Al-Muharrak’ta Otopark Tasarımı: Four Car Parks

2011’den bu yana Bahreyn'in Al-Muharrak kentinin merkezinde koruma çalışmaları devam ediyor. Proje kapsamında yer alan dört katlı otopark binası Christian Kerez tarafından tasarlandı.

Fotoğraf: Maxime Delvaux, Christian Kerez, Caio Barboza

Christian Kerez tarafından tasarlanan Four Car Parks, Bahreyn Kültür ve Eski Eserler Kurumu’nun girişimiyle Al-Muharrak şehrinin mirasını temel alan daha geniş bir koruma ve gelişim projesinin bir parçasını oluşturuyor. Bahreyn’in eski başkenti, ülkenin kuzey sularındaki üç inci üretim yatağına olan yakınlığıyla biliniyor.

Kerez, Rem Koolhaas’ın Paris Kütüphanesi yarışmasındaki önerisiyle başlayan mekânsal katlama araştırmalarını yeniden ele alıyor. Farklı katlar arasında süreklilik sağlayarak, mekânsal geçişlerin kesintisiz olduğu bir tasarım anlayışı sunuyor. Bu yaklaşım, bina içinde farklı yüksekliklerde bir peyzaj sürekliliği yaratıyor.

Christian Kerez, katlar arasında geçişi sağlayan kavisli döşemeler ve rampalar tasarlamış. Bu yaklaşım, yalnızca işlevsel bir otopark oluşturmakla kalmayıp, sürekli değişen mekânsal deneyimler sunan kamusal alanlar yaratıyor.

Kentin dokusunda adeta süzülen döşemeler, asansörler ve ince çelik sütunlar dışında neredeyse hiçbir kartografik unsur içermiyor. Döşemelerin birbirine bağlı olduğu yapı sistemi, yatay yükleri karşılayacak şekilde tasarlanmış. Çift eğrilikli geometrilere sahip döşemelerin kalıpları, titiz bir montaj süreciyle geleneksel ahşap kalıp ve iskele sistemleri kullanılarak inşa edilmiş.

Otoparklar, şehir sakinlerine ücretsiz park alanları sunarken ziyaretçilere de ücretli otopark hizmeti sağlıyor. Açık yapılarıyla bu otoparklar, dua, etkinlik ve pazar alanı gibi farklı kamusal kullanımlar için de yeni olanaklar yaratıyor.

Projenin açıklamalarına göre otoparklar toplamda 45.000 m²’lik bir alanı kaplıyor ve Al-Muharrak’ın yoğun tarihî dokusundaki geniş boşlukları değerlendiriyor. Döşemeler, birbirine eğimle bağlanarak farklı yüksekliklerde kesintisiz bir mekân oluşturuyor.

Al-Muharrak’ın dört farklı noktasında yer alan otoparklar, aynı tasarım ilkelerine dayanıyor ancak her bir alanın bağlamına göre farklılaşıyor:

Plot A: 170 metre uzunluğuyla en büyük alanı oluşturuyor ve araçların zeminden çatıya kesintisiz bir döngüyle ulaşmasını sağlıyor.
Plot B: Daha düzenli bir geometriye sahip olan bu yapı, çevresindeki homojen düşük binalarla uyum sağlıyor.
Plot C: Büyük bir cami ve Rüzgâr Sarayı’nın karşısında yer alıyor. Tek katlı yapısıyla bölgenin ruhuna saygı gösteriyor.
Plot D: En küçük alan olmasına rağmen, dikey ve heykelsi formuyla dikkat çekiyor. Aynı zamanda diğer otoparklar için rol model oluşturuyor.

Proje kapsamında kullanılan değişken yüzeyler için 1:20 ölçeğinde 75.000 kesit çizilmiş ve bu kesitler, 1:1 ölçeğinde sahada kesim için kullanılmış. Ortadoğu’daki projelerde sıkça görülen yoğun iş gücü gereksinimi, bu projede modern dijital teknolojilerle bir araya getiriliyor.

Otoparklar, yalnızca Al-Muharrak halkına ücretsiz park imkânı sağlamakla kalmıyor, aynı zamanda tarihi kent merkezine yeni bir çekim merkezi ekliyor.

Al-Muharrak’ın Yeniden Canlandırılması Projesi