Ağa Camii’nin Tarihinden Eser Yok

Demirören AVM inşaatının tahrip etmesi nedeniyle restore edilen Ağa Camii bugün açılıyor. Beyoğlu Belediyesi'nin 'depremde hasar gördü, restore ettik' açıklaması tepki toplarken, mimarlar 400 yıllık caminin tarihe karıştığını söyledi.

İstanbul Beyoğlu’nda üçte biri kaçak inşa edilen Demirören AVM inşaatının yerin altına 30 metre inerek çatlattığı 400 yıllık Hüseyin Ağa Camii’nin ‘restorasyonu’ tamamlandı. Mimarlar, bugün ibadete açılacak Ağa Camii’nin tarihi izlerinin tamamen yok olduğunu söylüyor. Beyoğlu Belediyesi ise Ağa Camii’nin açılışını “Gölcük depremine hasar gören tarihi Hüseyin Ağa Camii, restorasyon çalışmalarıyla depreme dayanıklı hale getirildi” açıklamasıyla duyurdu.

Mimarlar Odası İstanbul Şubesi’nden Mücella Yapıcı açıklamaya tepki gösterdi. Yapıcı, “Demirören AVM’nin inşaatı sırasında proje ruhsatına aykırı yapılan yasadışı kazılar nedeniyle Ağa Camii hasar gördü. Sadece o camii değil, etrafındaki birçok binaya hasar verilerek Demirören grubu tarafından el konuldu. Tekniğine hiç uygun olmayan bir restorasyonla karşımıza çıkarılan Ağa Camii için depremde hasar gördü, biz onardık demek ne akla, ne mantığa ne de ahlaka sığar” dedi.

Yerin 30 Metre Dibine İnilmişti

İstiklal Caddesi’nde ünlü Saray ve Lüks Sinemaları’nın yer aldığı Sin-Em Han’ın yerine yapılan Demirören AVM’nin projesi İstanbul I No’lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından 2005 yılında onaylandı. Yalnızca 346 adada 3 parsel için onaylanmış olan projedeki inşaat alanı Yenileme Alanları Koruma Kurulu’nun yetkisine geçince proje tadilatıyla komşu 1 ve 2 parselleri içine aldı. inşaat alanına komşu 13 ve 14 parsellerdeki tescilli yapılar Kurul izni olmadan yıkıldı, ve onaylı projeye aykırı olarak AVM alanına dahil edildi.

I No’lu Kurul’un Demirören AVM’nin yükseldiğinin yanıbaşında tescilli yapı Serkil Doryan’ın saçak kotunda olabileceğine dair 2004 yılındaki kararı hiçe sayılarak inşaat yüksekliği Sekil Doryan’ın iki katını buldu. Onaylı projede bodrum katları 10 metre kotunda gösterilmesine rağmen zeminin 30 metre derinliğe inilmesi Ağa Camii ve çevresindeld diğer tecilli binaların çatlamasına neden oldu. Sonunda projenin ilk halinde onaylanan 19 bin metrekare olan inşaat alanı 50 bin metrekareye çıktı. Kentsel sit alanında ruhsata aykırı bir şekilde inşa edilen Demirören AVM’nin kaçak katları için Yenileme Alanları Koruma Kurulu’nun verdiği yıkım kararlarına ise uyulmadı.

‘Pimapen Gibi Pencere Takmışlar’

Mimar Kornan Gümüş, Ağa Camii’ye restorasyon değil yeniden inşa projesi uygulandığını söyledi. Ağa Camii’ye ait bütün tarihi izlerin silindiğini belirten Gümüş, “Bu bir restorasyon değil, rekonstrüksiyon çalışmasıdır. Doğramalarıyla, saçaklarıyla, kafa penceresi dediğimiz üstteki pencereleriyle her şey tamamen kurmaca, taklit bir model esas alınarak yapılmış. Camiye 19. yy sonunda, 20. yy başında yapılan tarihi belge niteliğindeki eklemeler silinmiş. Pimapen gibi pencereler takılmış, herhangi bir doğramacıda yapılmış gibi uyduruktan doğramalar yapılmış. Basmakalıp bir müteahhit çalışmasıyla restorasyon yapamazsınız. Camii’deki tüm tarihi izlerin korunması gerekiyordu” dedi.