vadisi’nin yeşil alan, rekreasyon, spor ve kültürel faaliyetleri içinde barındıran bir Kent Parkı olması öngörülmektedir. Bu bağlamda vadiye hayat veren spor fonksiyonları ve bunların hizmet binaları, sanatsal / kültürel aktivitelerin gerçekleşeceği amfiler ve açık hava sineması arazinin farklı konumlarına yerleştirilmiştir. Fonksiyonların arazi üzerinde yerleştirildiği alanlar eğimin çevreye göre elverişli olduğu bölgelerdir. Aşağıda detaylı bir şekilde açıklanacak olan çeşitli dolaşım rotaları ile Yaşam Vadisi’ndeki tüm aktiviteler birbirine akışkan bir tasarım diliyle bağlanmaktadır.

Üst Tema’da da değinilen Kent Parkı öngörüsünün bileşenleri olarak Yaşam Vadisi’nin içine yerleştirilen fonksiyonel odaklar şöyle sıralanmaktadır: Açık Hava Sineması, Sanat Meydanı, Yoga Meydanı, Plaj Voleybolu, Sanat Meydanı, Spor Kulübü, Kafe, At Çiftliği.

Dolaşım Rotaları

Dolaşım rotaları kendi içlerinde fonksiyonel ve deneyimsel çeşitliliklerine göre üçe ayrılmıştır. Ortak özellikleri birbirileri ile uyumlu tasarım dilleri, Yaşam Vadisi’nin doğusu ile batısını bağlamaları ve Yaşam Vadisi’nin her yerine erişimi sağlamalarıdır.

• Patikalar: Patikalar Yaşam Vadisi’ndeki doğal yaşam deneyimini güçlendiren, diğer dolaşım rotalarına göre daha ince, 3 metre genişliğinde yaya yollarıdır. Yayaların doğa ile başbaşa kalabilmesi, kentin içinde olmalarına rağmen kentin gürültüsünden uzak olmaları hedeflenmiştir. Bu nedenle patikalar çoğunlukla kanal çevresindeki sık bitki örtüsünün içinden geçmektedir. Patikalar kanal üzerinde ve çevresinde yer yer araziden yükselir, yayaların Yaşam Vadisi’ni faklı kotlardan deneyimlemesini sağlar.

• Yaya / Bisiklet Ağı: Yaya / Bisiklet Ağı patikalardan işlevi ve fiziksel özellikleri ile ayrılan bir rotadır. Genişliği 4 metre olan bu ağ, hem yayaların hem de bisiklet sürücülerinin rahat dolaşımını sağlamaktadır, Yaşam Vadisi’nin güneyine inerek Volvo Kavşağı’nın bulunduğu bölgeye kadar yaya ve bisiklet ulaşımına olanak vermektedir.

• Dikey Bağlantılar: Dikey bağlantılar yayaların isteğe göre Yaşam Vadisi’ne hızlı bir şekilde erişimini sağlayacak merdivenli rotalardır.

• YAYA BAĞLANTISI VE KÖPRÜ

Yaya Bağlantısı ve Köprü tasarımında dikkat edilen özellikler, Yaşam Vadisi’nin akışkan tasarım dili ile planda ve kesitte uyum sağlanması, kendi içlerinde ortak tasarım dili, topoğrafyaya uyum ve Yaşam Vadisi’nde görsel sürekliliği bozmayan hafif strüktürler olarak kurgulanmış olmalarıdır. Bu anlamda, iki bağlantıda da form ile strüktür birbiri ile içiçe geçer, çelik strüktür formu ifade eder.

Topoğrafya ile uyumlu olarak tasarlanan Yaya Bağlantısı, strüktürel çözümü sebebiyle Yaşam Vadisi’nde görsel sürekliliğin devamını sağlar. Yer yer açılıp yer yer kapanan üst örtüsü ile kullanıcılara hava sıcaklıklarının yüksek olduğu dönemlerde bile rahat dolaşım imkanı verir. Yaya Bağlantısı’nın bir diğer önemli tasarım bileşeni, zemini yararak aşağı doğru ayrılan ve strüktürün kesitini takip ederek şekillenen ek bir yaya bağlantısı yaratmasıdır. Yayalar bir yandan Yaşam Vadisi’nin iki tarafını en kısa şekilde geçebilirken, bir diğer yandan da isteyen yayalar strüktürü takip ederek Yaşam Vadisi’ndeki Yaya / Bisiklet Ağı’na inebilir. Önerilen farklı sirkülasyon yolları ile Yaya Bağlantısı’nın kendi içinde farklılaşmış dolaşım ağları ortaya çıkmaktadır. Yaya Bağlantısı’nda, form, strüktür ve sirkülasyon bütünleşmiş bir tasarım anlayışı sunar.

Yaya Bağlantısı’na benzer olarak çelik strüktür olarak tasarlanan Köprü Yaşam Vadisi’nin görsel deneyiminde süreklilik sağlar. Her iki yönde de iki şerit araç trafiği, 1.5 metrelik yaya yolu, 2 metrelik bisiklet yolu bulunmaktadır. İki yön arasındaki trafik 1 metre genişliğindeki yeşil bant ile birbirinden ayrılmıştır. Köprünün orta noktasında otobüs ve dolmuş trafiği için durak noktaları bulunmaktadır. Durak noktalarında bekleyen yayaların konforu için köprünün bu bölgesinde iki yönde de üst örtü tasarlanmıştır. Konumlandığı bölgenin Yaşam Vadisi’nin merkezinde yer alması ve rüzgarı en kuvvetli şekilde alması nedeni ile köprü üzerindeki yeşil bant üzerinde yer yer rüzgar gülleri konumlandırılmıştır. Rüzgar güllerinden elde edilecek elektrik enerjisi ile Yaşam Vadisi’nin aydınlatılması sağlanacaktır.

EKOLOJİK VİZYON

Beylikdüzü kentsel mekanına doğanın entegre edilmesi için kullanılan temel elementleri oluşturan bitkiler; iklimi ılımanlaştırma, havayı arıtma, karbon birikimini azaltma, toprak ve su dengesini koruma, su verimini ve kalitesini arttırma, gürültü, toz, gaz, rüzgar zararlarını önleme işlevleri ile bulundukları ortamı yaşanabilir çevrelere dönüştürürler. Ağaçlar, toprak ve su kalitesini arttırmada önemli rol oynarlar. Ayrıca kökleriyle toprağı kavrayarak vadi yamaçlarında erozyonla aşınmayı ve taşınmayı engellerler, yağışlarla gelen suyun toprağa geçirimini kolaylaştırırlar. Böylece kentlerdeki yeraltı sularının dengelenmesine katkı sağlanır. Bunun yanı sıra bitki tür çeşitliliğinin maksimum seviyede tutulmasıyla; kentsel biyolojik çeşitlilik arttırılması amaçlanır.Böylelikle; çeşitli hayvan gruplarının vadi tabanında bir habitatları oluşacaktır; faydalı böcek türleri de burada oluşan ekosisteme katkıda bulunacaklardır.