13 il büyükşehir belediyesi oluyor

TBMM İçişleri Komisyonu'nda ele alınan 13 ili büyükşehir belediyesi kapsamına alan yasa tasarısı, alt komisyona sevk edildi.

Komisyonda, Büyükşehir Belediyesi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmündeki Kararnamelerde (KHK) Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı’nın tümü üzerindeki görüşmeler yapıldı.

MHP Grup Başkanvekili Oktay Vural, tasarının alt komisyona gönderilmesini istedi. ”Demokrasinin yeşil kökleri kurutulmaktadır” diyen Vural, 18 yaşına seçime hakkı veren zihniyetin yerel yönetimleri seçme hakkını ortadan kaldırdığını savundu. Tasarının, ”bölgesel yönetim” tarzıyla düzenlendiğini ifade eden Vural, Irak ve Suriye’de olan bitenden endişeleri olduğunu söyledi.

CHP İstanbul Milletvekili Mahmut Tanal, Komisyon Başkanı Muammer Güler’e, İçişleri Bakanı İdris Naim Şahin’in komisyonda bulunmadığını belirterek, bakanlık müsteşarının temsil yetkisi olup olmadığını sordu.

MHP’li Vural’ın, ”Hükümet temsil edilmiyor, müzakereler bitmiştir” sözlerine Güler, ”İçişleri Bakanlığı Müsteşarı kendisi… Temsil edilecek kişiyle ilgili yazılı bildirim var” karşılığını verdi.

Bunun üzerine Tanal, Başkanlık Divanı’na doğru yürüyerek, ”yazılı bildirimi görmek istediğini” söyledi. Güler’in, ”Komisyon Başkanı olarak var diyorsam var. Komisyon açısından yazı temsile uygundur” sözüne Tanal, ”Yetkiyi görebilir miyim, görmem, okumam lazım” dedi.

CHP Malatya Milletvekili Veli Ağbaba’nın, ”Bakanın bundan daha önemli işi olabilir mi”, CHP Isparta Milletvekili Ali Haydar Öner’in ”Bakan Viyana seferine mi çıktı yoksa Angelina Jolie ile randevusu mu var” demesine Güler, ”Gelince sorarız” karşılığını verdi. Güler, tartışmaların devam etmesi üzerine birleşime ara verdi.

Aranın ardından toplantı başlarken İçişleri Bakanı Şahin, komisyona geldi.

”Faul yaparak seçim kazanılmaz”

Tasarının tümü üzerinde söz alan muhalefet milletvekilleri, eleştirilerini dile getirdi.

CHP Ankara Milletvekili Gökhan Günaydın, İçişleri Bakanlığı’nın yayımladığı bir genelgeyle belediyelerin borçlanma tasarruflarını en büyük mülki idare amirinin onayına tabi kıldığını belirterek, ”Sadece bu örnek bile İçişleri Bakanlığı’nın içindeki antidemokratik durumu gösteriyor. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı onayı alınmadan belediyeler en küçük bir iş yapamaz hale geldi. İzmir Büyükşehir Belediyesi 400 yılla yargılanıyor. Türkiye’de egemen olan anlayış yerele yetki veren değil, ceberut devlet anlayışını her yere hakim kılmaktır” diye konuştu.

Seçim çevresi değişiklikleri yapıldığını ifade eden Günaydın, ”Bu vatandaştan hep ters tepmiştir. Faul yaparak, oyunun kurallarıyla oynayarak seçim kazanılmaz. İl özel idarelerini kapatarak demokrasiye ters bir mekanizma kuruyorsunuz. Belediye kapatarak yerele yetki devreden ilk iktidar siz olacaksınız. Neden yerel referandum yapmadan halkın iradesine müdahale ediyorsunuz” dedi.

BDP İstanbul Milletvekili Sırrı Süreyya önder, tasarının ”özerklik” anlamına gelecek hiçbir düzenleme içermediğini, iktidarın gücü merkezde topladığını savundu. Önder, Bakan Şahin’e, ”MHP’ye nasıl operasyon yapıldıysa size de öyle yapılacak. Muhtemelen siz o zaman bakan olmayacaksınız. 3 büyükşehir belediyesine yapılacak operasyonu göreceğiz” dedi.

Şahin’in, Diyarbakır Emniyet Müdürü Recep Güven’e sahip çıkacak bir şey söylemesi gerektiğini ifade eden Önder, şöyle devam etti:

”Eli silahlı, silahsız birinin feryadını duyduğumda ciğerim paramparça oluyor. Dağı ne zannediyorsunuz; romantizm, konfor yeri mi, o insanlar oraya nasıl geldi? Bugün itizar eden vekiller o manzarayı gördüğünde içi yanacaktır. Bazen önümüze şanslar, yol ayırımları gelir. Bu yol ayrımlarında insanlığı yüceltmeniz, savunduğunuz dünya görüşünü inkar etmenizi gerektirmez. Sayın bakanın onu taltif etmesini diliyorum. Bu yüzleşmeyi PKK da herkes de yapmalı. Kıyamete kadar savaşacak değiliz. Bir gün helalleşecek bu insanlar. Kucaklaşmamıza ne mani? Emniyet müdürünün söyledikleri kendisini de içine katarak söylediği için çok kıymetli.”

Milletvekilleri kendi illerini konuştu

Komisyonda söz alan milletvekilleri tasarıyla kendi seçim bölgelerindeki değişiklikleri eleştirdi.

CHP Tekirdağ Milletvekili Emre Köprülü, kapatılacak belediyelerle ilgili referandum yapılması gerektiğini belirterek, ”Tekirdağ’da ilçe yapılan belde AK Parti’den, kapatılan ise diğer partilerden. 50 bin nüfusu olan yer, 5 bin nüfusu olan beldeye bağlandı. Çorlu ilçesiyle ilgili alınan karardan dönülmeli. Siyasi kaygılarla hareket etmek her zaman başarıyı getirmez” dedi.

CHP Malatya Milletvekili Veli Ağbaba, ”Bu tasarıyla valiler kral oluyor. İl genel meclisi yetkileri, ilgili bakanlıklara devrediliyor. Cumhuriyet döneminde kurulan belediyelerin kaldırılması haksızlık” görüşünü savundu.

CHP Balıkesir Milletvekili Ahmet Gümüş, ”Zamanla bütün şehir uygulaması tüm Türkiye’ye mi yayılacak? Bu düzenleme, başkanlık sisteminin altyapısıdır. Niyetinizi açıkça ortaya koymuyorsunuz” dedi.

MHP Kütahya Milletvekili Alim Işık, İçişleri Bakanı Şahin’e, ”Bu tasarıyı sizin hazırladığınıza inanmıyorum, bir odada hazırlatıldı, önünüze getirildi. Bakanın haberi olsa eminim itiraz ederdi” dedi.

İlindeki belde belediyelerin yüzde 85’inin kapatılacağını ifade eden Işık, ”Borçsuz belediye niye kapatılıyor? Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin trilyonlarca borcunu üstleniyorsunuz ama bu belediyelerin borcunu üstlenmiyorsunuz. Anadolu’da köyleri birbirine düşman edeceksiniz” dedi.

CHP Trabzon Milletvekili Volkan Canalioğlu, Trabzon’un büyükşehir olmasını istediklerini belirterek, kurulacak ”Yavuzselim” ilçesinin isim babasının kim olduğunu sordu.

CHP Manisa Milletvekili Özgür Özel, tasarının mimarının AK Parti Manisa Milletvekili Hüseyin Tanrıverdi olduğunu belirterek, Manisa’nın ikiye bölündüğünü, yapılacak seçimlerde belediyeleri CHP’nin kazanacağını ileri sürdü.

MHP Osmaniye Milletvekili Hasan Hüseyin Türkoğlu, tasarının farklı gerekçeleri olduğunu ifade ederek, ”AKP koridorlarında dolaşan gerekçeler var; şehirlerde rant bitti sıra köylere, meralara geldi. Bazıları 3 dönem nedeniyle sıkıştı, ‘büyükşehir sayısını artıralım da onlara rütbe verelim’ deniyor” dedi.

CHP Gaziantep Milletvekili Ali Serindağ, ”AKP ne pahasına olursa olsun seçim kazanmak için bu tasarıyı hazırlamıştır” diye konuştu.

Görüşmelerin ardından tasarı, alt komisyona sevk edildi.