Kent Çeperindeki Meydanlarda Mekân Kurgusu ve Kullanıcı Davranışları

Özlem Özer, "Kent Çeperindeki Meydanlarda Mekân Kurgusu ve Kullanıcı Davranışları" konuşması ile Marmara Mimarlık Günleri'ne konuk oluyor.

Çeper alanları, kentlerin morfolojik tarihini incelemek için çok önemli veriler sunmaktadır. Bu çalışma, İstanbul Avrupa yakasında kent çeperinde belirlenen 4 kent meydanı için mekânsal örgütlenme ve kullanım performansı değerlendirmesi yaparak, bu iki değişken arasındaki ilişkiyi incelemektedir. Belirlenen meydanlar, Avcılar, Küçükçekmece, Büyükçekmece ve Beylikdüzü meydanlarıdır. Çalışma kapsamında mekânsal örgütlenmenin ölçümü için, mekan dizim yönteminde kullanılan görülebilirlik analizinden (visibility graph analysis) yararlanılmaktadır. Görülebilirlik analizleri, meydan içindeki tüm görülebilirlik örüntüsünü hücresel düzeyde sayısal olarak vermektedir. Kullanım performansı olarak ifade edilen değişkenin ölçümü için, 4 meydanda gerçekleştirilen kullanıcı davranışı tespitleri kullanılmaktadır. Yapılan tespitlerde, meydan kullanıcıları pasif kullanım (oturma, ayakta durma) ve aktif kullanım (yürüme, koşma) sınıflaması yapılarak kaydedilmiştir. Yapılan tespitler, CBS ortamında noktasal olarak haritalara işlenmiş, sonrasında sıcaklık haritalarına dönüştürülerek hücresel düzeyde hareket yoğunluğu (kişi/metrekare) verisi elde edilmiştir.

Yapılan analizlerin hücresel düzeyde sayısal veriler olarak elde edilmesi, istatistiksel karşılaştırmaya da olanak sağlamaktadır. Çalışmanın sonucunda, kentsel çeper alanlarında kamusal kullanım ve fiziksel yapı arasındaki ilişkinin daha iyi anlaşılabilmesi ve çeper alanlar için üretilecek kentsel gelişme stratejilerinde altlık olarak kullanılabilmesi hedeflenmiştir.

Özlem Özer, mekansal analiz ve kentsel tasarım konusunda uzmanlaşmış bir şehir plancısıdır. 2014 yılında Şehir ve Bölge Planlama alanında doktora derecesini almıştır. Akademisyen olmadan önce ulusal ve uluslararası planlama projelerinde şehir plancısı olarak çalışmıştır. 10 yıldan fazla süredir akademide öğretim üyesi ve araştırmacı olarak görev almaktadır. Son 1,5 senedir Gebze Teknik Üniversitesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü\’nde öğretim üyesidir. Araştırma ilgi alanları kentsel tasarım, yürünebilirlik, mekan dizimi, mekansal morfoloji ve CBS teknolojileri üzerine odaklanmaktadır.