1. Ödül, PROsteel 2012 Çelik Yapı Tasarımı Yarışması

Proje Açıklama Metni

ARATERMİNAL – MAMAK

Terminaller insanların kentle, insanların birbirleriyle ve kentlerin kentlerle buluştuğu etkileşim alanlarıdır.
Bu bağlamda tasarlanan örtü, kente yeni bir bellek , yeni bir arayüz sunar.

Terminaller giden yolcu için yalındır. Şehrin uğurlamasıdır. Hüzündür. Gelen yolcu için hareketlidir. Şehirle yüzleşmedir. Heyecandır, karşılamadır.

Demiryolu taşımacılığının artan önemi göz önüne alındığında kent içinde küçük ölçekli bir “DEMİRYOLU-KARA YOLU AKTARMA İSTASYONU” görevini yerine getirecek bir istasyon etkileşmeler için önemli bir odak oluşturacaktır.
 
Geçmişten bugüne şehirlerarası ulaşımın sadece karayolu aracılığı ile yapılmış ve sonucunda birçok problem getirmiştir. Bugün ise alternatif ulaşım türlerinin yaygınlaşması ile özellikle sehir içi ulaşım rahatlatılmıştır. Demiryollarının şehirlerarası ulaşımın bir parçası haline gelmesi de karayollarındaki yoğunluğu hafifletmesinin yanında ulaşıma birçok olumlu etki göstermektedir. Türkiye coğrafi konumundan dolayı yoğun bir transit trafiğe de ev sahipliği yapmaktadır.

ULAŞIM MODLARI ARASINDAKİ BÜTÜNLEŞMENİN SAĞLANMASI taşımacılığa ekonomik ve çevreci bir yüz kazandırmaktadır. Ulaşım türlerinin gelişmesi ve bütünleşmesi ile sayesinde kolaylaşan mal – yolcu transferi ve avantajlı olunan alanda taşıma yapılması bu ekonomik ve çevreci dönüşümün en önemli parçalarıdır.

Türkiye’deki demiryolu hatlarının merkezi Ankara’dır. Hızlı tren hatlarının yapım çalışmaları da Ankara merkez odaklı yürütülmektedir. Bu bağlamda Ankara nın doğu- batı istikametinde ilerleyen demiryollunun üstünde küçük otobüs terminalleri önerilmektedir. Bunlar dan biri Ankara’nın batısında bulunan “Sincan” diğeri ise doğusunda bulunan “Mamak” tır. Doğu-batı yönünde büyüyen Ankara’da Aşti’nin şehrin içerisinde kalmış olması trafik başta olmak üzere birçok problemi yanında getirmektedir. Önerilen iki küçük istasyon ile Aşti’nin rahatlatılması hedeflenmiş, Sincan ve Mamak ilçelerinin terminal ihtiyaçlarının karşılanması düşünülmüştür. Demiryolları üzerinde kurulan bu tür terminaller aynı zamanda demiryolu taşımacılığını daha tercih edilebilir kılacaktır.
 

PROJE İÇİN SEÇİLEN ALAN ise önerilen iki istasyondan bir tanesi olan MAMAK içerisinde yer alan ve banliyö treninin Ankara’daki son durağı olan Kayaş istasyonun bulunduğu arazidir. Tren hattının kuzeyinde şehir içi yollar, güneyinde ise Ankara’yı Samsun’a bağlayan şehirlerarası yol mevcuttur. Bu bağlamda özel araç ve kent içi toplu ulaşım araçlarının girişi kuzeyden, otobüslerin giriş ve çıkısı ise güneyden Ankara- Samsun yolundan yapılacaktır. Böylelikle anayol üzerinde gereksiz şekilde trafik yavaşlatılmamış, giriş sadece otobüsler için kullanılmaktadır. Kuzeyden alınan özel araçlar otoparka girip park edebileceği gibi tasarlanan saçağın altında yolcu indirme bindirme yaptıktan sonra ilerleyip gidebilecektir.

YAPININ KURGUSU son derece sadedir. Mevcut olan tren hattı üstte, terminal birimleri ise hemzeminde bulunmaktadır. Treni taşıyan beton viyadük ayaklarından bağımsız olarak tasarlanan yapı kesitte bir sarmal oluşturur. Sarmal ile Tren yolu terminalin içerisine alınmış, çelik tren peronları ve terminali saran cam cephe ise tünele takılmıştır. Böylelikle tren ile otobüs ilişkisi birebir sağlanmıştır. Sarmalın ucu büyük bir saçak oluşturarak zemine bağlanır ve terminalin önünde bir kamusal alan tanımlar. Aynı zamanda çelikten yapılan tünel modüller olarak tasarlanmış ve kapasitenin artması durumunda tren hattı üzerinde büyümesi düşünülmüştür. Buna bağlı olarak, arazinin düz olmasından faydalanılmış, girişler ve çıkışlar hem zeminde çözülmüştür.

Yapının ana girişi kuzey cephesindendir ve terminalin diğer birimleriyle kurduğu görsel algı güçlüdür. Yapının orta kısmında sadece bilet satış ve ofislerine yer verilmiş, batı tarafına genel olarak yönetim birimleri, doğu tarafına ise yeme içme yerleri konumlandırılmıştır. Ticari birimleri ise her iki tarafa da yayılmıştır. Tren hattının iki tarafına koyulmuş merdivenler ile tren için yapılan peronlarla ilişki kurulmuş yolcuların kolaylıkla aktarma yapması sağlanmıştır. Binanın kuzey giriş cephesinde tasarlanan örtünün altında yeme-içme donatıları, taksi dolmuş durakları kurgulanmıştır.
YAPI ULAŞIM BİÇİMLERİ ve İNSANLAR ARASINDA BİR AKTARMA NOKTASI OLARAK KENDİNİ VAR EDER.