Master Developer

Hafen City Hamburg kent merkezine yürüyererek 15 dakika mesafede, adeta alternatif bir başka merkez olarak kamu eliyle geliştiriliyor...

Hamburg Limanı’nın dönüştürülen bu yeni alanı Elbe Nehri taşkınlarıyla baş etmek için dolgu yapılarak, 4 m yükseltiliyor. Denizden 100 km içeride olmasına rağmen dünyanın en büyük gemilerinin limanına yolcu indirdiği Hamburg’un, 3-4 m yüksekliğindeki gelgitlerden korunmak için bulduğu bu yöntem çok basit görünebilir. Ancak, Hafen City projesinde dolgu tasarımın ve geliştirme işinin bir parçası. Bu bütün yapılabileceklere ışık tutan iyi bir örnek.

Eski şehir, kötü, girintili-çıkıntılı bir formuyla tüm limanın çevresinde dolaşan bir promenad olarak korunarak tüm nehir kıyısının kamusallığı sağlanmış oluyor. Bu kotta yer alan ticari birimlerin cepheleri ise su baskınlarına karşı özel panjurlarla korunuyor. Yeni şehir ve yapıların zemin kotu ise bu eski şehir kotundan 4 m yüksekte oluşturulmuş.

Şirketin geliştirdiği alanın büyüklüğü 1,7 milyon m², alt yapı dahil toplam yatırım turarı ise 8 milyar Euro.

Bu dönüşüm projesini gerçekleştirenler kent merkezini %40 büyütmeyi hedeflemişler. Liman dönüşümü ise bu vizyonu hayata geçirme motivasyonunu yaratan gerçeklik. Geliştirme, kamu kontrolünde özel sektör tarafından yapılıyor. Düzenleyici rolündeki kamuyu temsil eden ise Hamburg Belediyesi’nin “Hafen City GmBh” şirketi. Şirket bölgenin imarında tek yetkili rolünde demekte sakınca yok. Dünyada artık büyük projelerin hemen hemen tümünde görmeye alıştığımız fonksiyonların çeşitliliği ve bu çeşitliliğin yaygınlığı yani “karma kullanım” konsepti projenin tümünde görülebiliyor.

Geliştirme çalışması 1999 yılında yapılan bir master plan yarışmasıyla başlıyor. Yarışmayı Kees Kristianse önderliğindeki ekip kazanıyor. Hafen City yarışma severlerin gönlünü kazanmakta hiç zorluk çekmeyecek bir proje. Bölge içinde belirlenen alanlar için ihtiyaca göre kentsel tasarım yarışmalarına başvuruluyor. Tüm açık alan ve kentsel peyzaj düzenlemesi için bir yarışma yapılıyor. Hepsinden önemlisi bir projenin yatırımcısı geliştirme işine mimari proje yarışmasıyla başlamak zorunda, bir diğer değişle Hafen City’deki tüm yapılar -kamu, özel farketmeksizin- yarışmayla yapılmak zorunda. Özel sektörün geliştireceği projelerdeki yarışma giderleri de yine özel sektör tarafından karşılanıyor. Yarışma organizasyonu ise her aşamada Hafen City’nin kontrolünde. Kuşkusuz yarışmanın bu denli yoğun kullanıldığı bir geliştirme işinde mimari proje ve yapı kalitesinden bahsedebiliriz.

Hafen City projesi bir dizi stratejik kararla hayata geçiriliyor:

Yatırımcılardan arsa bedeli karşılığı alınan ücret altyapı yatırımları olarak kullanılıyor.

Yetkinin tek elde toplanması her ölçekte çözümleri kolaylaştırıcı bir unsur.

Zaman. Yatırım kararları, yarışma, imar izni, inşaat… Tüm bu geliştirme evrelerinin süreleri tanımlanmış ve terminler Hafen City yönetimi tarafından kontrol altında tutuluyor.

Bölgede zemin katta sadece kamuya açık fonksiyonlara izin var, bir başka değişle ofis ve konuta izin verilmiyor. Bu ölçekte detay kalabilir ama örnek olması açısından söylemekte fayda var: zemin katlarda 5 m tavan yüksekliği olması da üst planlardan gelen bir zorunluluk.

Konutlarda sosyal sınıf çeşitliliği aranıyor bunu sağlamak için ise tüm konutların %30’u sosyal konut olmak zorunda.

Bu kararları hayata geçiren Hafen City GmbH şirketinin kendisini anlatırken tanımladığı başlık ise rolünü özetler nitelikte: Master Developer.