Antalya Kalesi İçin Manifesto, “Kaleiçi, Dışıyla Birlikte Nasıl Kurtulur?”

Prof. Dr. Nevzat Çevik, "UNESCO Bağlamında Kaleiçi” konferansında detaylarıyla aktardığı "Uzun Vizyonda Antalya Kalesi'ni Koruma Manifestosu" hakkında yazdı.

15 Şubat 2014’te Antalya Kent Müzesi Salonu’nda sunduğum “UNESCO Bağlamında Kaleiçi” konferansımda anlattığım, uzun vizyonda koruma manifestosunu yaygın etkileşimi ve hızla hayata geçmesini sağlamak amacıyla, bu yazımla tüm paydaş ve sorumlulara iletmek istedim:

1. Devlete ve kamuya  ait uygunsuz yapıların yıkılarak ortadan kaldırılması ve vatandaşa örnek olunması,
2. Vatandaşlara ait, yıkım kararı olan izinsiz yapıların yıkılması,
3. Vatandaşlara ait yapıların izinsiz eklemeler  bulunan kısımlarına müdahale edilmesi ve bir daha yapılmaması için radikal önlemler alınması,
4. Yasal olup da uygunsuz görünüme sahip özel yapılara, geleneksel mimarlık dokusuna uygun makyaj yapılması,
5. Surlar başta olmak üzere antik yapıların konsolidasyon/restorasyonlarının yapılması ve çevresinin sağlıklaştırılarak görünürlüklerinin sağlanması,
6. Kesik Minare kompleksinin restorasyonunun tamamlanıp Antalya Dinler Tarihi Müzesi’ne dönüştürülerek ziyarete açılması,
7. Hıdırlık kulesinin kazı ve restorasyonunun tamamlanarak geçici sergi salonu olarak işlevlendirilmesi,
8. Virane hale gelmiş ve tehlike arzeden özel mülkiyetteki tescilli geleneksel yapıların, uygun kredi veya kamulaştırma gibi çözümlerle sağlıklaştırılmalarının sağlanması,
9. Ölçüleri ve konumları açısından uygun standartlara oturtulmuş levhalarla, işyerlerine ait levha kirliliğinin önlenmesi,
10. Kaleiçi anıtlarına yönelik düzgün görünüş ve içeriğe sahip levhalandırma yapılması,
11. Gölgelik kirliliğinin, uygar standartlar geliştirilerek çözülmesi,
12. Naylon-branda çevirmelerin kaldırılması,
13. İşyerlerinin, antik sokak, yapı ve  duvarların etkileyici görünüşünü kapatan,  tezgah ve askılarla işgal etmesine izin verilmemesi,
14. Kaleiçine özel turizm zabıtası-polisi görevlendirilerek, güvenliğin tam sağlanması,
15. İşyerlerine kendi alanlarına düşen kısımlarda ortaya çıkan sorunları anında bildirme sorumluluğunun yüklenmesi,
16. Hanutçuluğa asla izin verilmemesi,
17. Servis saatleri dışında, özellikle yat limanına araç girişinin ve parkının kesinlikle engellenmesi,
18. Tüm bu uygulamaların acilen yapılması ve sürekli kontrol ve cezalarla denetlenerek yasadışı çirkinliğe asla izin verilmemesi,
19. Yasal çirkinliklerin çözümü için de, yapılar ve çözümlerinin önerisini içeren, uygulamaya dönük bir “envanter” oluşturulması,
20. Kemer ve Kundu-Lara yönlerinden Yat Limanı’na deniz taksi ulaşımının  sağlanması,
21. Balbey ve Haşim İşcan Mahallelerinin orijinal yapısını koruyup öne çıkaracak dönüşüm projelerinin gerçekleştirilmesi,
22. Butik – tematik müzeler açılmaya devam edilmesi,
23. Yasalara tam uyan ve Kaleiçi’ne katkı veren kurum ve kişilerin periyodik olarak ödüllendirilmesi,
24. Yasalara ve çevre koruma kurallarına uymayanların cezalandırılması,
25. Bilgilendirme, bilinçlendirme ve sevdirme amaçlı bilimsel-sanatsal-sosyal toplantıların etkinliklerin organize edilmesi, Örneğin, “Oyuncak Müzesi, Pazar Simit Çay Kahvaltısı”; “Kaleiçi Derneği, Kaleiçi Cuma Söyleşileri”; “Antalya Senfoni Kaleiçi Cumartesi Konserleri”; “Rehberler Odası Kaleiçi Pazar Gezileri”; “Yat Limanı Teknecileri, Tekne Gezisinde Yerel Müzik ve Çay Partisi”; “Mühendisler Odası, Yat Limanı Işık Gösterileri”; Belediye, Yerel Başkanlarla Kaleiçi Buluşmaları”; “Kent Konseyi, Kaleiçi Temizlik Eylemi”;  “Deniz Biyolojisi Müzesi, Su Gösterileri” gibi periyodik benimseme buluşmalarının organize edilmesi.
26. Sokak müzisyenlerinin Kaleiçi’nde ve Limanda sürekli müzik yapmaları için teşvik edilip desteklenmesi,
27. Kaleiçi Tarih ve Kültür Festivali yapılması,
28. Bu gibi organizasyonlarda her kurumun ilgi ve sorumluluklarının hatırlayıp, diğerlerini de teşvik etmesi,
29. 2863 sayılı yasaya 5226 sayılı yasa ile eklenen 2. madde ve buna ilişkin 27.11.2005 tarih ve 26006 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “Alan Yönetimi ile Anıt Eser Kurulunun Kuruluş ve Görevleri ile Yönetim Alanlarının Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkındaki Yönetmelik” doğrultusunda, Antalya Kalesi / Kaleiçi Alan Yönetim Planının kurgulanması ve hayata geçirilmesi,
30. UNESCO Dünya Emanetleri Listesi’ne (World Heratage) girmek için acilen çalışmalar başlatılması, bu çalışmalar hem başvuru dosyasının oluşturulması hem de bu listeye girmeye engel oluşturacak olan ve yukarıda özetlenen çirkinlik ve sorunların giderilmesi. Türkiye’nin 2013-2017 dönemi için, UNESCO’nun Dünya Miras Komitesi üyeliğine seçilmesi fırsatının, tüm Türkiye için olduğu gibi Antalya ve Kaleiçi için de kaçırılmaması gerektiği ve hızlı/doğru çalışmalar  yapılması geerektiği konusunun unutulmaması,

Bugüne dek Antalya kültürel ve doğal değerlerinin korunması ve yaşatılmasında emek veren kişi ve kurumlara müteşekkir olduğumuzu ve şu anda temiz ve güvenli bir kaleiçinde yaşamanın keyfini belirtirken, yukarıdaki eksikliklerin de hızla çözülmesini beklediğimizi de hatırlatırız. Üstelik yukarıdaki listeden görüldüğü gibi pekçok önlem için mali kaynak bile gerekmemektedir. Kaleiçinde değerlendirme gezisi yapıldığında rahatlıkla görüleceği gibi, yasaların ve belediye kurallarının radikal biçimde uygulanmasıyla pek çok sorun zaten çözülecektir. Kimsenin, tarihsel-kültürel ve doğal değerlerimizi kendi çıkarları için hor kullanmaya ve eksiltmeye hakkı yoktur. Aslında, yakın geçmişte yaşamaya ve hatta ziyarete bile çekindiğiniz güvenlik eksikliği ve bakımsızlıktan dökülen Kaleiçi, bugün dünden çok daha iyi durumdadır. Ancak, biz uzak gelecek için daha iyisini, ideal olanı istiyoruz. Antalya da odağındaki merkezi temsilcisi olan, binlerce yıllık gerçek kent merkezi Kaleiçi’nin tüm güzelliğiyle bu özeni fazlasıyla hakediyor. Bir de unutmadan; “Kale” kelimesini kullanamayacak kadar eksilttiğimizdendir, “Kaleiçi” kelimesini kullanmamız. “Kaleiçi” gerçekte “ANTALYA KALESİ”dir.