TMMOB Peyzaj Mimarları Odası 5. Öğrenci Yaz Okulu

TMMOB Peyzaj Mimarları Odası tarafından düzenlenen 5. Öğrenci Yaz Okulu 5 - 18 Eylül 2011 tarihleri arasında Erzincan'da gerçekleşecek.

Amaç: Peyzaj Mimarlığı bölümlerinde okuyan ve aday meslektaş olan öğrencilerimizin mesleğe hazırlanmasında pratik çalışmanın ve kolektif yaşam bilincinin kazandırılmasıdır. Meslek alanlarımız ile ilgili alanlarda teorik yaşam içerisinde olan öğrencilerimizin pratik yaşamla karşılaşmaları, ülkenin dört bir yanında eğitim gören aday meslektaşlarımızın bilgi ve öğretilerini paylaşarak kolektif projeler üzerinde ortaklaştırma yeteneklerinin geliştirilebilmesidir.

Doğal ve kültürel peyzaj alanlarının insan kullanıma açılmasında kentsel ve kırsal tüm açık alanlarda ekonomik, işlevsel ve estetik fiziki plan ve tasarım projeleri üreten peyzaj mimarları adayları için 5. yaz okulu atölye çalışma alanı Erzincan ili seçilmiştir.

Peyzaj mimarlığı disiplini doğal-kültürel ve sosyal yaşam alanlarının planlı bir disiplinde yaşama kazandırılmasının yanında sanatı da içinde barından, insan yaşamı şekillendiren coğrafyadan etkilenen bir bilim dalı olması ve Erzincan ilinin coğrafik özellikleri bir bütünde içinde barındırıyor olması sebebi ile Erzincan Valiliğimizin de onayı ile 5. Yaz Okulu çalışma alanı olarak peyzaj mimarlığı disiplinin planlama ve tasarım ölçeklerinde projeler çalışabileceği özel bir çalışma alanı olacaktır.

Munzur Dağlarındaki doğal göllere ve yaylara yürüyüş, Fırat’ta rafting , yamaç paraşütü, kampçılık, kaya tırmanışı, kano sporu, tropy, Tercan ve Erzincan barajlarında su kayağı ve kış sporları gibi doğal sporları, İlin kültür varlıkları, spor ve doğal güzellikleri turizm potansiyelini yüksek olan Erzincan ilinde staratejik planlama kararlarını yönlendirecek atölye çalışmaları olmalıdır prensibi ile hareket eden Odamız beşinci Yaz Okulu için Erzincan ilini seçmiştir.

Yaylalar, Su Kaynakları, Fauna, Mağaralar, Çağlayanlar, Göller, Kaplıcalar, Kültürel Kaynaklar, Taşınmaz Kültür Varlıkları, Kültürel Donanım (Müzeler, Galeri ( Sergi) Salonu, Kültür Merkezi ve Tiyatrolar, Sinema ve Kütüphaneler) Doğa sporları (rafting, treaking, su kayağı, yamaç paraşütü, kayak tesisleri ve kanoculuk vb. faaliyetleri ) gibi bir çok doğal ve kültürel olanakları içinde barındıran ve alınacak plan kararlarla peyzaj mimarlığı disiplini tarafından ilgi ile irdelenebilecek bir kent dokusu olama özelliği taşıyan Erzincan depremsellik riski yüksek bir kent dokusu olma özelliğinden dolayı da peyzaj mimarlığı disiplini gereklerince planlaması gerekliliği ile de dikkat çekmektedir.

Erzincan merkezinde ve ilçelerinde bugüne kadar 104 eser tescil edilerek koruma altına alınmıştır. İlde yüzey araştırma çalışmaları devam etmektedir . Erzincan’da toplam 26 adet sit alanı tescil edilmiş olup; bunlardan 20 adedi arkeolojik, 1 adedi kentsel, 3 adedi tarihi ve 2 adedi doğal sit alanıdır. Sit alanları içinde en önemlisi Altıntepe ören yeridir. Erzincan-Erzurum karayolu üzerinde ve il merkezine 15 km. uzaklıkta bulunan Altıntepe, Urartu çağının bölgedeki en önemli yerleşim alanıdır. Tapınak, saray, kabul salonu mezarlar, depo binalarıyla arkeolojik değerini hala korumakta olup çalışma alanımız olan Ekşisu sınırları içerisinde kalması ile de değerli bir çalışma alanı olarak seçilmiştir.

Erzincan, Doğu Anadolu Bölgesinde tarihi İpek Yolu üzerinde kurulmuş bir yerleşim yeri olması ile birlikte bu gün özellikle Urartu-Hitit döneminden kalan şehir kalıntıları, kaleler, Selçuklu ve Osmanlı döneminden kalan camiler, çeşmeler, köprüler, kervansaraylar ilin kültürel yapısına ışık tutmakta olan kültürel peyzajı ve yaylaları, dağları, akarsuları, gölleri ve doğal ormanları ile peyzaj mimarlığı disiplini açısından kentsel planlamada peyzaj değerlerinin önemli bir plan kararı üretim süreci olarak değerlendirilmesi açısından önemli bir çalışma alanı olmaktadır. Yaylaları, fauna ve flora zenginliği, tarihi dokusu, kale ve kemer köprüleri, geleneksel mimarisi ve festivalleri ile çeşitli turizm değerlerini içinde barındıran otantik bir turizm beldesi olan Erzincan coğrafyası, topoğrafik yapısı ve tarihçesi ile peyzaj mimarı adayı öğrencilerimiz için değerli bir atölye konusu olacak ve mesleki gelişimlerine doğru bakmak adına önemli bir değer katacaktır.

Proje çalışmaları 2 alan üzerinde yapılacaktır.

1-EKŞİ SU PEYZAJ PLANLAMA VE TASARIM PROJESİ:
Ekşisu, şehir merkezine 12 km. uzaklıktadır. 33 derecelik ısıya sahip kaplıca suyu olarak bilinen , sodalı ve kükürtlü su yatakları olan bir mineral su zengini olmakla birlikte, endemik bitki türleirinin de içinde barındığı sulak alandır. Sonchus erzincanicus bitkisinin ekolojisinin araştırılması ve korunması için bir eylem planının hazırlanması, sulak alan özelliği taşıyan alanda bu güne kadar gerçekleştirilmiş olan kullanımların irdelenmesi, kent ve sulak alan Turna, uzunbacak ve balaban gibi nesli tehlike altında olan kuş türleri ile Erzincan sütotu ve tuzcul glayöl gibi endemik bitkilerin, tatlı su (içme suyu),maden suyu ve kükürtlü su birarada bulunduğu böylesi bir coğrafya parçasının uluslar arası tanıtımı, turizme açılışı ve kentsel kalkınma modeli içerisinde yerini alışı üzerine kentsel kullanım senaryolarının üretilmesi çalışmalrının yapılacağı, tüm doğal ve kğltürel veri analizlerinin sentezlenerek alan kullanım kararlarının , koruma zonlarının oluşturulacağı çalışmaların yapılması sağlancaktır.

2-ÇAĞLAYAN ŞELALESİ PEYZAJ TASARIM PROJESİ
Erzincan’a 33 kilometre uzaklıktaki Çağlayan Beldesi sınırlarında yer alan, 150 metre uzunluğundaki Girlevik Şelalesi, bölgede turizm açısından hareketlilik yaşanan yerlerden biri. Ziyaretçi sayısı her geçen yıl artan, yöre sakinlerinin de vazgeçemediği piknik alanı olarak kullanıma açılan Çağlayan mevkiinde bulunan Girlevik Şelalesi; Erzincan ilinin güneydoğusunda, merkeze yaklaşık 30 km. uzaklıkta ve yüksekliği 30-40 m. civarında ve 3 kademeli ve yöreye özgü taştan oluşan şelalenin suyu, Kalecik Köyüne 1 km. uzaklıkta sarp kayalar içinden ve 9 ayrı yerden kaynayarak gelen ve dere yatağını takip edeek gelmektedir. Doğal güzellikleri, bitki örtüsü, suyu, dinlenme açısından önemli bir gezinti ve dinlenme alanı olarak Erzincan halkının kullanımda olan Şelale ve çevresi,bu gün yoğun ve plansız kullanım sorunları ile karşı karşıya olup, su ve toprak arasındaki geçirgenliğin yer yer yapılaşmalarla engel olunduğu alanda rekreatif amaçlı kullanımların peyzaj tasarım tekniklerine ve onarım tekniklerine gereksinimi bulunmaktadır.

Erzincan Valiliği tarafından ön çalışmalrı başlatılmış olan VASGİRT DERESİ ile ilgili olarak su kıyısı PEYZAJ TASARIM PROJESİ de çalışma konularımız arasında olup, Işıkpınar köyünden başlayarak, Kavakyolu beldesi arasından geçen ve Karasu Nehri’ne kadar uzanan Işıkpınar Deresi (Vasgirt Deresi) üzerinde yapılan ıslah çalışmaları ile derenin maksimum feyezan debisini geçirecek şartta boyutlandırılıp üzerinde yürüme bantları ile boşa çıkan alanlarda su kıyısı düzenleme ve bitkilendirme çalışmalarının yapılması hedeflenen Vasgirt deresi, DSİ tarafından tahkimat yapıldıktan sonraki kalan kısmında yapılacak özellikle rekreasyon alanı oluşturma için proje çalışmaları yapılmış bulunmaktadır. 10 bin 250 metre uzunluğunda bir rekreasyon alanı oluşturulmuş ve 3 köprü ile ulaşım hatlarının kurulduğu alanda 4 tane belediye ve 2 köyün alan kullanımı içerisinde kalan Vasgirt deresi ve çevresinde oluşturulmuş alan sı kıyısı düzenlemesi olarak değerlendirilebilecek alan peyzaj miamrlığı disiplini için hem dere, tahkimat çalışmaları ve su yönetimi, suyun tekrar geri dönüşümü sağlayacak yukarı su havzalarının tepiti vb. çalışmalar açışından önemli bulunmakta olup, çalışma grupları için yeterli zaman aralığı olması koşulunda değerlendirilecektir.

Kapsam: Birinci atölye/proje konusu olan Ekşi Su Peyzaj Planlama Ve Tasarım Projesi ; Ekşisu sulak alanındaki yaşamın korunması alanın bir doğa ve termal su yönetimi hedefliyoruz. Türkiye’deki 305 Önemli Doğa Alanı’ndan biri Ekşisu. Kuşlar ve bitkiler için uluslararası öneme sahip bu alan aynı zamanda şifalı sularla çevrili. Dört mevsim sulak alan özelliğini yitirmeyen Ekşisu Sazlıkları’nın uluslararası öneme sahip bir sulak alan olan Ekşisu, sadece kuşlar değil bitkiler ve diğer canlı türleri için de dünya ölçeğinde önem taşıyor. 100’den fazla kuş ve 200’den fazla bitki türü bulunan Ekşisu, Türkiye’deki 305 Önemli Doğa Alanı arasında yer alıyor. Dört mevsim su kuşlarının barınağı olan Ekşisu, sadece Erzincan’da değil dünya çapında da tanıtımının sağlanabileceği, Ekşisu Sazlıkları’nın korunması ve tanıtılması Doğa ve İnsan İçin Ekşisu Sazlıkları Projesi çalışmaları yapılacaktır.

Kentin uluslar arası nitelikteki önemli bir sulak alana sahip olması sebebi ile Erzincan kenti için öncelikli çalışma alanı olarak seçilen Ekşisu sulak alanı sadece Erzincan kenti için değil ulusal bir öneme de sahip olması nedeni ile uluslararası davet noktası olması sebebi ile önem arz etmektedir.

İkinci atölye konusu olan, Çağlayan mevkii şelale çevresi peyzaj tasarımı ile ilgili olarak su girişleri olmak üzere fonksiyonlarına hizmet eden, ziyaretçilerin konaklama vb. rekreasyonel taleplerine hizmet edebilecek alan kullanımlarının estetik yer seçimi ile ilgili koruma ve kullanım analizi, tasarım ve projelendirme çalışmaları yapılacak olup, atölye konusu ise; “Geçmişi tek karede dondurmayan, birbirine çok yakın tarih ve kültürlerin birlikteliğinin yaşandığı sınır kapısı, ulusal tarih ve kültürümüzü önemli bir yansımasının taşınacağı odak nokta olması sebebi ile” geniş bir tarih yelpazesi sunan büyüleyici bir şehir” olarak anılan Erzincan kenti kültür peyzajının çalışılması olarak planlanmaktadır.

Hem, mimari, etnografik, arkeolojik, tarihi ve görsel değerleri ile zamanın durduğu izlenimini veren, Erzincan toprakları üzerinde taşıdığı büyük tarihi değerlerine ilişkin bir çok yapıyı bünyesinde harmanlayabilmiş önemli bir açık hava müzesi özelliğinden dolayı önemli bir peyzaj değeri…

Hem de dünya coğrafyası üzerinde bir benzeri daha olmayan endemik flora ve fauanası ile birlikte mineral su varlığı zenginliğinden kaynaklı başka bir peyzaj değeri….

Çok yakın coğrafyası ile bile gösterdiği iklimsel farklılıkları sebebiyle bile peyzaj mimarlığı uzmanlık konuları için önemli bir çalışma alanı olan Erzincan kentindeki gerçekleştirilecek yaz okulu ile mesleğe üniversite sıralarında hazırlanan tüm öğrencilerimiz için önemli bir deneyim ve bakış açısı kazandıracaktır.

Erzincan Valiliği ile birlikte çalışarak ortak proje üretecek olan Peyzaj Mimarları Odası; her 2 atölye konuları üzerinde; peyzaj planlama ve tasarım ilke kararlarının ve alan kullanım kararlarının alınması için gerekli etüdlerin yapılarak kesin gereksinim programlarının alan verilerine dayandırılarak hazırlanacak olan tüm yapısal ve bitkisel peyzaj tasarım proje çalışmaları yapmak üzere ülke genelinde 18 üniversitede eğitim gören 36 öğrencisi ve 3 öğretim elemanı ile birlikte Erzincan ‘da yaz okulu gerçekleştirilecektir.

İki Atölye programı içerisinde gerçekleştirilecek yaz okulunda;

1-Kent ve yakın çevresi ulaşım güzergahları peyzaj planlama ve tasarım projelendirme çalışmalarında, ulaşım ağı içerisinde kalan alanlarda öncelikle ekolojik eşiklerin olup olmadığı var ise, koruma kullanım analizlerinin yapılması, önlemlerin alınması ile ilgili raporlama çalışmaları ve tasarım ve projelendirme çalışmaları,

2-Korunan alanlar, sit kavramı , sit derecelendirmesi ve tipleri ile birlite peyzaj mimarlığı ve koruma statüleri arasındaki ilişkilendirme nedir? Peyzaj mimarlığı disiplini içerisindeki yeri, kent ve kentsel ekolojik değer ve eşiklerin korunarak kullanıma açılması, ekonomik ve estetik değerlendirilmesi vb. kültürel peyzajların tasarım projelerinin, uygulama ve detay paftalarının hazırlanması çalışmalarının gerçekleşeceği atölye konusu olarak Ekşisu Peyzaj Planlama Ve Tasarım projelerinin hazırlanması,

Bu yıl beşincisi düzenlenecek olan bu yaz çalışma kampında, Peyzaj Mimarları Odası’nın, ilgili üniversitelerin öğretim elemanlarının / öğrencilerinin Erzincan Valiliği ortaklığında, 15 gün sürdürülecek olan ulusal yaz okulu kampı kapsamını, bu 2 proje ve uygulama çalışmalarının hazırlığı oluşturmaktadır.

” Erzincan Yaz Okulunda” fikir alış-verişi ortamında üretilecek olan planların ve projelerin önemli bir kısmı, Erzincan Valiliği tarafından uygulamaya geçirilecektir. Böylece hem yaz okulu kampında ortaya konan emeğin boşa gitmesi önlenecek, hem de Erzincan Valiliği’ne önemli bir destek sağlanmış olacaktır.