İbrahim Hakkı Konyalı’nın Kayıp Arşivinden İstanbul’da Mimar Sinan Eserleri

İBB Kültür A.Ş., İbrahim Hakkı Konyalı'nın kayıp eserini gün yüzüne çıkarıyor.

İBB Kültür A.Ş., İbrahim Hakkı Konyalı’nın hazırladığı ancak yayınlayamadığı, Mimar Sinan’ın İstanbul’da yapmış olduğu eserleri konu alan “İbrahim Hakkı Konyalı’nın Kayıp Arşivinden İstanbul’da Mimar Sinan Eserleri” adlı kaynak niteliğinde bir eser yayınladı. Çeşitli sebeplerden dolayı döneminde yayınlanamayan bu eser, altı ay öncesine kadar kayıptı.

İbrahim Hakkı Konyalı tarafından 1940-1941 tarihlerinde yapılan albüm ve daktilo metninden yararlanılarak hazırlanan kitap, Mimar Sinan’ın İstanbul’da inşa ettiği cami, mescid, türbe, kütüphane, dârülkurrâ ve mektepleri içeriyor. Enkazcılara satılan cami ve hamamlar, değerli çinilerin akıbeti, türbelerin bakımsızlığı ve Mimar Sinan’ın dehasına dair pek çok bilginin Konyalı’nın ağzından anlatıldığı eser, İstanbul’da yapılan yıkımlara da ışık tutuyor.

Kaybolan ve zarar gören tarihi eserleri tesbit etmek amacıyla yapılan arşiv çalışmaları sonucu, eserlerin yeniden ihya edilmesi, orijinalleri göz önünde bulundurularak onarımlarının gerçekleştirilmesi amaçlanıyor.

Kayıpların İzinde

İstanbul konulu kaynakların toplanması fikriyle bugüne kadar çok sayıda görsel ve yazılı materyali koleksiyonuna katan İBB Kültür A.Ş., gazeteci Faik Şenol’un arşivinde bulunan “İstanbul’da Mimar Sinan Eserleri” başlıklı iki fotoğraf albümü üzerinde çalışırken kayıp bir çalışmayı gün yüzüne çıkardı.

Fotoğrafların altında, daktilo edilerek yapıştırılmış bilgiler bulunmasına rağmen, etiket kısmı kazınmış olduğu için albümlerin kime ve hangi tarihe ait olduğu konusunda malûmat edinemeyen Kültür A.Ş. yetkilileri, bu kez dikkatlerini fotoğrafların birçoğunda rastlanan kişiye yönelttiler. Kimi zaman elindeki kâğıda not alan, kimi zaman eseri tetkik eden, kimi zaman da uzaktan görülen pardösülü, fötr şapkalı bu kişinin, Cumhuriyet sonrası birçok eserin gün yüzüne çıkmasını, kurtarılmasını ve tanıtılmasını sağlayan İbrahim Hakkı Konyalı olduğu tespit edildi.

Fotoğrafların Metinleri Atatürk Kitaplığı’nda Çıktı

Konunun uzmanları ile irtibata geçen Kültür A.Ş. yetkilileri, daha sonra İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı’nda bulunan B/33 numaralı Mimar Sinan’ın Eserleri adlı 473 sayfalık yayınlanmamış bir çalışmaya ulaştı. Albümde yer alan fotoğraflar ve Atatürk Kitaplığı’nda bulunan daktilo metin karşılaştırıldığında, dönemlerinin aynı olduğu, metinlerin de albümde bulunan fotoğraflar için hazırlandığı anlaşıldı.

Ayasofya Müzesi eski müdürlerinden Prof.Dr. Erdem Yücel ile yapılan görüşmede İbrahim Hakkı Konyalı’nın böyle bir çalışma hazırladığını ancak bu dokümanların daha sonra kaybolduğunu öğrenen yetkililer, Konyalı’nın yıllar önce hazırlıklarını yaptığı çalışmanın kısmen de olsa hayat bulması için çalışmalara başladı.

İbrahim Hakkı Konyalı Hakkında

İbrahim Hakkı Konyalı, 1896 yılında Konya’da Alâeddin Köşkü’nün Akıncılar Kapısı yakınında bir evde dünyaya gelmiştir. Atis olan soyadı yerine Konyalı soyadını kullanması da bundan dolayıdır. Konyalı, Nalbandzâde Mustafa Efendi ile Atâzade İbrahim Ağa’nın kızı Hatice Hanım’ın oğludur. Babası Nalbantzâde Mustafa Efendi, Konya’nın Takva Hoca Medresesi’nde ilim tahsil ederek icazetname almıştır. Konyalı, soyunun Anadolu Selçukluları’na kadar gittiğini söylemektedir. Hayatı boyunca çok sayıda değerli eser kaleme alan Konyalı, kişilik olarak meraklı, sorgulayan ve incelemeyi seven bir yapıya sahiptir. Yazdığı kitapların yanı sıra çok sayıda dergi ve gazetede de yazılar yazmış, yazılarında kendi adını kullandığı gibi Amber Reisoğlu, Ayhan Atis, Ayhan Nalbantoğlu, Nalbantzade İbrahim Hakkı, İbrahim Atis, Derviş Karamanoğlu, Hakkı Arayan, İbrahim Cimcoz, İbrahim Hakkı, İ. Atis, Ömer Ataoğlu, Mediha Atis ve Vak’anüvis gibi çok sayıda müstear isim de kullanmıştır. Konyalı’nın dolu dolu geçen hayatı, Akşehir’de 20 Ağustos 1984’te, geride birçok eser bırakarak son bulmuştur.