PANEL: 2014, İstanbul’u İzlemek: Mega Projeler

MSGSÜ Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü tarafından düzenlenen panelde İstanbul'daki mega projeler yarattıkları mekansal, toplumsal ve ekonomik etkileriyle tartışılacak.

Türkiye’de mekânı tüm boyutlarıyla algılama, okuma ve karar üretebilme; kültürel mirası, doğayı ve çevreyi koruma bilinci kentleşme sürecini bizlerden daha önce yaşayanlara ve dolayısıyla evrensel düzeyde bu kavramları gündeme getirip geliştirenlere göre epeyce geç oluştu. Bu nedenle, özellikle son otuz yıldır sert ve hızlı bir dönüşüm süreci yaşanan İstanbul’da kimi büyük projelerin irdelenmesi, kimi değerlerin korunması doğrultusundaki öneriler kamuoyunun gündemine taşınamıyor.

Açık tartışmalar, müzakereler ve toplumsal uzlaşmalar ile yapılmaları halinde ve bazı sakıncalarından arındırılmak koşulu ile kimisi uygar bir kent yaşamı için yararlı da olabilecek Mega Projeler hakkında yeterince bilimsel görüş geliştirildiği de söylenemez.

Bazen sürpriz biçimde karşımıza çıkan projeler dehşetli, azametli, güçlü ve çok hızlı olabiliyor. Biz daha bunlardan birini serinkanlı biçimde tartışmaya çalışırken gündeme düşen bir başkası nedeniyle şok geçirebiliyoruz. Bizler durumu algılayıp anlayıp herhangi bir konuda mantıklı alternatif çözümler üretelim diye uğraşırken, yönetimler yepyeni sürprizler ile karşımıza çıkıyorlar.

Sorun aslında, kentin hâlâ yöneticiler, yatırımcılar tarafından ekonomik bir araç ve üzerinde iktidar gösterileri yapılabilecek potansiyel bir alan olarak görülmesinden kaynaklanıyor. Bu anlayışın aktörleri için kentteki her boş alan, yeşil alan veya her kamusal mekân bir arsadır. Her yapı da, yerine daha verimlisi, daha gösterişlisi yapılabilecek bir yatırım alanıdır.

Yaşadığımız ve görev yaptığımız bu metropolde bunca yoğun bir yapma-yıkma, koruma-dönüştürme gündemi karşısında bizler; etik duruşumuz, sağduyumuz, mantığımız, bilgi birikimimiz, deneyimlerimiz ile kentten, kentliden yana bilimsel görüşler geliştirmek ve kamuoyu ile paylaşmak; bu süreçte de tehdit altındaki kimi değerlerimiz hakkındaki görüşlerimizi, önerilerimizi daha güçlü olarak dile getirmek zorundayız.

Bu projeler hakkında medyada birçok bilgi, görsel paylaşılıyor ve her proje üzerine çeşitli görüşler öne sürülüyor. Ne var ki, bu projelerin bir arada olduğu, birbirleri ile olan ilişkilerini gösteren, bunların düşünülmesini ve tartışılmasını sağlayacak bir bilgi kaynağı eksikliği var.

Kente yapılan müdahaleler ve bu müdahaleler ile kentliler arasındaki ilişkilerin önem kazandığı ve tartışıldığı bu dönemde, tam da yerel seçimler öncesi “Mega Projeler” ve bu projelerin yarattığı mekânsal, toplumsal ve ekonomik etkiler önemli bir araştırma konusu haline geliyor.

MSGSÜ-MİMARLIK FAKÜLTESİ ŞEHİR VE BÖLGE PLANLAMA BÖLÜMÜ tarafından düzenlenen bu panelde konu sekiz ana başlık altında gündeme getirilip tartışılacak.

MEGA PROJELER VE DOĞA-EKOLOJİ

MEGA PROJELER VE TARİH- KÜLTÜR

MEGA PROJELER VE NÜFUS- METROPOLİTEN MAKROFORM

MEGA PROJELER VE TOPLUM- İNSAN

MEGA PROJELER VE POLİTİKALAR- SERMAYE AKTARIMI- KÜRESEL SERMAYE

MEGA PROJELER VE YEREL SERMAYE, RANT VE TOKİ

MEGA PROJELER VE SİVİL TOPLUM- SAYDAMLIK- KENT HAKKI

MEGA PROJELER VE MEGALOMANİ