Uluslararası ‘Jansen ve Ankara’ Sempozyumu

ODTÜ Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, TEDÜ Mimarlık Fakültesi ve Çankaya Belediyesi işbirliğinde düzenlenen sempozyum 13-14 Aralık 2018 tarihlerinde, Ankara’da Çankaya Belediyesi Çağdaş Sanatlar Merkezi’nde yapılacak.

Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü, Türk Eğitim Derneği Üniversitesi (TEDÜ) Mimarlık Fakültesi ve Çankaya Belediyesi işbirliğinde, Goethe Institut Ankara katkılarıyla Başkent Ankara’nın planlama tarihinde etkin bir yere sahip olan Hermann Jansen üzerine uluslararası bir sempozyum düzenleniyor.

Etkinliğin tanıtım metni:

1918 yılında Prusya Kraliyet Güzel Sanatlar Akademisi’nde göreve başlayan ve kendisine profesör ünvanı verilen Hermann Jansen Almanya’daki çok sayıda kent ile birlikte Riga, Lodz, Bratislava ve Madrid gibi kentlerin planlama süreçlerine katkıda bulunmuştur. Bunun yanısıra, Hermann Jansen 1927 ile 1939 yılları arasında Başkent Ankara ve ülkemizdeki bir çok kent için planlar yapmış; geliştirdiği planlama ve şehircilik yaklaşım ve ilkeleri, kent rehberleri, ana plan – mevzi plan bütünlüğü, kent imgeleri, kenti görüntülerle çözümlemek ve tanımlamak gibi düzenleme ve uygulama süreçleri bir dönem Türk kentlerine damgasını vurmuş, daha sonraki plancı ve tasarımcıları etkilemiş, Türk imar kurumunun oluşturulmasına da büyük katkılar sağlamıştır.

Türkiye Cumhuriyetinin kuruluş döneminde, sadece Jansen değil, şehircilik uygulamalarında görev alan tüm yabancı plancı ve mimarlar, Cumhuriyet kadrolarının özlem ve öngörülerinin sağladığı olanaklar içinde ve Anadolu’nun o günlerdeki koşullarında, dönemin diğer modern mimarlık ve şehircilik örneklerinden farklı bir senteze ulaşmışlardır. Hermann Jansen’i Türkiye’de çalışmış yabancı mimar ve şehircilerden ayırt eden özellik, onun Cumhuriyetin başkentini planlamış olmasıdır. Jansen, Ankara’nın yanı sıra günümüzün önemli kentsel büyüme odaklarını oluşturan Adana, Gaziantep ve Mersin kentlerini de planlamış; İzmit ve benzeri başka kentlerde kent bölgeleri için öneriler geliştirmiştir. Başkentlik işlevleri yüklenen küçük ancak tarihsel katmanları fazla bir kasabadan planlı bir başkent yaratma girişiminin zorlukları açıktır. Mesleki alandaki tercihler ile uygulamadaki başarılar konusu değerlendirilirken, bu yabancı mimar ve plancıların geldiği Avrupa’nın o günkü koşullarına oranla ülkemizde karşılaştıkları olanaklar ile, Cumhuriyete geçiş döneminde yaşanan toplumsal yapıdaki değişime özgü sınırlamaların dikkate alınması gerekir.

1923’te Türkiye Cumhuriyetinin kuruluşu ile birlikte ülkede kentsel ve kırsal alanda köklü bir değişim süreci başlarken, Cumhuriyetin kurucusu, Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün çağdaş bir ülke oluşturma politikasının temel kavramları arasında, doğrultusunda, Cumhuriyet’in modern kentlere kavuşması ve kent kültürünün yaratılması önem kazanmıştır. Ankara’nın ülkenin başkenti olarak seçilmesi ve Batı’daki örnekler doğrultusunda bir metropol yaratılması için yapılanlar, Cumhuriyet’in kent ve mimarlık kültürünün oluşturulmasına yönelik önemli adımlardır. Bu süreçte, Başkent Ankara bir model oluşturmuştur.

Jansen ve Ankara Sempozyumu ile, başkentlik işlevleri yüklenen Ankara’nın planlamasında, Hermann Jansen’in planlama ve tasarım yaklaşımının, dönemin Türkiyesinde kentlerin ve bölgelerin geliştirilmesi ve planlaması kapsamında tartışılması hedeflenmektedir.

Uluslararası nitelikteki sempozyum çoklu amaçlara sahiptir: Sempozyum ile şehircilik alanında kent kültürünün oluşturulmasına katkı sunmak, ülkeler arasında bilgi alışverişini sağlamak ve ortak belgelik oluşturmak, belirlenen temaya ilişkin olarak yeni bakış açıları ve araştırma soruları geliştirerek özgün akademik çalışmaları ve araştırmaları özendirmek amaçlanmaktadır.

Uluslararası sempozyumda başta Almanya olmak üzere farklı ülkelerin akademik kurumlarında Jansen ve Ankara’nın mimarlık ve şehircilik deneyimi konusunda çalışmalar gerçekleştiren araştırmacıların biraraya getirilmesi, Jansen’in plancı ve mimar olarak Ankara ve Berlin başta olmak üzere, gerçekleştirdiği mesleki pratiğin karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi amacıyla ortak tartışma ve çalışma ortamlarının yaratılması düşünülmektedir.

Genelde Hermann Jansen ve Ankara kentinin planlama ve tasarım süreçleri hakkında uluslararası alanda yapılan çalışmaların görece az olduğu gözlenmektedir. Koşut olarak ülke içindeki araştırma ve yazıların da sınırlı sayıda olduğu görüşünden yola çıkarak bu etkinlikte, Jansen’in, özelde Ankara kenti ve genelde Türkiye ve başka ülkelerdeki plan çalışmaları hakkındaki bilgi, belge ve ürünlerin değerlendirilmesi üzerinde yoğunlaşılması amaçlanmaktadır.

Etkinliğe bildiri sunmak isteyen araştırmacıların, genellemelere dayalı bilinen bilgi ve belgelerin ötesine geçen araştırma ve değerlendirmeler yapmaları ve sunmaları beklenmektedir.

Bu doğrultuda sempozyum kapsamında özellikle aşağıda verilen konu başlıkları çerçevesinde tartışmaların yapılması planlanmakta olup, katılımcıların sunacakları bildirilerde bu konu başlıklarından birisini ya da bir kaçını içeren çalışmalara yönelmeleri sağlanarak Jansen, Ankara ve dönem hakkında daha sağlıklı değerlendirmeler yapılması, bu konularda özgün bilgi üretilerek Jansen ve Ankara’ya ilişkin yeni araştırma alanlarının oluşturulması, yeni çalışmalara ışık tutulması hedeflenmektedir:

• Hermann Jansen: Yaşamı ve Pratiği
• Jansen planlarında bölge kavramı: Berlin-Ankara-Madrid karşılaştırması; Ankara-Adana-Gaziantep-Mersin karşılaştırması
• Jansen planlarında başkent kavramı: Madrid–Berlin–Ankara
• “Memleket Planlaması” ve Jansen
• Ankara İmar Planı Yarışması Jansen Planı ile Uygulama Planının karşılaştırılması
• Jansen Ankara Planında “Bahçeşehir” Kavramının İzleri
• Jansen ve Anadolu kentleri
• Jansen vs Jausseley
• Erken Cumhuriyet Döneminde İmar Planlama Süreci: Ana Plan ile Mevzi Plan ilişkisi
• Jansen Planlamasında Kent Algısı ve İmgeleri
• Jansen planlarında eski kente ve mevcut dokuya yaklaşım
• Jansen’in yeni kente ilişkin planını Clarence Perry’nin “mahalle” (neighbourhood unit) kavramı üzerinden okumak
• Jansen planlarında “bölgeleme” (zoning)
• Jansen planında geliştirilen semtler ve tarihleri: Cebeci, Maltepe, Bahçelievler, İskitler
• Jansen ve Atatürk Bulvarı
• Jansen ve Bağ Bahçe planlaması
• Jansen ve kodlama
• Jansen’in kent morfolojisi
• Jansen planlarında kent ile doğal yapı/çevresel değerler ilişkisi
• Jansen’in jeomorfolojiye yaklaşımı ve Ankara planında çanak konusunu ele alışı
• Jansen ile Egli’nin Atatürk Orman Çiftliği planlamasına yaklaşımı
• Lörcher’den Jansen’e; Jansen’den Uybadın Yücel’e Ankara kentinin planlanması ve gelişimi
• Jansen planlarının çizildiği haritalarının irdelenmesi
• Jansen ve Planlama Süreci
• Jansen planlarını ve planlama deneyimini Gönül Tankut’un çalışmaları üzerinden düşünmek
• Jansen’in Yarattığı Makro ve Mezo Ölçekteki Sorunlar
• Jansen’in Ankara’daki mimarlığı
• Jansen ve dönemin mimarlık çevresi ile ilişkileri

Önemli Tarihler:

• Sempozyum tarihi 13-14 Aralık 2018
• Ankara ve Jansen Gezisi 15 Aralık 2018
• Bildiri özeti gönderim son tarihi 15 Haziran 2018
• Bildiri özeti değerlendirme sonuçlarının duyurulacağı tarih 1 Temmuz 2018
• Tam metin gönderim son tarihi 15 Ekim 2018
• Tam metin değerlendirme sonuçlarının duyurulacağı tarih 1 Kasım 2018
• Sempozyum programının duyurulacağı tarih 15 Kasım 2018

Başvuru için tıklayınız >>