3. Ödül, Konyaaltı Sahili Mimari ve Kıyı Düzenlemesi Fikir Projesi Yarışması

PROJE AÇIKLAMA METNİ

Antalya Konyaaltı Sahili, yaklaşık 7 km uzunluğu ile yalnızca Antalya kenti için değil aynı zamanda Türkiye için önemli bir yere sahiptir. Sahil kent içerisinde deniz ve kıyı kullanımın bulunması açısından özgün bir niteliğe sahiptir. Proje alanı güneyde Antalya Limanından, kuzeyde Varyanta kadar uzanmaktadır ve kent bütünü içerisinde önemli bir koridor niteliğindedir. Ancak doğal ve fiziksel potansiyellerine karşın erişilebilirlik sorunları, kullanımların yetersizliği ve kullanıcılara farklı alternatifler sunamaması alanın gün geçtikçe değerini kaybetmesine neden olmuştur. Proje kapsamında kent için büyük öneme ve potansiyele sahip olan alanın kente ve kullanıcılara yeniden kazandırılması hedeflenmektedir. Bu amaç doğrultusunda 3 temel prensip tasarım yaklaşımının kurgulanmasında belirleyici rol oynamıştır.

GENEL YAKLAŞIM

Erişilebilir – Yaya Öncelikli
Konyaaltı kıyı bandı boyunca taşıt ağırlıklı olan ulaşım sistemi, alanın özellikle yayalar tarafından kullanımını olumsuz olarak etkilemektedir. Temel tasarım yaklaşımı olarak kıyı bandı boyunca alanın yaya öncelikli olarak yeniden düzenlenmesi, taşıt yolunun daraltılarak servis yolu olarak kullanılması ve bununla beraber erişilebilirliği engellemeyecek toplu taşıma sistemi öngörülmektedir.

Geçirgen – Bağlayıcı
Mevcut durumda kıyı bandı ve kent arasındaki ilişki, kentsel doku içerisinde yeşil ve açık alanların olmasına ve kıyı bandının farklı düzenlemelere olanak sağlamasına rağmen oldukça zayıf durumdadır. Proje kapsamında bu potansiyeller kent dokusu ile kıyı bandının ilişkisini güçlendirmeye yönelik potansiyeller olarak kurgulanmış ve geçirgen ve bağlayıcı bir tasarım yaklaşımı benimsenmiştir.

Çok Odaklı – Kamusal
Kıyı bandı boyunca, mevcut kent dokusu içerisinde farklı kullanımlara olanak sağlayacak potansiyel odak noktaları bulunmaktadır. Proje kapsamında bu potansiyel alanlara yeni işlevler kazandırılarak kıyı bandı boyunca farklı nitelikte odak noktaları öngörülmüş ve kıyı bandının işlevsel sürekliliğinin sağlanması hedeflenmiştir.

TASARIM YAKLAŞIMI VE KARARLAR

Ulaşım Dolaşım Kararları
Antalya kenti genelinde, farklı ulaşım modları bir arada bulunmaktadır. Ancak Konyaaltı sahili ve yakın çevresi bu sistemle çok fazla entegre olamamıştır. Yalnızca otobüs hatları ile beslenen kıyı bandının tramvay ve hafif raylı sistem ile ilişkisinin olmaması, alanın kullanımını olumsuz yönde etkilemektedir. Öneri kentsel ulaşım sisteminde, alanın diğer ulaşım modları ile bütünleşmesi ön planda tutulmuştur. Kıyı bandı boyunca önerilen yeni YEŞİL TRAMVAY, liman bölgesi ile Varyantı ve Dumlupınar Bulvarı boyunca yer alan rekreatif kullanımları birbirine bağlamaktadır. Kıyı kullanımına destek verecek olan toplu taşım ise Konyaaltı Caddesi boyunca sağlanmaktadır.

a. Konyaaltı Promenadı
Konyaaltı sahili boyunca yaya öncelikli bir ulaşım kurgusu temel alınmıştır. Servis amaçlı taşıt erişiminin yanı sıra sistemin toplu taşım alternatifleri ile desteklenerek erişilebilirliğin arttırılması ve alanın sürekli olarak kullanılmasına yönelik otopark alanları ile proje alanının beslenmesi temel ulaşım yaklaşımıdır. Yaya alanları bu kapsamda genişletilmiş ve yeşil açık alanlar ile desteklenmiştir.

b. Deniz Caddesi
Antalya Spor Kavşağından kıyı bandına doğru uzanan Dumlupınar Bulvarı, yaya öncelikli olarak yeniden düzenlenmiştir. Bu sayede kent ile kıyı bandı yaya ilişkisi güçlendirilmiş ve yol boyunca yer alan rekreatif kullanımların kıyı bandı ile bütünleşmesi öngörülmüştür.

Kullanım Kararları ve Odaklar
Konyaaltı kıyı bandı mevcut yoğun sahil kullanımın bulunduğu bir alandır. Alan boyunca plaj üniteleri ve büfeler yer almaktadır. Beach Park olarak adlandırılan alanın iç kesimlerinde daha büyük ölçekli kafe ve restoran bulunmaktadır ancak bunlar da zaman içerisinde kullanılmaz hale gelmişlerdir. Kullanımların dağılımı açısında proje alanında gözlemlenen en önemli sorun kıyı bandının kentsel dokudan kopuk olarak yalnızca plaj birimlerinin bulunduğu bir alan olarak kalmasıdır. Bu anlamda çevresel ilişkiler incelendiğinde alanın kullanımını arttırmaya yönelik birçok farklı fonksiyonun yer aldığı görülmektedir. Bu doğrultuda çevresi ile bir bütün olarak düşünülen, farklı odak noktalarında kullanıcılara farklı deneyimler yaşatılabilecek bir kıyı bandı kurgusu benimsenmiştir. Bu odak noktalarından Liman bölgesi ve Varyant, alanın kent ile ulaşım bağlantılarının sağlandığı birer kentsel odak olarak değerlendirilmiştir. Boğaçay’ın doğal potansiyelleri değerlendirilerek bu alanın bir Yeşil Odak olarak kurgulanması ve rekreasyon alanları ile kıyı ve kentin bütünleşmesi öngörülmüştür.  Bunun yanı sıra, Dumluppınar Caddesi boyunca yer alan farklı kullanımlar ile kıyı bandını bağlayan bir Rekreatif Odak ve Belediye Meydanı ve Konyaaltı Meydanını içine alan bir Kamusal Odak tasarımı şekillendiren diğer odaklar olarak belirlenmiştir.

Doğal Değerler ve Peyzaj Kararları
Yarışma alanı, peyzaj ve doğal değerler açısından oldukça zengin bir yapıya sahiptir. Alan içerisinde dört adet akarsu yer almakta ve denize ulaşmaktadır. Kıyı bandı boyunca yol boyu dizi ağaçların yanı sıra büyük ve yoğun ağaçlık alanlar bulunmaktadır. Özellikle Beach Park ve Boğaçay yoğun ağaçlık alanların gözlemlendiği alanlar olarak ortaya çıkmaktadır. Bunların yanı sıra kentsel doku içerisinde farklı ölçeklerde park ve rekreasyon alanları bulunmaktadır. Proje kapsamında kıyı bandı ile kentsel doku arasındaki ilişkinin güçlendirilmesine yönelik olarak mevcut açık ve yeşil alanların kıyı bandı ile bütünleşmesi öngörülmektedir. Bunun yanı sıra doğal değerler ve peyzaj tasarımına yönelik olarak 3 temel konu tasarımın ana hatlarını şekillendiren unsurlar olarak ortaya konmuştur.

a. Yeşil Koridor
Proje alanının kuzeyinde birbirlerinden kopuk parklar ve rekreasyon alanları bulunmakta ve bu alanlar kıyı bandı ile bütünleşmemektedir. Bu alanların kent ölçeğinde sürekli bir yeşil sistemi oluşturması ve kıyı bandı ile bütünleşmesine yönelik olarak Yeşil Koridor önerilmektedir. Yeşil Koridor, kullanıcılara kent içerisinde bulunan farklı nitelikteki açık alanları (Karaoğlan Parkı, Konyaaltı Atatürk Parkı, Fuar Alanı Parkı, Koyak (kanyon), Beach Park – Falez park) deneyimleme fırsatı sunmaktadır. Diğer yandan da yeşil sisteminin Konyaaltı sahili ile bütünleşmesini sağlamaktadır.

b. Konyaaltı Promenadı
Konyaaltı sahili boyunca tek sıra dizi ağaçlar bulunmaktadır. Özellikle yaz aylarında yüksek sıcaklıkların görüldüğü kentte tek sıra ağaç dizisi kullanıcılara rahat bir mekan sağlayamamaktadır. Bu doğrultuda kıyı bandı boyunca lineer bir park önerilmektedir. Gölge yapan ağaçların yer alması öngörülen bu park ile alanın her mevsim kullanılmasının sağlanması aynı zamanda da kent içerisindeki yeşil sisteminin sürekliliğinin güçlendirilmesi hedeflenmektedir.

c. Dere Yatakları ve Dere Ağızları
Proje kapsamında akarsuların kontrolsüz bir şekilde denize ulaşması, ulaştığı noktalarda dere ağızlarının derelerin akışlarını engellenecek kadar daralması ve buna bağlı olarak taşkın tehlikesinin olması önemli bir sorun olarak değerlendirilmiştir. Alan içerisinde derelerin akışını kontrol altına almak üzere kıyının kesintiye uğramayacağı şekilde mendirekler önerilmektedir.