Geç Osmanlı’dan Erken Cumhuriyet Türkiye’sine Macar Mimarların Gerçekleştirilmemiş Projeleri

"Geç Osmanlı’dan Erken Cumhuriyet Türkiye’sine Macar Mimarların Gerçekleştirilmemiş Projeleri" sergisi; İstanbul, Ankara ve Budapeşte’den sonra Bodrum’a uğruyor. Oasis Bodrum’un ev sahipliğinde yapılacak olan sergi, 10-27 Eylül tarihleri arasında ziyaret edilebilir. Osmanlı İmparatorluğu’nun son yıllarından Türkiye’nin ilk elli yılına kadar olan mimari dünyaya ışık tutuyor. Sergi aynı zamanda, eğer bu projeler gerçekleşmiş olsalardı nasıl dururlardı diye ziyaretçinin zihninde canlandırmasına imkan tanıyor.

Macar Kültür Merkezi ve Mimarlar Odası Bodrum Temsilciliği’nin iş birliği, Gül Baba Türbesi Mirasını Koruma Vakfı’nın desteği ve Oasis Bodrum’un ev sahipliğinde düzenlenen sergi 10-27 Eylül 2021 tarihlerinde ziyarete açılıyor.

Türkiye, Macaristan, İtalya ve Almanya’da titiz bir arşiv taraması sonucu, alanında değerli araştırmacı ve akademisyenlerin katkılarıyla hazırlanan sergi, Osmanlı İmparatorluğu’nun son yıllarından Türkiye’nin ilk elli yılına kadar olan mimari dünyaya ışık tutuyor. Osmanlı İmparatorluğu’nun 19. yüzyıldaki son döneminden 20. yüzyılın ilk yarısındaki Türkiye ile yeni başkent Ankara’nın inşası başta olmak üzere modernist hareketin yaratıcılarının profilini yansıtırken, son dönem mimari anlayışına ışık tutuyor ve ortak kültüre katkı sağlıyor.

Sergi, ünlü Macar mimarlar tarafından tasarlanan fakat hayata geçmemiş bina projelerini, birbiriyle iletişimli bir şekilde görmeyi ve yorumlamayı mümkün kılıyor. Cumhuriyet’in ilk döneminde çok sayıda Alman, Fransız ve Avusturyalı mimarın çalışmalar yaptığı biliniyor. Araştırmalar, Macar bilim insanı ve profesyonellerinin çalışmalarının da hayli etkili olduğunu ortaya koyuyor. Serginin bir başka amacı ise projelerin, tarihi bir çerçeve içerisinde dönemin Alman-Türk mimarlık ilişkileriyle de karşılaştırılmasını sağlıyor.

Sergi ayrıca ziyaretçilerin, İstanbul ve Ankara’nın önemli bölgeleri için tasarlanan binaların çizimlerine baktığında bu projeler eğer gerçekleştirilmiş olsaydı nasıl dururdu diye hayal etmelerine de imkan sağlıyor. Bunu canlandırmak içinse, Gül Baba Türbesi Mirasını Koruma Vakfı’nın desteğiyle hazırlanan bir dizi video sergi mekanında ekranlarda dönüyor. Ayrıca bir anket sayesinde ziyaretçiler, bir mimari proje jürisindeymiş gibi hayata geçmesini istediği yapıya oy verebiliyor.

Tüm bu eserlerin yanı sıra, Mimar Kemaleddin Bey, Sedad Hakkı Eldem, Zühtü Başar, Ekrem Hakkı Ayverdi gibi dönemin önemli Türk mimarlarının projeleri de sergide yer alıyor.

Serginin hazırlık aşamasına Budapeşte Teknik ve Ekonomi Üniversitesi Mimarlık Tarihi ve Tarihi Eserlerin Koruması Anabilim Dalı, Macar Kültür Merkezi İstanbul, Yıldız Teknik Üniversitesi ve Türk Mîmârîsi Araştırma Merkezi‘ni temsil eden; Dr. Gergo Máté Kovács, Dr. Gábor Fodor, Prof. Dr. Nur Urfalıoğlu, Dr. Zafer Sağdıç, Mehmet Emin Yılmaz, Orkun Dayıoğlu ve Dr. Péter Rabb gibi alanında önemli isimlerin yoğun katkıları bulunuyor.