Sosyalistlerin Meclisi, depremden 8 ay sonra Van'daki durum üzerine bir rapor yayımladı.
Deprem sonrasında alınması gereken önlemlerle ilgili önerilerin de sıralandığı rapor, Van’daki pek çok kuruma da sunuldu.
Sosyalistlerin Meclisi’nin (SM) ilk toplantısı rastlantı eseri Van Depremiyle aynı gün, 23 Ekim 2011’de gerçekleştirilmiş, SM üyeleri depremi toplantı sırasında öğrenmişlerdi. SM 4 Aralık’taki ikinci toplantısında Van Depremini gündemine almış, konuyla ilgili olarak TKP MK üyesi Aydemir Güler, TTB heyetiyle Van’daki sağlık çalışmalarına katılan Zuhal Okuyan ve Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi öğretim üyesi Handan Tunç görüşlerini paylaşmışlardı. Bu toplantıda söz konusu görüşlerden hareketle bir deprem raporu hazırlanması kararlaştırıldı.
Sosyalistlerin Meclisi tarafından hazırlanan ilk Van Depremi raporuna buradan ulaşabilirsiniz: Van Depremi ve Türkiye’nin Düzeni
“Van Depremi ve Türkiye’nin Düzeni ” başlığını taşıyan ilk rapor nisan ayında Sosyalistlerin Meclisi tarafından , Van depremi ve sonuçlarının unutturulmaya çalışıldığı bir süreçte kamuoyu ile paylaşıdı. Uzun süreli bir çalışmanın ilk halkası olduğu bildirilen rapor, Erciş-Van depremi sonrasında deprem ile ilgili verileri toplumsal, politik ve ideolojik bir çerçeve ile bütünleştiren bir içeriğe sahip olması açısından önem taşıdı. Neoliberal dönüşüm ve deprem, AKP hükümetinin Kürt politikası ve deprem, devletin depremle imtihanı bölümlerine ayrılan raporda çarpıcı tespit ve bilgiler yer aldı. 1999 depremi ile Van depremini devletin sorumlulukları ve neoliberal dönüşümler bağlamında karşılaştıran raporda, doğal afetler ile ilgili kurumların dönüşümünden, depremin neo-liberal politikalarda birer istismar alanına dönüşmesine, hak kavrayışının yerini alan sadaka kültüründen önü açılan sivil toplumculuğa kadar kapsamlı bir değerlendirme sunuldu. Van depreminden sonra bölgede şekil değiştiren özel sektör ile “Yeni Van” olarak adlandırılan projeye ayrıntılı örnekler sunan rapor, önümüzdeki yıllarda Van’da ve bölgede atılacak adımlar konusunda bütünlüklü bir çerçeve sundu.
Sosyalistlerin Meclis’i içerisinde bir Van Depremi komisyonu oluşturularak, Van depremi ve devam eden sonuçlarının yakından takip edilmesini sağlamak üzere Van’ın yerel unsurları ile de sürekli temaslar tesis edildi. Van’da okuyan öğrenciler, emekçiler, köylüler ve kurum temsilcileri ile yapılan temasların ardından sekiz ayın sonrasında kentte yaşanan somut sorunları konu alan ve bu sorunlara ilişkin önerileri içeren ikinci bir rapor hazırlandı.
Sosyalistlerin Meclisi tarafından hazırlanan ikinci Van Depremi raporuna buradan ulaşabilirsiniz: Van Depremi ve güncel durum raporu
Genel durumun özetlenmesi ile başlayan ikinci rapor, 8 aylık süreci üç döneme ayırarak her dönemin Vanlılar için nasıl geçtiğini ele alıyor. Barınma sorununa geniş yer ayrılan raporda çadırkentler, konteyner kentler ve kalıcı konut inşasına ilişkin önemli tespitlere yer veriliyor. Sağlık ve eğitim sisteminde gelinen noktanın da ele alındığı raporda, depremden sonra her açıdan genişlemesi beklenen bu alanlarda depremden sonraki sürecin de gerisine gelindiği ifade ediliyor. Rapordaki önemli tespit ve değerlendirmelerin başında ise “Van’ın yeniden dizaynı” konusu geliyor. Bilimsel çalışmalar ve halkın ihtiyaçları doğrultusunda değil, AKP ve sermayedarların ihtiyaçları doğrultusunda kentin ne şekilde inşa edildiği somut örnekleri ile sunuluyor. Raporda yer alan öneriler ise şöyle sıralanıyor:
1- Evleri yıkılan ya da ağır hasarlı olan tüm ev sahiplerine ücretsiz konut sağlanmalı, depremzedelerin altını imza ettiği tüm kredi sözleşmeleri iptal edilmelidir.
2- Orta hasalı ve az hasarlı evlerin onarımı devlet eliyle sağlanmalı ve bu hizmet ücretsiz verilmelidir.
3- Geçimini sağlamaktan yoksun kalmış, sigortasız sermayesini yitirmiş küçük esnafın iflasını çabuklaştırıcı mali politikalardan vazgeçilmelidir.
4- Konteyner kentlerdeki gerici yapılandırma hemen durdurulmalı, konteyner kentlerde kalanların ortak kararı ile belirlencek konteyner kent yönetimleri oluşurulmalıdır.
5- Konteyner kentlerden kent merkezine ulaşım ücretsiz servisler aracılığı ile valilik eli ile sağlanmalıdır.
6- Her konteyner kente gıda mühendislerinin kontolünden geçen sıcak yemek dağıtımı yapılmalıdır.
7- Köylerdeki konteyner sayısı arttırılmalı, bir konteyner kapasitesi dört kişiyle sınırlandırılmalıdır.
8- Eğitim döneminin sona yaklaştğı Van’da yaz döneminde güvenli okul yapımına başlanmalıdır.
9- Eğitim emekçilerinin dönem boyunca kendilerinden kesilen hak edişleri hemen iade edilmelidir.
10-Van halkının ihtiyaçlarını karşılayacak sayıda öğretmen ve sağlık emekçisi atanmalı. Tayin isteyen tüm kamu emekçilerine tayin hakkı sağlanmalıdır.
11- Deprem sonrasında yaygın şekilde görülen travma vakalarına karşı sağlık önlemleri arttırılmalı, yerleşim yerlerinin tümünde planlı sağlık taramalarına başlanılmalıdır.
12- Valilik ve AFAD deprem ile ilgili harcamalarını, ayrılan kaynakları ve yapılan yardımların nereye aktarıldığını açıklamalı ve denetime açmalıdır.
Rapor Vanlılara sunuldu
Güncel durum raporu; komisyon üyeleri Prof.Dr. Zuhal Okuyan, Yrd.Doç.Dr. Handan Tunç, Kadir Sev, Barbaros Tantan ve Aydemir Güler tarafından Van’a bir ziyaret gerçekleştirilerek ilgili kurumlara sunuldu.
Komisyon üyeleri ilk olarak Van’da bir basın toplantısı düzenleyerek, raporu Van kamuoyu ile paylaştı. Basın toplantısının ardından Bostaniçi Belediye Başkanı Nezehat Ergüneş ile görüşen heyet, Bostaniçi Belediyesi’nde deprem sonrasına ilişkin bilgi alarak öneri ve görüşlerini belediye başkanı ile paylaştı.
Heyet aynı gün Türk Tabipler Birliği Van şubesini ziyaret ederek raporu TTB Van şube başkanı Çetin Kotan ile paylaştı. Van’da henüz gerçekleşen oda seçimlerinde büyük bir başarı ile yönetimi alan Demokratik Katılım Grubuna yeni görevlerinde başarı temennileri sunuldu.
Ziyaretin ikinci gününde ise komisyon üyeleri Van’da en çok hasar alan yerlerden olan Erciş Çelebibağı Beldesine giderek Belde Belediye Başkanı Veysel Keser ile görüştüler. Belediye başkanından Erciş ve belde ile bilgiler alan heyet, deprem sonrasında oluşan ihtiyaçların karşılanması konusunda her türlü katkıyı sunacaklarını ifade ettiler. Aynı gün tüm Türkiye’de sendikaların aldığı grev kararı uyarınca Erciş’te yapılan basın açıklamasına katılan heyet, burada SES ve EĞİTİM- SEN yöneticileri ile bir görüşme gerçekleştirdi.
Erciş’ten ayrılan heyetin diğer durağı ise Canik Köyü oldu. Canik Köyü’nde köylüler ile görüşen heyet, köylülerin sorunlarını dinledi ve köylülerin aralarındaki dayanışmanın nasıl sağlanabileceği konusunda görüşlerini belirtti. Köydeki sorunların takibi ve çözümü konusunda köy halkı ile bağlantının devamı konusunda görüş birliğine varıldı.
Köyden ayrılan heyet daha sonra Van Merkez’e geçerek burada EĞİTİM-SEN ve SES yöneticileri ile görüştü. Van’da eğitim ve sağlık sorunları ile ilgili somut bilgiler alan heyet, raporu yetkililer ile paylaştı.
Heyet son olarak Van Belediye Başkanı Bekir Kaya ile görüştü. Bekir Kaya, heyete Van’daki son duruma ilişkin geniş çerçevede bilgiler vererek yerel yönetim olarak depremin yakıcı bir gündem olmaya devam ettiğini belirtti. Van’ın Büyükşehir olma projesinden, kentte ki depremzedeler örgütlenmesine, konteyner kent yaşamından, kentin diğer sorunlarına ilişkin bir çok konuyu görüşen heyet belediyeye başarılar dileyerek ziyaretini sonlandırdı.
Sosyalistlerin Meclisi, Van’da kurulan Van Depremzedelerle Dayanışma Derneği’ne ise başarılar dileyerek, Sosyalistlerin Meclisinin, tüm imkanlarını ve her türlü desteği derneğe sunacağı belirtildi.