Eşdeğer Ödül, İstanbul-Kayabaşı Bölgesi için Konut Tasarımı Ulusal Mimari Fikir Proje Yarışması

Planlama alanı derin vadi ve yamaçlarla hareketli bir topografyaya sahiptir. Arazinin topografik özellikleri dikkate alındığında üç tip konut tasarlanmıştır. Eğimin yüksek olduğu düşük yoğunluk bölgelerinde az katlı sıra-teras evlere, az eğimli alanlarda ise nokta blok ve çizgisel bloklara yer verilmiştir. Arazinin topografyası ve üst ölçekli plan kararları dikkate alınarak yeşil koridor vadileri takip ederek konut alanlarının içine alınmakta ve ana yaya omurgası ile bütünleşmektedir. Kamusal rekreasyon alanları ile entegre olan bu ana dolasım ağı, kılcal yollar ile konut kümelerini ve bu kümelerin içinde yer alan yarı kamusal alanları beslemektedir. Park alanları, kafeler, su oyunları, kentsel peyzaj elemanları ile günün büyük bir bölümünde yasaması hedeflenen bu yaya aksı güçlü bir otopark ve servis bağlantısı ile desteklenmektedir. Gerek konut alanlarının içindeki yaya yolları gerekse ana yaya omurgası günün belirli saatlerinde ve özel durumlarda eğitim sağlık gibi fonksiyonlara hizmet vermek amacıyla ambulans, okul servisi, itfaiye aracı, çöp arabası gibi araçların girmesine izin verilecektir. Yarısma alanı içindeki konut alanlarında ring yolları ile servis sağlanmış, yer yer açık otoparklar ve topografyanın uygun olduğu alanlarda kapalı otopark alanları tasarlanmıştır. Böylece konut bölgelerindeki araç trafiği minimuma indirilirken aynı zamanda yaya aksı, toplu taşıma durakları ve yarısma alanının güneyinde önerilen metro istasyonu ile güçlendirilmistir.

Doğu – batı ve kuzey- güney doğrultusunda uzanan yesil omurga ile buna entegre olan yaya aksı ve bisiklet yollarının sürekliliğinin sağlanması tasarımın temel amaçlarından biridir.

Yapılar ise 3 temel blok tipi üzerinden kurgulanmıştır. Farklı ya da aynı tipte bloklar kümeler mantığında, içinde bulundukları adanın kamusal-yarı kamusal ve özel alanlarının hiyerarşisini belirler. Kümeler, genel olarak konut blokları ile çevrelenmiş, içinde kendi otopark ve düsük ölçekli sosyal donatılarını barındıran ada içinde yarı bağımsız yerleşkelerdir. Kümelerin yakınlaşması ya da uzaklaşması kentsel ölçekte gerekli olan boşluk ve doluluk ilişkilerinin sağlıklı bir sekilde kurulmasını sağlar. Her küme aynı kurguya sahip değildir, ana yaya akslarına temas eden kümelerde, konut bloklarının yanı sıra, yerlesim sakinlerinin temel ihtiyaçlarını karsılayacak ticari birimler bulunmaktadır. Kümelerin yaya yolları boyunca devamlılığı sokak dokusunun da sürekliliğini sağlamaktadır.

Bloklar
Yapı Blokları temel olarak 3 farklı tipte tasarlanmıstır.
Noktasal Bloklar (9-12 kat arası)
Çizgisel Bloklar (4-7 kat arası)
Teras ve Sıra Bloklar (3-4 kat arası)

Blokların temel, daire planlarındaki gibi 1,5×1,5 metrelik modüllerdir. Daire modüllerinin, manzara, günes ısığından faydalanma ve kentsel tasarım kararlarına göre yerleştirilmesinden blokların optimum boyutları çıkmaktadır. Bloklar, daireler ile aynı modülasyondan çıktığı için tasıyıcı sistemde ve bina genel kurgusunda herhangi bir değisiklik yapmadan farklı daire yerlesim kombinasyonları ortaya çıkmaktadır. İstenirse sadece kalabalık aileler için 4+1 dairelerden oluşan bloklar yapı plastiğini bozmadan aynı binaya kurgulanabilir. Bu da tasarımı değişken sosyo-ekonomik sartlara karsı esnek ve duyarlı hale

getirmektedir. Kat sayısı için emsaldeki rakamlar tutturulmaya çalışılmıştır, fakat son katta genel olarak dubleks dairelerin üst katı olduğu için blokların çoğu normal kat adeti + 1 yarım kat gibi tasarlanmıştır. Bu sekilde, aynı bloklarda en üst katta kaydırmalar yapılarak, monotonluk kurtulmuş daha hareketli bir silüet yaratılması amaçlanmıştır.

Bina içi sirkülasyonun açık koridor sistemi ile çözülmesine karar verilmistir. Açık koridor sistemi, doğru bir izolasyon uygulaması ile, asli ısıtılması gereken hacimleri küçültmekle beraber, aynı zamanda bina içinde zamanla oluşacak koku ve nem problemlerinin de üstesinden gelmektedir. Açık koridor sisteminin monotonluğunu kırmak ve daha işlevsel hale getirmek için, koridor boyunca çesitli cepler yaratılmıştır. Bu ceplerde, özellikle güzel havalarda, bina sakinleri oturup zaman geçirir, bu mekanlardan kurulacak sosyal iliskiler sayesinde komsuluk hissiyatı ve aidiyet duygusu artar.

Teras evler 1 emsalin altındaki yerler için düşünülmüş bir yerleşim tipidir. Yarışma alanında, bu emsale uygun alanların eğimlerinin, iyi güneş alan istikametlere ters oluşu yüzünden, çift taraflı faydalanılan sıra ev modeli benimsenmistir. Bu sıra ev modelinde 1-3 modül arasında bir çekirdek çözülmektedir. En üst katlar diğer bloklardaki gibi yeşil çatıya ayrılmıştır.

Konut Birimleri
Konut birimleri de, bloklar gibi modüller üzerinden kurgulanmıştır. 6 metre x 7,5 metrelik ana modül, konut birimlerinin yapıtaşıdır. En ufak konut alanı olan 45 m², bu birim ile başlar, yatayda ya da dikeyde yanına baska modüller eklenerek, diğer konut birimlerine dönüşür. Modülün monotonlaşmasını engellemek için, konut birimlerinin ihtiyaçları doğrultusunda, konsol alanlar, avlular, teraslar ve ışıklıklar bu birimlerin içine yerleştirilir. Bunların 3. boyuttaki hareketleri, cepheyi de hem işlevsel hem de hareketli bir görüntüye kavuşturur.

Alışılagelmiş piyasa arzının aksine, konut birimlerinin sınıflandırılmasında, 3+1, 2+1 gibi kurgulara bağlanmak yerine, esas olanın, konutun içerdiği net alan ve bunun dağılım seması olması gereğinden yola çıkarak, aynı başlıklar altında, farklı kullanıcı talepleri için farklı konut çözümleri üretildi. Böylece, örnek olarak 2+1 baslığı altındaki konutlar, tek katlı, iki katlı, bahçeli, çatı teraslı, düz cepheli, balkonlu ya da salona ait çıkmalı farklı varyasyonlara sahip oldu. Mutfak alanlarına açılan kiler, giriş holü ile ilişkili depo alanları gibi bazı özel çözümler de yine bu plan alternatifleri içerisinde sunuldu.

Modülasyonun getirdiği bir baska avantaj da, oranlı büyüyen konut tiplerinin, ilerdeki olası bir değişiklikte, birleştirilmeye ya da ayrılmaya imkan verebilmesidir. Böylece, kullanıcılar ilerleyen zamanlarda, imkanları nispetinde kendi dairelerinin iç mimarisini, ebatlarını ve hatta kullanımını değistirme imkanına kolayca sahip olmaktadır