3×3 Stratejik Tasarım Programı PAB Önerisi

Denizli Kirişhane bölgesindeki iyileştirme çalışması iki ölçekte ilerlemiştir: Üst ölçekte bölgenin kent ile ilişkisinin kurulması sağlanmış, alt ölçekte ise bölgenin mimari potansiyeli kullanılarak hem kentli hem de yerli ve yabancı turist için bir çekim noktası oluşturulmuştur.

Kirişhane’nin en büyük potansiyeli konumudur. Bir yandan kentin ana ticari aksının sonlandığı noktada yer alırken, bir yandan da yeni hızlı tren yatırımı ve inşası süren otobüs terminali ile şehirlerarası ulaşım yollarının kentte sonlandığı noktadadır.

Projede, hem kentliye hitap edecek, hem de yerli ve yabancı turist için odak oluşturabilecek karma fonksiyonlu bir model önerilmiştir. Önerinin temeli, Tabakhane’yi bir çekirdek gibi merkeze yerleştirip, çevresinde oluşturulacak farklı odak noktalarından beslenecek ve güçlenecek bir mekânsal örgütlenme kurmaktır. Bu çerçevede, çarşısıyla birlikte bir kent meydanı tanımlayan yeni tren istasyonu, halk eğitim merkezi ve üniversiteye ait çeşitli enstitü ve birimlerin bölgede konumlandırılmaları; kentliyi Kirişhane’ye çekecek fonksiyonlardır. Tabakhane kültürünü yansıtan Tekstil ve Deri Müzesi, Denizli kent merkezinin ihtiyaç duyduğu beş yıldızlı otel projesi, turist otobüsleri için otobüs terminalinin yanında düzenlenecek kapalı otopark, tren istasyonunun hemen arkasındaki indirme-bindirme alanı gibi altyapı projeleri ise bölgeye yönelik turizm yatırımlarını kuvvetlendirecektir.

Öncelikle Tabakhane’nin kent merkezinden erişiminde fiziksel görünürlüğüne ve bağlantısına dikkat edilmiş; merkezden geniş bir yaya köprüsüyle tren istasyonunun tanımladığı meydana inen kentli ve turist için tabakhaneye rahatça ulaşabilecekleri bir “kent aksı” tanımlanmıştır. Kirişhane’nin en karakteristik özelliği gridal yapısıdır; bölgeyi homojenleştiren bu yapının potansiyelini ortaya koyabilmek için sokakların ucundaki odak noktalarının çeşitliliğine ve dağılımına dikkat edilmiştir. Her sokağın, sonundaki odak ile farklı bir karaktere sahip olup farklı bir kullanıcıya hitap etmesi planlanmıştır. Böylece homojen grid yapı, önerilen fonksiyon çeşitliliği ile heterojenleşmiş ve zenginleşmiştir.

Yapısal müdahale ölçeğinde ise önce yapı stoku analiz edilmiş, harap durumdaki veya yeni ve dokuya uyumsuz yapıların arındırılması; ardından mevcut yapıların restorasyon çalışmalarıyla onarımı uygun görülmüştür. Bu ilk müdahalenin ardından dokuya üç farklı müdahale biçimi önerilmiştir. İlki, mevcut yapıların strüktür ve cephelerinde yapılacak müdahalelerle; arkadlı sokaklar, galerili iç mekânlar veya çift cepheli ticari alanlar oluşturmaktır. İkinci müdahale biçimi, harap yapının kaldırıldığı noktada, dokuyu tamamlayacak yeni yapılardır. Burada brüt beton malzeme ve yapım tekniği olarak çağdaş çözümler önerilecek fakat ölçek, cephede dolu-boş dengesi ve kırma çatı gibi dokunun karakteristik özellikleri yorumlanacaktır. Son tip müdahale ise dokunun içinde, röper oluşturacak yeni yapılardır. Yer yer önerilen kuleler ise oryantasyonu sağlayacaktır. Açık alan düzenlemelerinde ise, dokunun ölçeği dikkate alınarak, birbirine akan, çok sayıda küçük meydanın, kentin Kirişhane içine sokulması önerilen yeşil sistematiğine entegre olması hedeflenmiştir.

Kirişhane bölgesinin iyileştirme çalışması sırasında, mimari ölçekte dokunun korunmasının yanı sıra, kent belleğinin de korunması önemlidir. Bu nedenle önerilen Tekstil ve Deri Müzesi, dericilik konusunda çalışacak çırakların eğitim alacağı atölyelerin yine doku içinde konumlanması ve kentliye yönelik fonksiyonlarla bölgenin kentin günlük hayatının bir parçası olması önemlidir.