Mimarlar Odası Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Merkez Yerleşkesi Kentsel Tasarım Yarışması’na Katılmama Tavsiyesinde Bulundu

Mimarlar Odası Merkez Yönetim Kurulu'nun, Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi tarafından ilan edilen “Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Merkez Yerleşkesi Kentsel Tasarım Yarışması”na yönelik basın açıklamaları şu şekilde:

Mimarlar Odası Merkez Yönetim Kurulu, Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi tarafından ilan edilen “Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Merkez Yerleşkesi Kentsel Tasarım Yarışması”na meslektaşlarımızın katılmamaları yönünde tavsiye kararı almıştır.

Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi 27 Ocak 2017 tarihinde “Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Merkez Yerleşkesi Kentsel Tasarım Yarışması” düzenlemek üzere ilk jüri toplantısını yaptığını resmi web sayfası üzerinden paylaşmış; bunun üzerine Mimarlar Odası tarafından 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’na tabi olan İdare’ye jüri seçimi ve şartname hazırlanması aşamasındaki hukuki aykırılıkların giderilmeden yarışmanın ilan edilmemesini talep eden ve sürece dair teknik yardım öneren yazı iletilmiştir. Ancak Üniversite Odamızın teknik yardım ve düzeltme talebini dikkate almamış, Yarışma 7 Şubat 2017 tarihli Resmi Gazetede serbest, ulusal, kentsel tasarım yarışması olarak ilan edilmiştir.

İlgili meslek odalarını devre dışı bırakan bu yarışmanın, şartname ve ihtiyaç programı incelendiğinde ilgili yönetmeliğe aykırı pek çok düzenlemenin yer aldığı tespit edilmiştir.

Serbest, ulusal, kentsel tasarım yarışması olarak ilan edilen yarışma şartnamesinde açık bir biçimde; yarışma amacının “üniversite merkez yerleşkesinin kentsel tasarım projesinin ve yatırım onayı alınan ilk üç binanın mimari projesinin de elde edilmesi” olduğu belirtilmiş, yarışmacı ekiplerden teslim edilmesi beklenen tasarım ve projeler için verilen detaylarda mimari projeye dair talepler sıralanmıştır. Oysa kentsel tasarım proje yarışmaları; “üst ölçekte kimlik-imaj çalışması, orta ölçekte kitle-açık alan düzenleme çalışması, alt ölçeklerde ise kitlelerarası boşlukların çevresel tasarımını içeren” yarışmalardır.

“Mimarlık, Peyzaj Mimarlığı, Mühendislik, Kentsel Tasarım Projeleri, Şehir ve Bölge Planlama, Güzel Sanat Eserleri Yarışma Yönetmeliği”nin 7.Maddesine aykırı biçimde “kentsel tasarım” yarışması olarak ilan edilen Yarışmanın; amaçlar ve elde edilmesi hedeflenen projeler bakımından birden fazla meslek disiplinini içeren ve katılımını gerektiren “ortakçıl yarışma” türünde düzenlenmesi gerekmektedir.

Yarışma sonucunda; planlama, mimarlık ve mühendislik alanlarında projeler elde edilecek olmasına karşın; bu hizmetlerin uzmanlık alanlarına göre ilgili meslek mensuplarınca yapılması gerektiği göz ardı edilmiştir.

Kazanan projede “kentsel tasarım haklarının saklı kalacağı” düzenlenmiş, ancak şartname ve ihtiyaç programında yer alan yapıların mimari proje müelliflerinin müelliflik haklarının korunacağına dair düzenleme getirilmemiş, üç yapı dışındaki yapıların da tasarımı elde edilecek olmasına karşın bu yapıların idarece dilenen şekilde tasarlanabileceği/tasarlattırılabileceği düzenlenmiştir. Bu çerçevede İdare Yönetmeliğin 42.Maddesine aykırı biçimde; Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu hükümleri uyarınca korunması gerekli fikri hakları güvenceye almamış, elde edilen bu hizmetlerin uygulanmayabileceği veya farklı uygulanabileceğine dair kurallar getirmiştir.

Yarışma sonucunda alınacak olan mesleki hizmetler için meslek mensuplarına ödenecek ücretin hesaplanma biçimi belirsiz bırakılmıştır. Bu bağlamda; ilgili mevzuata aykırı biçimde ilan edilen yarışmaya meslektaşlarımızın katılması halinde hak ihlalleri ve mağduriyetler yaşanmasının önü açılmıştır.

Mimarlar Odası olarak desteklemediğimiz, mevzuata uygun biçimde ilan edilmeyen, hizmet üretecek olan meslek mensuplarının müelliflik hak ve yetkilerinin korunmasına dair gerekli düzenlemeleri içermeyen ilgili yazışma ve işbirliği önerilerinin dikkate alınmadığı yarışma sürecinin düzeltilmesi için hukuki sürecin takip edileceğini değerli meslektaşlarımızla paylaşıyoruz.

Yukarıda ifade edilen gerekçelerden dolayı Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Merkez Yerleşkesi Kentsel Tasarım Yarışması’na; mesleğimizin ve meslek mensuplarının sunduğu nitelikli mesleki hizmetlerin önemsizleştirilmesi sürecinde yer almamaları gerektiği düşüncesiyle meslektaşlarımızın katılmamasını tavsiye ediyoruz.