Katılımcı (Kolektif Mimarlar & Buda Mimarlık), Konak Belediyesi Hizmet Binası Mimari Proje Yarışması

Proje Açıklama Raporu

KENTSEL TASARIM KARARLARI

Yarışma alanının ve yakın çevresinin tasarımındaki temel yaklaşım, Konak Belediyesi’nin vizyonu ile doğrudan ilişki kurmaktır. Bu nedenle çeşitli sektörlerde ön plana çıkarak ekonomik, sosyal ve kültürel açıdan refah seviyesini artırmayı hedefleyen ilin, yaşanabilir ve mutlu olması için, kentleşmesini tamamlayan ve tüm alt merkezler ile bütünleşik sosyal kültürel ve ekonomik bağlar kurmuş ve çevreye duyarlı bir kentsel yapıya sahip bir yeni bir merkezine sahip olması amacıyla, imar planı ile işlevsel tanımı yapılmış yarışma alanında, kent merkezinin yukarıdaki hedefler doğrultusunda çok yönlü olarak tasarlanması bu çalışmanın ana odağıdır.

Bu amaca yönelik olarak kentsel tasarım ölçütleri aşağıdaki şekilde ele alınmıştır:

EKOLOJİ:

Yarışma alanı Kuzeybatı Güney Doğru doğrultusunda ticaret işlev alanlarının arasında yeşil alan sürekliliğini kuzeyindeki halk bahçesi alanından güneyindeki kent parkına ve oradan yine yeşil koridorlar ile kentin geri kalanına1 ulaştıran bir yeşil alan sürekliğini potansiyel olarak sunmaktadır. Tasarımda bu potansiyel azami seviyede kullanılmıştır ve yeşil alan ile bağlantılı kentsel işlev ve çeşitlilikleri bu yeşil koridorda yoğunlaştırılmıştır. Kuzeyde halk bahçesi başlayan yeşil alan kullanımında, alanın ve yakın çevresindeki işlevlerin birbiri ile ilişkilerine bağlı olarak çeşitlendirmeye olanak verilmiştir. Bu maksatla rekreatif ve kültürel amaçlı kullanımlara önem verilmiştir ve bu amaca yönelik olarak çeşitli odak alanları oluşturulmuştur. Gün içinde yoğun olarak kullanılan parklar ve dinlenme alanlarından, az yoğun olarak kullanılan ve daha doğal peyzaj öğelerini barından mikro habitatlar oluşturmaya yönelik ağaçlık alanlara kadar bir yelpazede yeşil alan kullanımı önerilmektedir. Bunun yanı sıra, yarışma alanı için önerilen farklı ebatlardaki yapı kitlelerinin birbirleriyle ve yakın çevresi ile kurulan ilişkiler hem kendi içlerinde sürdürülebilir ekolojik yapıyı destekleyen iç çözümler getirmekte, hem de yakın çevresindeki ekolojik sürdürülebilir öğeleri destekleyen çözümlere sıkı bir bütünleşme sağlamaktadır.

KENTSEL İŞLEVLER:

Yarışma alanının kentsel tasarımında dikkate alınması gereken en önemli nokta kentsel işlevlerin birbiri ve yakın çevresi ile olan ilişkilerini göz önünde bulunduran bir yaklaşım sergilenmesidir. Bu nedenle aşağıdaki ilkeleri gerçekleştiren tasarım öğeleri üzerinde durulmuştur:

Belediye Hizmet Binası ve Yakın Çevresi ile ilişkisi; Yönetim merkezi niteliğinde olduğundan kentin bu odak noktalarından biridir. Hem kentlinin hem de kentin hizmet ettiği kırsal ve diğer kentsel alt bölgelerin kullanımına açık olan bu alan her kesimin ihtiyaçlarına hitap edecek şekilde konumlandırılmıştır. Belediye hizmet binası hemen yanındaki belediye meydanı ile doğrudan bir ilişki kurmaktadır. Belediye binasının ön bahçesi gibi bir kullanıma sahip olan belediye meydanı, hem kamu binasının kullanıcılarını zorlayan ve çekici olmaktan uzak bir yapı olmasını engellemekte, hem de oluşturduğu kentsel açık alanı tanımlayan bütünleyici bir öğe olmaktadır.

Belediye binası, doğusunda kültür merkezi ve kent müzesi ile doğrudan ilişki kuracak şekilde konumlandırılmıştır. Bu yakın ilişki belediyenin kültürel etkinliklerini ön plana çıkartmak açısından da bir fırsattır. Güneydeki camii,pazar yeri,sağlık,eğitim vb. işlevleri içerisinde barındıran kent meydanı ile kurulan döngüsel ilişki de kullanıcıların tüm ihtiyaçlarını karşılayan ilişkisel bir kentsel yapıyı kurmak açısından değerlendirilmiştir.

Belediye hizmet doğusunda kalan ve kuzey güney aksı boyunca uzayan tamamıyla zemin ticaret üst katlar konut olarak tasarlanmış yapı adalarının geometrik dizilimlerinden kentsel ticaretin çeşitlendirilmesi ve aynı zamanda ihtisaslaşmayı ön plana çıkaran yapıyı desteklemek üzere faydalanılmıştır.

Yarışma alanını boydan boya geçen yeşil alan kullanımları ve ticaret işlevleri arasında hem yoğun aynı zamanda az yoğun ilişkiler kurularak yeşil alanın tekdüze ve verimli kullanılmayan bir alana dönüşmesi engellenmeye çalışılmıştır.

ULAŞIM:

İmar planının olanak kıldığı yapılaşma tasarım ilkeleri ile uyumlu ve onu destekleyen bir yapı sunmaktadır. Toplu taşıma güzergâhları, duraklar, yaya dolaşımları ve özel araç kullanımlarının optimize eden bir yaklaşım sergilenmiştir bu amaçla:

Yer altı otoparkının girişi ana ulaşım döngüsünden uzak kılınmışsa da, giriş ve çıkış bu ana ulaşım döngüsünde doğrudan bütünleşiktir.

Otobüs durakları, durak yaya ilişkileri yaya döngüsünün başlama ve bitiş noktaları düşünülerek kurgulanmıştır. Durakları arası mesafe bu nedenle azami 250 metredir.
Ulaşım ağı ve döngüler tasarlanırken ileride projelendirilecek olası bir raylı sistem altyapısına olanak vermesi sağlanmıştır.

Bisiklet ve yaya odaklı diğer sürdürülebilir ulaşım araçlarının hareket kabiliyetini kısıtlayıcı unsurlar ortadan kaldırılmıştır. Bisiklet kullanıcılarının eğim, kavşak gibi konfor azaltıcı etmenlerden uzak tutulması hedeflenmiştir.

Kesintisiz bir yeşil alan imkânı veren park alanının paralelinde bulunan iki doğrultuda imar planı kararlarına aykırı düşmeksizin yoğun yaya kullanımlı ve perakende ticaret odaklı sokak aksları tasarlanarak belediye hizmet binası ve yakın çevresinin sürdürülebilir oluşuna destek olunmuştur.

Yoğun ticaret kullanımından kaynaklı ulaşım talebini asgari seviyeye indirmek amacı ile kent merkezi ile doğrudan ilişki kurmayan geniş döngüler ( sirkülasyonlar ) düşünülerek uzak çevre ilişkileri de düşünülerek tasarım alanının ilkesel kararları üretilmiştir. Kullanıcıya özel amaçlara yönelik ticaretten kaynaklı kısa süreli ziyaretlere olanak verecek çözümlerin mekânsal karşılıkları önerilmektedir; otopark, toplu taşıma durağı yol yaya ilişkileri de bu bağlamda desantralize edilmiştir.

KENTSEL TASARIM ÖĞELERİ:

Tasarımda girdi oluşturan okunabilirlik, kimliklilik ve imgelenebilirlik amaçlı temel öğeleri şu şekilde özetleyebiliriz:

ODAK NOKTALARI VE SİMGELER:

En önemlileri kent meydanı ve belediye meydanıdır. Belediye Hizmet alanı kentsel açıklığı tanımlayan en önemli landmark’tır. Yeşil koridorun tamamlayıcıları olan kent parkı ve kuzeydeki halk bahçesi alanı da odak noktasıdır. Uzak odakta ise batıda Ege Denizi Kıyıları yer almaktadır.

KENARLAR:

Ticaret alanlarından bulunan birbiri ile hem yarışan hem de birbirlerini tamamlayan iki ticaret aksı ve ortalarındaki yeşil koridor kenarları tasarımda dikkate alınmıştır.

ALANLAR:

Belediye hizmet binası kent parkı ve meydan üçlüsü birinci bölgeyi oluşturur. Bu bölgenin tasarımında kamu ile halk arasındaki ilişkiyi olağanlaştırmak hedeflenir. İkinci bölge ticaret işlev alanlarının ve yeşil koridorun bulunduğu bölgedir, kullanıcıyı özgürleştiren bir yapı sunar. Kent parkı ise kullanıcının dinlendiği ve eğlendiği bir odaktır.

BELEDİYE HİZMET BİNASI

Mevcut imar planı kararları ile yeri tanımlanan belediye hizmet binası, kent meydanı ve kent parkı alanlarının odağında konumlanmaktadır. Belediye meydanı ile doğrudan ilişki kurması amaçlanmış ana giriş, meclis salonu ve +4,00 kotundaki sosyal kata ulaştıran rampa belediye meydanı tarafında konumlandırılmıştır. Doğu yönünde konumlanan kültür merkezi ve kent müzesi ile birlikte tasarlanan ayrı bir giriş mekanı belediyenin her yönden erişilebilir olmasına olanak sağlamaktadır. İki ayrı noktada tasarlanan girişler, belediye işlevlerinin dağıtıldığı atriuma doğrudan ulaşımı sağlar; bu atrium belediye +4,00 kotunda ki sosyal kat ile doğrudan bağlantılıdır. Belediyenin sosyal yüzü olarak yorumlanan meclis salonu ve sosyal kat, belediye meydanı, kent meydanı ve kent parkının kesişim noktasında konumlandırılmış ve belediyenin kullanımının dışında da yaşayan bir mekan olması hedeflenmiştir. Belediye meclis salonu yapı içerisinden ulaşılabilirliğinin yanı sıra kent meydanı tarafında ayrı bir girişe sahiptir.