29 Ekim 2013’e kadar yenilenecek

Kültür ve Turizm Bakanlığı, Taksim'deki Atatürk Kültür Merkezi'nde (AKM) tadilat, tamirat ve güçlendirme yapmak üzere bu ay içinde ihaleye çıkacak.

Kültür ve Turizm Bakanlığı, Taksim’deki AKM’nin restorasyonu için ihale yapılmasına ilişkin gerekli hazırlıkları tamamladı. Restorasyonun, Ekim ayında başlaması ve en geç 2013 yılının Cumhuriyet Bayramı’na kadar tamamlanması öngörülüyor.

AKM’nin tadilat, tamirat ve depreme karşı güçlendirilmesi için bu ay içinde ihaleye çıkılacak. Tadilat, tamirat ve güçlendirme, mevcut bina korunarak gerçekleştirilecek, binada herhangi bir değişiklik yapılmayacak.

Kültür ve Turizm Bakanlığı, yakın bir zamanda, sponsorla da protokol imzalayacak.

YILAN HİKAYESİNE DÖNEN RESTORASYONUN TARİHÇESİ
AKM’nin, dünya standartlarında bir kültür ve sanat merkezine dönüştürülmesi için Kültür ve Turizm Bakanlığı ile İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı arasında 8 Ekim 2008’de işbirliği protokolü imzalandı.

Protokolün imzalanmasını takiben AKM’nin ilk mimarı Hayati Tabanlıoğlu’nun oğlu mimar Murat Tabanlıoğlu ile görüşmelere başlandı, Tabanlıoğlu, mimari projeyi bilabedel yapmayı önerdi ve buna ilişkin sözleşme 17 Ekim 2008’de imzalandı.

Murat Tabanlıoğlu’nun hazırladığı, AKM’nin mevcut mekanlarının ihtiyaçlar doğrultusunda fonksiyonlandırılmasını ve yenilenmesini içeren mimari proje, 24 Aralık 2008 tarihinde bu projeyle birlikte diğer tüm uygulama projeleri ise 29 Mayıs 2009 tarihinde Koruma Kurulu’na onaylatıldı. Bu proje, AKM’nin günümüz teknolojileri ile donatılmasını, depreme karşı güçlendirilmesini, sahne performanslarının artırılmasını ve seyir imkanının yükseltilmesini hedefliyordu.

İzleyicilerin konforunu ve sanatçıların performansını artıracak düzeyde hazırlanan projelerin tamamlanmasının ardından uygulanmasına yönelik ”İstanbul Atatürk Kültür Merkezi Onarım, Güçlendirme ve Tesisat Sistemlerinin Yenilenmesi İşi” 29 Haziran 2009 tarihinde ihale edildi. Teklif veren 14 firmadan, en avantajlı teklifi veren firma tespit edilerek, 22 Temmuz 2009 tarihinde sözleşme yapmak üzere davet edildi. Ancak Kültür, Sanat ve Turizm Emekçileri Sendikası (Kültür Sanat-Sen), AKM’nin avan projelerinin onaylandığı Koruma Kurulu kararının iptali için Kültür ve Turizm Bakanlığı aleyhine dava açtı. İstanbul 9. İdare Mahkemesinin yürütmeyi durdurma kararı, 27 Temmuz 2009 tarihinde ajansa bildirildi. Ajans, bunun üzerine AKM’nin onarımıyla ilgili başlattığı her türlü çalışmayı durdurdu.

İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı, AKM’nin İstanbul’un kültür ve sanat hayatındaki öneminin bilinciyle bu mekanın 2010 Avrupa Kültür Başkenti süreci içinde sanat hayatına kazandırılabilmesi için itirazlara konu olan değişiklik taleplerini görüşmek ve tarafları uzlaştırmak amacıyla Devlet Tiyatroları Genel Müdürü, Devlet Opera Balesi Genel Müdürü, yürütmeyi durdurma kararı aldıran Kültür, Sanat ve Turizm Emekçileri Sendikası, ilgili meslek örgütleri temsilcileri, projeyi hazırlayan mimari büro temsilcilerini bir araya getirdi ve uzlaşma sağlandı. Bu doğrultuda revize edilen proje, Kültür ve Turizm Bakanlığına onaylatıldı ve Koruma Kurulu’na sunuldu.

Taraflar arasında uzlaşma sağlanabilmesine yönelik sendikadan ve sanatçılardan gelen görüşler doğrultusunda projenin revize edilmesi, revize edilen projelerin Koruma Kurulunca değerlendirilebilmesi için yasal gereklilik nedeniyle sendikanın davadan geri çekilmesi konularında mutabık kalındı.

Uzlaşma sağlanmış olmasına rağmen Kültür Sanat-Sen, İstanbul 9. İdare Mahkemesi’nde devam eden projenin iptali istemiyle açtığı davayı geri çekmedi ve bu sebeple de Koruma Kurulu projeyi değerlendirmeye almadı.

İstanbul 9. İdare Mahkemesi, 16 Aralık 2009 tarihli kararı ile projelerin onaylandığı Koruma Kurulu kararını iptal etti. Bu kararla beraber mahkeme kesin kararını verdi ve ajans tarafından yürütülen AKM’nin onarımına ilişkin süreç kesin olarak durduruldu.

AKM’NİN TARİHİ
AKM’nin tarihi 1930’lu yıllara dayanıyor. İstanbul Belediyesi, o tarihte ”İstanbul’a yakışır bir tiyatro ve opera binası” yapmak üzere çalışmalara başladı. Ancak çalışmalara 2. Dünya Savaşı nedeniyle ara verildi.

Projesi mimar Feridun Kip ile mimar Rükneddin Güney tarafından çizilen ”İstanbul Opera Binası”nın temeli, 29 Mayıs 1946 tarihinde dönemin İstanbul Valisi ve Belediye Başkanı Lütfi Kırdar tarafından atıldı.

İnşaatın ödenek yokluğu nedeniyle yarım kalması üzerine bina, o haliyle 1953 yılında Bayındırlık Bakanlığına devredildi. 1956 yılında yeniden gündeme gelen opera binası inşaatı, mimar Hayati Tabanlıoğlu’nun projesi ile yeniden başladı.

Binanın yapımı 12 Nisan 1969 tarihinde biterek, ”İstanbul Kültür Sarayı” adıyla hizmete açıldı. Çalışmaları 39, inşaatı ise 23 yıl süren binanın açılışı, Ferit Tüzün’ün ”Çeşmebaşı” balesi ile Verdi’nin ünlü operası ”Aida”nın sahnelenmesiyle gerçekleşti. Bina, döneminde dünyanın dördüncü, Avrupa’nın ikinci büyük sanat merkezi olma özelliğine sahipti.

AKM binası, 27 Kasım 1970’de Arthur Miller’ın ”Cadı Kazanı” isimli oyunu sahnelenirken, sahnede bir dekorun projektörlerden tutuşması sonucu çıkan yangında büyük hasara uğradı. Bina, 8 yıl içinde yine mimar Tabanlıoğlu tarafından onarıldı ve 1978 yılında bu kez ”Atatürk Kültür Merkezi” adıyla ikinci kez açıldı.

Opera-bale, tiyatro, konser ve kongre amacıyla kullanılan ancak restorasyon çalışmaları nedeniyle 2008 yılından bu yana kapalı bulunan AKM’de, 1317 kişilik büyük salon, 530 kişilik konser salonu, 250 kişilik sinema salonu ve tiyatro salonları yer alıyor.

Kültür ve sanat tutkunlarının hayatlarının önemli mekanlarından biri olan AKM, aynı zamanda İstanbullular’ın önemli bir buluşma merkezi olarak da görev yapıyor.