Ankara’da İz Bırakan Mimarlar: Kadri Erkman

Nuray Bayraktar'ın editörlüğünü yaptığı "Ankara’da İz Bırakan Mimarlar: Kadri Erkman" kitabı, VEKAM'dan yayımlandı.

Kitabın tanıtım metninden:

“Ankara’da İz Bırakan Mimarlar” projesi, Başkent Üniversitesi ve Koç Üniversitesi Vehbi Koç Ankara Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (VEKAM) işbirliğiyle 2017 yılında başlamış olup, 2020 yılında tamamlanmıştır. Proje, T. Elvan Altan (Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Bölümü), Nuray Bayraktar (Başkent Üniversitesi Mimarlık Bölümü) ve Umut Şumnu (Başkent Üniversitesi İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Bölümü) tarafından yürütülmekte olup; proje ekibi başta Başkent Üniversitesi olmak üzere çeşitli üniversitelerden -Burcu Ateş, Deniz Avcı Hosanlı, Elif Selena Ayhan Koçyiğit, Nehir Bera Biçer, Elif Cemre ÇelikkanYozçu, Cem Dedekargınoğlu, Sabahat Selcan Dökmen Aykaç, Bengi Su Ertürkmen Aksoy, Beril Kapusuz Balcı, Onur Kutluoğlu, Nihan Oya Memlük Çobanoğlu, Neris Parlak Temizel,Tuna Öğüt, Seçil Özcan Geylani, Selim Sertel Öztürk, İlknur Sudaş, Ayten Hüma Tülce Uman, Melek Pınar Uz Baki- konuyla ilgili genç akademisyenlerden ve araştırmacılardan oluşmaktadır. Kentte önemli izler bırakan mimarları gündeme getirmeyi amaçlayan ve yeni çalışmalarla genişletilmesi düşünülen bu proje ile her yıl Ankara’da tasarladıkları konut, kamu ve sivil mimarlık yapıları ile özel bir önemi hak eden dört mimar/mimar grubu üzerine odaklanılarak, toplam 14 mimar/mimar grubunun çalışılması planlanmıştır.

Kadri Erkman üzerine düzenlenen panelde gerçekleştirilen sunuşların geliştirilmiş metinleri ile Prof. Dr. Nuray Bayraktar tarafından derlenen bu kitap; Erkman’ın İş Bankası bünyesinde ürettiği projelerinin yanı sıra mimarın dönem mimarlığı içindeki yerini ve önemli yapıları aracılığıyla Ankara’daki katkılarını tanıtmayı hedefliyor.

Panel sunuşlarının yanı sıra farklı katkılarla oldukça zengin bir içerikle hazırlanmış olan kitapta “Mimarlık ve Kentleşme Ortamı: 1950-1980 Arasını Yeniden Düşünmek” başlıklı çerçeve yazı İpek Akpınar tarafından kaleme alındı. “Türkiye İş Bankası Yenişehir Şubesi” başlıklı yazıda Esra Ayatar mimarın üretimleri arasında önemli bir yer tutan bir şube yapısına odaklanıyor. Elif Nur İpek benzer biçimde “İş Bankası Akay Hizmet Binası ve Akay Şubesi” başlıklı yazısında bir başka şube yapısını ele alıyor. “Bahçelievler’deki İş Bankalılar Derneği Lokali” ise bir başka yazıda Merve Öztürk tarafından kapsamlı bir biçimde değerlendiriliyor. “40 Bina Yerine 10 Bina: Türkiye İş Bankası Memurları Kooperatifi” başlıklı yazısında İlknur Sudaş mimarın yerleşim ölçeğindeki katkılarını ortaya koyuyor.

Bahçelievler’de İki Kadri Erkman Yapısı “başlıklı yazısında Elif Selena Ayhan Koçyiğit bir yandan yapıları mimari açıdan ele alırken, bir yandan bölgenin tarihsel gelişimine ilişkin kentsel bir okuma yapıyor. Erkman’ın son dönemlerinde ikamet ettiği yapı Melis Sözen tarafından “Gaziosmanpaşa’da ‘Modern’ Bir Konut Örneği: Kadri Erkman Evi” başlığı altında ele alınarak yapının özgünlüğü üzerinde duruluyor. Öykü Günay ve Ayşe Mina Selçuk tarafından kaleme alınan “Kızılay’ın Ticaret Merkezine Dönüşmesi: Ali Nazmi İş Hanı” başlıklı yazıda yapının yer aldığı bölgede yarattığı dönüşüm potansiyeline dikkat çekiliyor. Erkman’ın tüm mimari yaklaşımlarının izlerinin görülebileceği iki yapı “Kadri Erkman’ın Otel Yapıları :Hotel Best ve Apart Hotel Best” başlığı ile Bengi Su Ertürkmen Aksoy tarafından kapsamlı bir değerlendirmeye tabi tutuluyor. Erkman ile kurduğu sıra dışı işveren ilişkisi nedeniyle mimara büyük bir özgürlük sağlayan İrfan Köksalan ve oğlu Mustafa Köksalan ile Cem Dedekargınoğlu, Selim Sertel Öztürk ve Tuna Öğüt tarafından yapılan röportaj mimarı farklı yönleriyle tanıtmasının yanı sıra dönemin inşa sürecine ışık tutuyor. “Bir İşveren Anlatısıyla Kadri Erkman” başlıklı röportajdan mimarın tüm mimari üretimleri ve hayatı hakkında bilgi edinmek mümkün. Kadri Erkman üzerine gerçekleştirilen panele katılım sağlayan konuşmacıların anlatımları ise kitapta “anılar” bölümünde yer almakta.

Kitabın sonuna eklenen harita ve güncel yapı fotoğrafları bölümünde Kadri Erkman’ın tasarımını üstlendiği, Ankara’da gerçekleştirilen, ulaşılabilen yapılarını toplu olarak görmek mümkün. Bu yapıları değerlendirme ve anlama olanağı sunan ve dönemin mimarlık ortamına ilişkin oldukça kıymetli bilgiler içeren bu kitabın iyi bir kaynak ve sonrasında yapılacak araştırmalar için önemli bir rehber olacağını umuyoruz.