Jüri Özel Ödülü, İçmeler Sahil Düzenlemesi Öğrenci Yarışması

Genel yaklaşım

“Yerel değerlerin, üretim (planlama-tasarım) sürecine yansıması”

Mevcut durum

Urla Yarımadası’nın güneyinde yer alan, Urla ilçesine bağlı içmeler sahili (İçmeler mahallesi), mevcutta yoğun bir konutlaşma ve/veya kirlenme sorununa maruz kalmamış bakir (kısmen) Ege kıyılarından biri olmakla beraber; ikincil konutlar ve beraberinde getirdiği çevre sorunlarının neredeyse eşiğinde duran bir doğal potansiyeller cennetidir.

Yarışma alanıyla izmir-çeşme çevreyolu arasında kalan alüvyal sediment, mevcutta iki akarsu ve sulak alan ekosistemine sahip iken bunu kumsal ve deniz ekosistemi ile zenginleştirerek çok kıymetli bir yaşam ortamı (habitat) sunmaktadır. Mevcutta bu potansiyellerin değerlendirilmesine yönelik bir planlama/uygulamanın bulunmaması, planlama-tasarım yaklaşımının çekeş noktası olmuştur.

Yukarıda bahsi geçen, alana ilişkin kıymetli kaynaklar doğrultusunda; şartnamede belirtilen yarışma alan sınırı, kentsel tasarım ölçeğinde çevresinden bağımsız düşünülemeyeceği gibi, bunun tam aksine gelecekte içmeler mahallesinin konutlaşma sürecine ve yapısına doğrudan etki edecektir. Bu kaygı, kentsel tasarım sürecine yön vererek, proje alanını çevresiyle ele almak gerekliliğini doğurmuştur. Bu bağlamda İçmeler sahilinin, İzmir-Çeşme turizm (ana) aksı üzerinde konumlanması; söz konusu alanın yeni bir turizm odağı adayı alacağı gerçeğini ortaya koymaktadır. Bu durum bazı handikapları da beraberinde getirmektedir;

-Proje alanında yer alan sulak alan-akarsu-deniz ekosistem üçlüsü hassas bir dengeye sahip iken, yoğun turizm talebinin getireceği olumsuz çevresel etkileri olabildiğince minimum düzeylerde tutmanın gerekliliği, sürdürülebilir ve sağlıklı bir planlama kaygısını beraberinde getirmektedir.

-Alanı Kuzey-Güney yönünde diagonal kesen fay hattı, turizm-konutlaşma olgusuna doğrudan etki eden bir diğer handikaptır. Fay hattı etrafında oluşturulacak minimum 75 m’lik tampon zon, yapılaşmanın yönünü etkileyecek önemli bir unsur olacaktır.

-Alan içersinde yer alan her iki akarsu yatağı da dsi tarafından belirlenen ölçülerin altındadır; bu durum mevsimsel yağışların beaberinde getirdiği taşkın sorununu doğurmaktadır. Özellikle eski İzmir-İçmeler yolunun +2.30 kotunda bir şerit halinde kıyı-alüvyal sediment ekosistem ilişkisini kesmesi sonucunda, konut alanı bir kase misali iki araç yolu (İzmir-Çeşme yolu ile eski İzmir yolu) arasında (menfez ve akarsu yataklarının tahliyesi yetersiz kaldığında) gölete dönüşmektedir.

Öneri kentsel tasarım yaklaşımı

Yukarıda belirtilen sorunlar bağlamında kensel tasarım sürecini özetlemek gerekirse;
Alanın mevcut drurum analizleri doğrultusunda, gelecekteki talebi dikkate alarak bir kentsel gelişim senaryosu oluşturulmaya çalışılmıştır.

Mevcutta kıyıda yer alan araç yolu geriye çekilerek kıyıdan yararlanma optimize edilmiş ve ekosistemler arası temas arttırılmıştır. Çalışma alanının iki ucunda (Batıdan Doğuya yönünde) doğaldan kültürel yapıya geçiş, farklı karakterde kentsel birimlerin oluşmasına olanak sağlamaktadır. Bu bağlamda alanın batısı sulak alan rehabilitasyonu ve bitkilendirme beraberinde doğal alan niteliğinde korunarak, doğuya doğru yapılaşmanın yumuşak geçişi ile birlikte marinaya varmaktadır.

Fay hattının yarattığı kentsel açıklık aktif rekreasyon alanı olarak değerlendirilmiş, spor alanları, piknik alanı, geniş çim yüzey, etkenlik alanı ve kent meydanı şeklinde denize kavuşturulmuştur.