Katılımcı, Uşak Belediyesi İsmetpaşa Caddesi ve Çevresi Ulusal Mimarlık Kentsel Tasarım Fikir Projesi Yarışması

Genel Yaklaşım, Ana Kararlar:

Uşak kent merkezi incelendiğinde üç farklı kent dokusunun birlikteliği dikkat çekmektedir.

1-Tarihi Kent Merkezi, Tarihi dokunun ve tarihi yapıların yer aldığı kentin yerel ve kültürel özelliklerini yansıtmaktadır.

2-Kentsel Yaşam Alanları , Kentin önemli kentsel ve kamusal mekanlarınnın yer aldığı ulaşım arterleri ve yeşil alanlarla birbirine bağlanan kentin kalbi konumundaki alanlardır.

3-Ekolojik Koridor: Kentin Kuzey Yamaçlarından başlayarak güney-doğu istikametinde devam eden çay yatağı ve yeşil alan sistemini ifade etmektedir.

Öneriler:

Tarihi Kent Merkezi ve kent içindeki araç miktarının azaltılması, ulaşımın alternatif ulaşım ve toplu taşıma türleri ile desteklenmesi, yaya sürekliliğinin sağlanması, Yeşil alanların artırılması, Mevcut parklar ve kentsel mekanların rehabilite edilerek farklı türde kentsel donatılarla desteklenerek kentsel yaşam kalitesinin artırılması, tarihi kent merkezindeki kuru sebze-meyve satış yeri, hediyelik eşya satış yerleri, yeme-içme mekanları gibi yerel ve kültürel donatılarla desteklenerek kente gelen ziyaretçi ve turistlere yönelik olarak, alana cazibe kazandırılması, tarihi ve nitelikli yapıların restore edilerek, yeniden işlevlendirilmesi , mevcut yapılarının cephe bütünlüğünü bozan ve görüntü kirliliği yaratan tabela, klima üniteleri ve dekoratif eklentilerden ayıklanması, ekolojik koridor olarak tanımlanan alan çevresinde yer alan mekanların yeniden düzenlenerek imalathane ve benzeri yapıların kent dışına taşınması,elde edilen alanların yeniden işlevlendirilerek kente sosyal ve rekreatif alanlar olarak geri kazandırılması.

Proje Alanı, Odaklar:

Proje alanı kentsel yaşam alanı olarak ifade ettiğimiz alanın ana kesimini oluştumaktadır. Bu anlamda alan incelendiğinde 3 temel kısımdan oluşmaktadır. Ulu cami ve çevresi: Tarihi- Kültürel odak, Kentin dünü ile bugününün buluştuğu ,tarihi ve kültürel ve yerel kimliğinin yansıtıldığı mekanlardan oluşmaktadır.Hükümet Meydanı,Tiritoğlu Parkı ve İsmet Paşa Caddesi:Kentin başlıca kamusal, sosyal ve ticari mekanlarının yoğun olarak yer aldığı kentsel yaşamın merkezi konumundadır. Milli Egemenlik Parkı ve kavşak noktası :Kentsel Donatı odağı, Şampiyon Çay Bahçesi’nin de yer aldığı İsmetpaşa Caddesi ile Atatürk Bulvarının kesişiminde bulunan rekreatif özellikler taşıyan önemli bir buluşma, karşılaşma alanı olma potansiyeli taşımaktadır.

Peyzaj ve kentsel tasarım yaklaşımı

Tasarım anlamında aşağıda belirtilen ilkeler temel alınarak belirli bir tasarım yaklaşımı oluşturulması amaçlanmıştır.

Mevcut Değerler ve İyileştirme:
Kent merkezinde tarihi sosyal ve kültürel anlamda değer taşıyan, belirli bir potansiyel taşıyan mekanların ve değerlerin ön plana çıkarılması ,olumsuz etkenlerin ayıklanarak mekanların sağlıklılaştırılması , mevcut mekanların günün teknoloji, malzeme olanaklarından faydalanılarak yenilenmesi ,günümüzün teknoloji olanakları ile kentsel donatıların zenginleştirilmesi amaçlanmıştır.

Sürdürülebilir Kentsel Tasarım: Öneri ekolojik koridor ile kente yeni yeşil alanlar kazandırılması, Kent merkezinde var olan yeşil dokunun korunarak artırılması, Yağmur sularının yeşil alanlarda depolanması ve geri dönüşümü ,iklime uygun ağaç ve bitki ve ağaç türleri ile yeşil ve doğanın kent yaşamına dahil edilmesi. Bisikletli ulaşım ve bisiklet yolları ile insan gücüne dayalı ulaşımın desteklenmesi ,tramvay gibi çevre dostu bir toplu taşıma sistemi ile ulaşım anlamında düşük enerji tüketimi sağlanması ve çevreye verilen zararların minimize edilmesi amaçlanmıştır.

Peyzaj Yaklaşımı:
Düzenlenen mekanların birbirinden farklı nitelikler taşımakta olduğu mevcut haliyle birbirinden kopuk ifadeler taşıdığı gözlemlenmektedir. Bu anlamda mekanların işlevsel anlamda uygun bir düzenleme ile kendi içinde özelleşirken ,kent bütününde ortak bir tasarım ifadesi ve bütünlük taşıması amaçlanmıştır. Buna göre yaya hareketleri, alanların fonsiyonel anlamda esnek kulanımı, ekonomik olması gibi kriterler doğrultusunda öneri tasarım dili oluşturulmuştur. Tekrar eden çizgisel bir döşeme dokusu oluşturulmuş, dairesel peyzaj lekeleri ile donatılmıştır. Peyzaj lekeleri mekanın ihtiyacı olan nitelikler doğrultusunda farklılaşarak, Yeşil yüzeyler, renkli çiçek adaları, etkinlik amfileri, oturma elemenları, su öğeleri, Kafe, wc ve atm ünitesi gibi kentsel donatılara ve peyzaj elemanlarına dönüştürülmüştür.

Cumhuriyet Meydanının , konser, gösteri ve geniş katılımlı etkinliklere olanak sağlayacak bir kent meydanı olarak düzenlenmesi amaçlanmış ,arazi üzerindeki kot farkından faydalanarak meydanın batı kesiminde amfi düzeni oluşturulmuştur. Böylelikle meydanın seyir ve oturma anlamında işlevlendirilmesi amaçlanmıştır. Tarihi kent merkezinde oluşturulan kültürel ve tarihi yaya aksı önerisi ile Cumhuriyet Meydanı, Ulucami ,Burmalı Cami parkları ve Çay üstünün birbirleri ile ilişkilendirilerek bütünlük sağlaması amaçlanmıştır. Tiritoğlu Parkı ve Hükümet meydanı sert zemin ve yeşil zemin anlamında denge sağlanarak birbirinin devamı niteliğinde bütünlük taşıması amaçlanmıştır.Milli egemenlik Parkı ve İmparator Çay bahçesinin arazi üzerindeki kot farklılıkları nedeni ile Atatürk Bulvarından kopuk olduğu tespit edilmiş, bu alanların yeniden kotlandırılarak Atatürk Bulvarı ile ilişkilendirilmesi ve kademeler arasında rampalı geçişler ile erişilebilir nitelikte kentsel donatılar elde edilmesi amaçlanmıştır.

Ulaşım

Kentin bugünü ve geleceği göz önünde alındığında , ekonomik faktörler, yeni otobüs terminali ve çevre yolu gibi projelerin hayata geçirilmesi gibi süreçler doğrultusunda ulaşım önerilerinin iki etap halinde uygulamaya geçirilmesi önerilmektedir.

1.Etap Ulaşım Önerisi:
Yaya öncelikli Ulaşım Yoları: İsmetPaşa Caddesi ,Cumhuriyet Caddesi ve çevresindeki yollarda, önerilen düzenlemelerle bölgedeki araç miktarının azaltılması ,yayalaştırılan sokaklar ile yaya sürekliliğinin sağlanması amaçlanmış ,çevredeki yol ölçüleri yeniden düzenlenerek araçların cadde üzerinde duraklama ve park etmelerinin önüne geçilmeye çalışılmış yakın çevrede önerilen açık ve kapalı otopark alanları ile bu çevrede caddeler üzerinde oluşan otopark yükünün hafifletilmesi amaçlanmıştır.

İsmet Paşa Caddesi:Mevcut durum incelendiğinde İsmet Paşa Caddesi üzerinde trafiğin duraklayan ve park halindeki araçlar nedeni ile meşgul edildiği ,trafiğin tek şerit halinde akmaya çalıştığı,uzun park şeritlerinin cadde üzerinde yaya hareketlerini kısıtladığı görsel anlamda olumsuzluklar yarattığı gözlemlenmektedir. Bu anlamda İsmet Paşa Caddesi üzerindeki araç trafiğinin tek şerit halinde akacak şekilde yeniden düzenlenerek araçların caddeyi transit geçmesi amaçlanmakta, cadde üzerinde doğu yönünde oluşturulan yol ayrımları ile araç yoğunluğunun Belediye meydanına varmadan azaltılması amaçlanmaktadır.

Ulucami ve Çevresi:Ulucami güneyinde oluşturulan doğu -batı ekseninde uzanan yaya aksı ile Cumhuriyet meydanı Ulucami parkı ,Burmalı cami parkı ve Çay üstü kesimleri arasında yaya sürekliliği sağlanması, kentin tarihi merkezinin bir bütün olarak algılanması amaçlanmaktadır.

Bisiklet Yoları: Araçlı ulaşımın kent merkezinde sınırlı hale getirilmesi,mevcut yolların kapasiteleri de göz önüne alındığında mevcut ulaşım sisteminin alternatif ulaşım türleri ile desteklenmesi gerektiği düşünülmektedir.Uşak kent merkezinin bisiklet ile ulaşıma oldukça uygun olduğu gözlemlenmektedir. Kent merkezindeki araç trafiği yoğunluğunun azaltılması yaya yollarının artırılmasına paralel olarak yaya dolaşımının bisikletli ulaşım ile desteklenmesi, Uşak ve benzeri illere örnek oluşturmak anlamında önemli bir fırsat olma özelliği taşımaktadır. İsmet Paşa Caddesinden başlayarak, Atatürk Bulvarı ve kentin önemli ulaşım arterleri üzerinde oluşturulacak bisiklet yolları ve bisiklet park yerleri ile kent merkezinin önemli bir kesimini kapsayan sürdürülebilir, modern bir ulaşım sistemi oluşturulması hedeflenmektedir.

2. Etap Ulaşım Önerisi:

Atatürk Bulvarı-Çevre yolu
İzmir – Afyon şehirler arası yolunun kent merkezinden (Atatürk Bulvarı) geçiyor olması, kent merkezindeki araç yoğunluğunun artması , Atatürk Bulvarı üzerindeki konut ve ticari işlevli yapıların gürültü ve görüntü kirliliği anlamında olumsuz yönde etkilenmesine, İsmet Paşa Caddesi ile Atatürk Bulvarının kesişimindeki köprülü kavşak nedeni ile, Milli Egemenlik Parkı ile İsmet Paşa Caddesi ve İmparator Çay Bahçesi kesimi arasında görsel ve yaya sürekliliği açısından kopukluklar yaşanması gibi olumsuzluklar içermektedir. Kentin doğusuna taşınması planlanan otobüs terminali ve kentin güneyinden geçecek olan çevre yolu ile Atatürk Bulvarı’nın bahsedilen olumsuzluklardan arındırılması; Atatürk Bulvarı’nın kent içi ulaşım omurgası ve kentsel yaşamın sürdürüldüğü bir bulvar niteliği taşır hale getirilerek kentsel yaşama dahil edilmesi, mevcut köprülü kavşağın kaldırılarak, bu kesimin buluşma karşılaşma noktası olma potansiyelinin artırılması hedeflenmektedir.

Öneri Tramvay hatları
Mevcut toplu taşıma sisteminin tek tip ulaşım türüne dayalı olması mevcut yolların yetersizliği ve kapasitelerinin sınırlı olması nedeni ile mevcut sistemin, kent içi trafiğine yük oluşturduğu ve alternatif toplu taşıma sistemleri ile desteklenmesi gerektiği görülmektedir. Bu anlamda Atatürk Bulvarı üzerinde doğu-batı ekseninde hareket edecek öneri tramvay hattı ile kentin doğu-batı yönündeki gelişimini destekleyecek güçlü bir toplu taşıma sistemi oluşturulması; Bu hattın, tren garı, İsmet Paşa Caddesi ve Belediye Meydanı arasında önerilen tramvay hattı ile desteklenerek, mevcut ulaşım hatları ile entegre modern bir toplu taşıma sistemi oluşturulması amaçlanmıştır. Öneri toplu taşıma sistemi ve bisiklet yolları ile desteklenen kent merkezi trafiğinin, İsmet Paşa Caddesi üzerinde Tiritoğlu parkı ile Belediye meydanı arasındaki kesiminin araç trafiğinin yerini ;tramvay , bisiklet yolları ve yakın çevrede oluşturulması önerilen otoparklara bırakması, öneri kentsel donatılar ile bu bölgede sosyal ve ticari yaşamın zenginleştirilmesi amaçlanmaktadır.

Cephe Önerileri ve Mimari Yaklaşım

Mimari anlamda mevcut yapılarla yarşmayan basit ,ekonomik ve yalın bir mimari doku oluşturulması amaçlanmış. Kafe ve Wc gibi mekanlar, oluşturulan peyzaj ifadesininbir parçası olacak bir şekilde tasarlanmış ,bütün ile uyumlu olacak şekilde bütünün ve zeminin bir parçası olarak ifade kazanan bir mimari anlayış amaçlanmıştır.

Belediye Cephesi :
Belediye zemin katında belediye girişi haricinde belli birimler için bağımsız girişler olduğu gözlemlenmiş, tüm bu girişleri ve ana girişi örten geniş bir saçak ile belediyenin karşılayıcı ifadesinin artırılması amaçlanmıştır. Cephe anlamında yeni bir cephe ya da farklı ifadeler aramak yerine mevcut ifadeyi ve cephe bütünlüğünü zedeleyen dekoratif öğe ve eklentilerin çıkartılarak, cephenin boya -onarım gibi işlemlerden geçirilerek mevcutta var olan cephe karakterinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır.

Belediye Karşısı Cephe Düzenlemeleri:
Belediye karşısında yer alan yapılar incelendiğinde belirli bir dönemin pencere boyutları, oranları ve malzeme özellikleri ile ortak bir cephe ifadesi taşıyan yapıların arasına inşa edilmiş, birbirinden farklı cephe ifadeleri nedeniyle karmaşık bir ifade ortaya çıktığı gözlemlenmektedir. Öneri olarak buraya yeni ya da yabancı cephe önermek yerine, varolan pencere-cephe oranları ve malzemeleri,diğer cephelerdede kullanarak ortak bir mimari dil elde edilmesi, cephelerdeki tabela vb, fazlalıkların kaldırılması önerilen ortak tabela ve vitrin tasarımları ile benzer durumdaki diğer yapılara da örnek teşkil edebilecek bütüncül bir cephe ifadesi kazandırılması amaçlanmıştır.