Geleceğe Geçmişten Bakmalı

Aynı coğrafyayı paylaşan sınırlar ötesi farklı yerleşimler depremden etkilenmiştir.

Deprem sonrası iyileşme ve yeniden yapılanmanın en temel yaklaşımı geleceğe geçmişten bakmak olmalıdır. Çünkü binlerce yıldır kültürlerin katmanlaştığı coğrafyada iyileşme ve yeniden yapılanma süreçlerinde kültürel miras; mekân ve yaşam arasında birleştirici güç rolünü üstlenmelidir.

Somut ve somut olmayan miras değerleri hem mekanın hem de yaşamın iyileştirilmesi ve yapılanması için önemli bir faydalar sunabilir. Geleceğe geçmişin değerleri ile bakarak geleceği tasarlamak temel yaklaşımı kültürel bağların sürdürülmesi, yerleşmelerin ruhunun yeniden canlandırılması ve aidiyet hissinin yeniden yaratılması için önemli olacaktır.

Ortak Miras Yönetim Modeli Geliştirmeli

‘Ortak Miras Yönetim Modeli’ önerisi afet sonrası kültürel mirası ayağa kaldırma strateji ve eylemlerinin gerçekleştirilmesine yönelik hazırlanmıştır. Bölgenin deprem sonrası iyileşme ve yeniden yapılanma süreçlerinde kültür öncelikli yaklaşımlar mekân ve yaşamın yeniden tasarımında birleştirici güç olacaktır.

Tarihi Kentler Birliği’nin yapı, sokak, mahalle, bölge ve havza boyutunda elde ettiği birikim ve örnek uygulamaları ile Birleşmiş Milletler Deprem Risklerini Azaltma (UNDRR) ile Sendai Çerçevesi stratejileri kapsamında iyileştirme, yeniden yapılanma ve daha iyisini inşa etme bütünleşik süreçleri ortak miras yönetim modelinin önemli bileşenlerini oluşturmalıdır. Çünkü deprem bölgesinin ayrıcalıklı doğal ve kültürel miras çeşitliliği ve zenginliği, iyileştirme, yeniden yapılanma ve daha iyisini inşa etme süreçlerinin daha duyarlı yönetiminin önemini ve zorunluluğunu ortaya koymaktadır.

Ortak Yönetim Platformu; ortak coğrafya: ortak miras, ortak miras, ortak hareket, ortak hareket: ortak fon olmak üzere fon üç temel konuda yaklaşımlarını belirlemelidir.

Daha İyisini İnşa Etmeli

Depremin yıkıcı etkisinin bilançosu kentsel ve kırsal yerleşimlerin afete dirençli olmadığını bir kez daha göstermiştir. Yerleşmelerin mekansal, toplumsal ve ekonomik dirençliliğinin artırılması ya da afet sonrası yeniden yapılanma süreçlerinde daha iyisini inşa etmek için küresel krizler ile değişim trendlerini dikkate alan strateji ve eylemler geliştirilmelidir.

Tarihi Kentler Birliği tarafından hazırlanan Mirasla Kalkınma Eylem Planındaki eylem alanları ile proje önerileri merkezi ve yerel yönetimin ilgili birimleri ile sivil toplum örgütleri ve bölge üniversiteleri ile paylaşılmalı, tartışılmalıdır.

Eylem planında ortaya konulan tüm eylem alanları ve projelerinde ortak özellik, deprem sonrası iyileşme ve yapılanma sürecinde “kültürün birleştirici gücü” yaklaşımın benimsenmesidir.

Uluslararası deneyimlerden hareketle hazırlanan “daha iyisini inşa et” stratejisi kapsayıcı ve katılımcı ortamlarda geliştirilecek program ve projelerle uygulanmalıdır. Önemli konu ise tüm katılımcıların çözümü sahiplenmelerini sağlamaktır.

Tarihi Kentler Birliği Deneyiminden Yararlanılmalı

Tarihi Kentler Birliği kuruluş tarihi olan 2000 yılından bu yana dört yüzü aşan üye belediyesi ile kültür öncelikli söylem ve eylemleriyle önemli bir birikim sağlamış ve etki yaratmıştır. Bölgenin iyileşme ve yeniden yapılanma sürecinde yapacağı katkı önemli olacaktır.

Eylem planının temel amacı Tarihi Kentler Birliği’nin temel görevleri çerçevesinde; depremden etkilenen yerleşimlerin yalnızca fiziki olarak ayağa kaldırılması değil, somut ve soyut kültürel mirasla birlikte ayağa kaldırılmasıdır.

Yerleşmelerin ruhunu yeniden yakalamak, toplumsal belleği yeniden canlandırmak, aidiyet hissini yeniden yaratmak ve en önemlisi de gidenlerin geri gelmelerini sağlamak için merkezi yönetim birimlerinin öncülüğünde yerel yönetim, sivil örgütler ile özellikle bölge insanının sürece dahil olması gerekmektedir.

Tarihi Kentler Birliği’ne düşen tarihi görev ise bu sürecin içinde eylem planında sunulan on örnek proje başta olmak üzere birliğe üye belediyelerle birlikte geliştirilecek diğer program ve projelerle ulusal ve uluslararası fonlara erişim sağlamaktır. Hiç kuşkusuz bu eylemlerin temel bakış açısı ‘mirasla birlikte yapılanma’ yaklaşımı olmalıdır.