Geleneksel Mimarinin Yaşayan İnsan Hazineleri: Yapı Ustaları

Etkinlik, 15-21 Mayıs 2013 tarihleri arasında Selçuk Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi'nde yapılıyor.

Tarihi çevreler, çevresel koşullar, kültürel etkinlikler ve yapı ustalarının bilgi ve becerileriyle ele aldıkları kültürel anlatımlarının ürünleridir. Farklı yörelerde, farklılaşan çevresel koşullar ve kültürel öğelerin birliktelikleri, hem yerin özgün kimliğinin, hem de Anadolu yerel yapı kültürlerindeki çeşitliliğin kaynağıdır. Yöresel yapı malzemeleri ve çevresel özellikler yanında, kültür içinde şekillenmiş yerel yapı teknikleri, ustaların bilgi, beceri, anlam ve değerlerinin, bu kimliğin korunması ve sürdürülmesi konusunda önemi büyüktür. Bu bağlamda, yapılar ve somut varlıklar odaklı koruma yaklaşımları yanında, yapı ustalarının etkinlikleri, yöresel yapı kültürleri ve geleneksel yapılarda somutlaşan kültürel anlatımların belgelenmesi ve korunması önem kazanmaktadır.

UNESCO Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi ve Yaşayan İnsan Hazineleri Sistemi içinde korunması gereğinin vurgulandığı geleneksel zanaatlerden biri olan “yapı ustalığı” bu etkinliklerin ana temasını oluşturmaktadır. Somut olmayan kültürel mirasın korunması, kuşaktan kuşağa aktarılarak uygulanmasını gerektirir. Geleneksel zanaatlerin tümünde olduğu gibi, yapı ustalığında da bu aktarım süreci, “usta-çırak ilişkisi” ile sağlanmaktadır. Usta-çırak ilişkisinin yapı geleneklerinin sürdürülmesindeki önemini vurgulamayı amaçlayan bu etkinlik kapsamında, Anadolu’nun farklı bölgelerinde, çeşitlilik gösteren taş ve ahşap ustalığı ve tekniklerinin incelenmesi ve gelecek nesillere aktarım şeklinin tartışılması amaçlanmaktadır.

Selçuk Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi’nde, UNESCO desteğiyle düzenlenecek olan sempozyum ve çalıştay etkinlikleri kapsamında, yapı kültürlerinin nesilden nesile aktarılmasının uygulayıcıları olan yapı ustalarının, tarihi çevreler ve geleneksel yapılarda somutlaşan bilgi, beceri, anlam ve değerleri tartışılacaktır.Yerel yapı kültürlerinin korunması, belgeleme, farkındalık yaratma, eğitim programları, ustaların örgütlenmesi ve koruma çalışmalarına aktif katılımlarının sağlanması gibi konularda çalışmalar yapılmasını gerektirmektedir. Bu bağlamda, bu etkinlik, farkındalık yaratmanın yanısıra, ustaların yeni nesillere bilgilerinin aktarımı konusunda, usta çırak ilişkisini canlandırması açısından eğitim kurumları içerisinde yapılabilecek programa yönelik örnek oluşturması amaçlanmaktadır. Bu kapsamda, yapı ustalarının heykel bölümü öğrencileriyle birlikte taş ve ahşap yapı tekniklerini kullanarak bir atölye ortamında usta-çırak ilişkisini yeniden canlandırmaya yönelik çalışmaları amaçlanmaktadır.

Proje Koordinatörü: Yrd.Doç.Dr.Özlem Karakul
Selçuk Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi Öğretim Üyesi