“Algoritmik Tonoz Keşifleri” Atölyesi Deneyimleri

Mimarlar Odası Kayseri Şubesi tarafından 2–12 Nisan 2025 tarihleri arasında düzenlenen 2025 Yılı Mimar Sinan’ı Anma Haftası etkinlikleri kapsamında gerçekleştirilen “Algoritmik Tonoz Keşifleri” atölyesi; algoritmik tasarım ile fiziksel üretim süreçlerini bir araya getiren yoğun ve etkileşimli bir öğrenme ortamı sundu.

Herhangi bir yazılım ön bilgisi gerektirmeyen atölye, mimarlık öğrencileri ve mezunlara açık olarak dört gün süresince gerçekleştirildi. İlk iki gün çevrimiçi olarak yürütülen atölyede, katılımcılar Rhinoceros ve Grasshopper yazılımlarıyla tanışarak, Kangaroo fizik motoru aracılığıyla sarkıt model simülasyonları ve mesh modelleme yöntemlerine giriş yaptı. Bu süreçte, çağdaş tonoz geometrileri ve bu yapıların dijital ortamdaki karşılıkları üzerine teorik bilgiler paylaşıldı. Ayrıca, tamamen sıkışma kuvveti altında çalışan yüzeylerin simülasyon temelli tasarım süreçleri ile örüntüleme prensipleri aktarıldı.

Atölyenin fiziksel uygulama bölümü, Solidified ekibi tarafından önceden dijital olarak geliştirilmiş bir tonoz formunun inşasına odaklandı. 1/1 ölçekli prototip, 4.5 x 2.5 m taban ölçülerinde, 3 m yüksekliğinde ve yaklaşık 8 cm kalınlığında tasarlandı. Yapının üretiminde, hem güvenli hem hızlı imal edilebilen, aynı zamanda geri dönüştürülebilir bir malzeme olan oluklu mukavva tercih edildi. Yaklaşık 4000 parçadan oluşan bu örüntü, tonozun üzerindeki yük aktarım yönleriyle mukavvanın dayanıklı yönü eşleştirilerek lazer kesici ile üretildi. Her bir parça gruplandırılıp numaralandırılarak, iki gün süren montaj sürecinde sistemli bir şekilde bir araya getirildi.

Herkes için deneysel bir öğrenme niteliği taşıyan süreç, yapım esnasında çok değerli bilgiler sundu. Yüzey, tamamen sıkışma kuvveti altında çalışan bir yüzey olarak tasarlanmış olsa da, farklı yönlerde hiperbolik yüzeylerden oluşması ve malzemenin oldukça hafif olması, yapım sürecinde çeşitli sorunlar yarattı. Bu durum, yalnızca parametrik bir yapının tasarımından fiziksel üretimine kadar olan teknik adımları değil, aynı zamanda malzeme ile düşünme ve uygulamada karşılaşılan problemleri çözme gibi çok boyutlu kazanımları da beraberinde getirdi. Katılımcılar, tasarımın yalnızca dijital ortamda değil, fiziksel dünyada da sınandığını; teorik bilgilerin uygulama sırasında nasıl dönüştüğünü deneyimlediler. Farklı seviyelerden öğrenciler ile mezunların birlikte üreterek öğrenmesi, yaparak öğrenmenin ne kadar etkili ve öğretici olduğunu bir kez daha ortaya koydu.

Eğitmenler: İnana Abdulli, Kesra Mansuri

Mimarlar Odası Kayseri Şubesi Mimar Sinan Anma Haftası Organizasyon Komitesi: Murtaza Er, Zafer Tarık Taner, Fatih Özkan, Hürmet Salur, Hakan Taş, Gülender Nur Şahin

Katılımcılar: Alperen Coşkuner, Bahar Ersoy, Berra Özküçük, Büşra Mete, Elif Gözelle, Gizem Özlütürk, Güzide Su Çerkez, Havva Yetkin Coşkuner, İrem Gülçin Özbağ, Melay İğde, Mehmet Gören, Mehmet Yasin Çınar, Seda Eraslan Kilci, Sena Bekarer, Sena Tuğrul, Şule Çıdam, Zehra Uçar, Zehranur Karakaya