Tarsus-Gözlükule Kazıları Araştırma Merkezi Ağa Han Mimarlık Ödülü 2022 Kısa Listesinde

Ağa Han Mimarlık Ödülü 2022 Dönemi'nde kısa listeye kalan projeler açıklandı. Endonezya'dan Cape Verde'ye 16 ülkeden 20 proje kısa listeye kaldı. Türkiye’den de Yüksek Mimar Restorasyon Uzmanı Saadet Sayın tarafından tasarlanan Boğaziçi Üniversitesi Tarsus-Gözlükule Kazıları Araştırma Merkezi projesi kısa listeye giren projeler arasında.

Ağa Han Mimarlık Ödülü (AKAA)’nün 15. döneminde (2020-2022) kısa listeye kalan 20 proje bugün açıklandı. Projeler, mimarinin en büyük ödüllerinden biri olan 1 milyon ABD doları değerindeki ödülden pay almak için yarışacak.

Kısa listeye kalan 20 proje, aday gösterilen 463 projeden arasından ödülün Büyük Jürisi tarafından seçildi. Türkiye’den de bir proje 2022 finalistleri arasında yer aldı. Proje ve uygulama çalışmaları Yüksek Mimar Restorasyon Uzmanı Saadet Sayın tarafından yapılan Boğaziçi Üniversitesi Tarsus-Gözlükule Kazıları Araştırma Merkezi projesi büyük ödül için yarışacak.

Ağa Han Mimarlık Ödülü, 1977’de Ağa Han tarafından, önemli oranda Müslüman nüfusuna sahip toplulukların ihtiyaç ve isteklerini başarıyla karşılayan yapı konseptlerini belirlemek ve teşvik etmek için kuruldu. 45 yıl önce lansmanından bu yana 122 proje ödül aldı ve 10.000’e yakın inşaat projesi belgelendi. AKAA’nın seçim süreci, insanların fiziksel, sosyal ve ekonomik ihtiyaçlarını karşılamanın yanı sıra, kültürel özlemlerini teşvik eden ve bunlara yanıt veren mimarlığı vurguluyor.

Kısa listeye kalan 20 eser, Londra Mimarlık Festivali kapsamında King’s Cross Outdoor Art Project’in bir parçası olarak 2-30 Haziran tarihleri arasında Londra’nın King’s Cross bölgesinde düzenlenecek bir etkinlikte sergilenecek.

Boğaziçi Üniversitesi Tarsus-Gözlükule Kazıları Araştırma Merkezi

Tarsus’ta 19. yüzyıldan kalma terk edilmiş bir çırçır fabrikası, gerçekleştirilen restorasyon çalışmaları sonrası, arkeolojik araştırmalar ve halkın katılımı için yeniden tasarlanmış çağdaş bir merkeze ev sahipliği yapıyor. Geçmişte pamukların tohumlarının ayrıldığı sanayi kompleksi, bugün şehrin merkezinde yer alan Gözlükule höyüğünde araştırmalar yapan Boğaziçi Üniversitesi kazı ekibine hizmet veriyor. Proje, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın desteği ve T.C. Kalkınma Bakanlığı fonlarıyla Boğaziçi Üniversitesi tarafından finanse edildi.

Gözlükule höyüğünden çıkarılan eserlere yönelik konservasyon ve restorasyon çalışmalarının yürütüleceği modern bir laboratuvar ve eser arşiv depolarının kazandırıldığı merkezde; kazı evi, kütüphane, çalışma odası, açık mutfak ve yemek alanı, ulusal ve uluslararası konferansların düzenlenebileceği konferans salonu ve sergi salonu yer almakta.

Restorasyon uzmanı yüksek mimar Saadet SAYIN yönetiminde, sürdürülebilir tasarım projesi APAYDIN Mühendislik ile, uygulama çalışmaları ise SAYKA İnşaat ile gerçekleştirilen proje; kompleksin mimari, mekânsal ve estetik değerlerini ortaya çıkartırken, yapının endüstriyel miras eseri olarak sahip olduğu özgün tarihsel karakterini de koruyor.

Kompleksin enerji ihtiyaçları için geliştirilen yenilikçi teknolojiler, kültürel miras alanlarının sürdürülebilir dönüşümü için bir model oluşturmuş, kazı ekibi tarafından eserleri temizlemek için kullanılabilecek yağmur suyunu depolayan yeni bir sistem geliştirilmiştir. Bunun yanında elektrik ve sıcak su, çatıdaki güneş ve fotovoltaik paneller tarafından sağlanmaktadır. Bu uygulamalar; araştırma merkezinin tüm enerji ve sıcak su gereksinimlerini sürdürülebilir kaynaklarla karşılamakta, kompleksin karbon ayak izini büyük ölçüde azaltmaktadır.