Askeri Kışlaların Yerine Yapılabilecek Alternatif Projeler

Kapatılan askeri alanların nasıl değerlendirilebileceğine dair kısa bir araştırmanın neticesinde birçok alternatif projeye rastladık.

15 Temmuz darbe girişiminin ardından her gün yeni bir gündem hayatımıza dahil olurken, en yeni tartışma konularından biri askeri okulların OHAL kararnamesi ile kapatılması oldu. Bu kararın kentlere nasıl sirayet edeceği de endişeyle takip ediliyor. Başbakan Yıldırım, “Ankara ve İstanbul’daki kışlaların insanların piknik yapacağı, güzel vakit geçireceği alanlara dönüşeceği”ni ifade etmişti ancak kent savunucuları açısından durum pek olumlu bir tabloya işaret etmiyor. Bu alanların özel sektöre devredileceği, imara açılarak kentte daha fazla betonlaşmaya neden olacağı endişesi gündeme geldi. Biz de “kapatılan askeri alanların yerine nasıl alternatif projeler üretilebilir?” diye araştırdık ve yurt dışında kapatılmış askeri alanların çeşitli işlevlerle kente kazandırıldığı/kazandırılması düşünülen pek çok projeye rastladık. Kim bilir, belki Taksim’de kışlayı müze olarak diriltmek yerine Kuleli Askeri Lisesi kamusal kullanıma açık bir müzeye dönüştürülebilir. İşte askeri kışlaları otele dönüştürmek yerine yapılabilecek birkaç alternatif proje:

Geçtiğimiz yıl Almanya, 62 askeri tesisini mutlak koruma alanı yaparak doğaya kazandıracağını açıklamıştı. Bir zamanlar dünyanın en önemli askeri bölgeleri olarak sayılan bu alanların ender kuş türlerinin ve diğer hayvanların doğal yaşam alanına dönüştürülmesi planlanıyor. Çevre Bakanı Barbara Hendricks, “bu koruma kararı ile tarihi bir fırsata erişiyoruz; bir zamanlar kimsenin giremediği bu bölgeler artık doğaya iade ediliyor.” demişti. Toplam 31.000 hektar alanlık askeri bölgenin gayrimenkul sektörüne kazandırılması fikri ortaya çıksa da hükümet, dev bir çevresel koruma bölgesi yaratarak Avrupa Yeşil Kuşağı’na dahil edilmesini kararlaştırmış.

Almanya’da Yeşil Kuşak,  Fotoğraf: Klaus Leidorf

ABD’de 5 adet askeri bölgenin Enerji Bakanlığı’nın onayıyla güneş enerjisi üretimi tesisi olarak kullanılmasına karar verildi. ABD’nin yeni gelişen güneş enerjisi endüstrisi için pilot bir program olarak 2014’te başlatılan Solar Ready Vets kapsamına alınan bu bölgelerin, hem güneş enerjisi endüstrisine hizmet etmesi hem de istihdam artışını sağlaması hedefleniyor.

Kanada, geçtiğimiz aylarda 7 adet askeri tesisini mülteci kampına dönüştüreceği yönündeki planlarını açıklamıştı. Binlerce göçmenin barınacağı askeri tesislerin bir konut konforunda yaşam sunması için uygun hale getirileceği belirtiliyordu.

Suriyeli mültecilerin konakladığı bir askeri yerleşke

Tanınmış Hollandalı ofis MVRDV, Almanya’daki eski bir ABD kışlasının sosyal konut bölgesine dönüştürülmesi yönünde bir proje hazırlamıştı. Nisan ayında duyurulan projeyle, Mannheim’da yer alan askeri kışlalar sosyal konut projesi kapsamında küçük bir yerleşim birimine dönüşüyor. Farklı yaşam tarzlarına göre farklı konut tasarımlarının üretildiği projede çevreyle içli dışlı olan aileler için bitkilendirilmiş evler, yaşlı nüfus veya gelenekseller için monokrom ahşap evler öne çıkıyor.

Mayıs ayında Parisli mimarlık ofisi DGT’nin, Tartu’daki eski bir Sovyet kışlasını Estonya Ulusal Müzesi’ne dönüştürdüğü projesi basında yer almıştı. Projeyle birlikte 2. Dünya Savaşı’nda Sovyetler Birliği’ne katılan Estonya’nın ulusal koleksiyonu ilk kez kamuya açılacak. Müzenin 1 Ekim 2016’da tamamlanması öngörülüyor.

Utrecht’te 1918-2010 yılları arasında askeriye için depo ve tahkimat olarak kullanılan 10 hektarlık alan REDscape Landscape and Urbanism tarafından doğal ve rekreatif bir parka dönüştürüldü. 2015 yılında tamamlanan proje kapsamında alanın çevresindeki peyzajla ilişkisi yeniden kurgulanmış ve rekreatif rotalar eklenmiş. Alanın ekolojisi, flora ve fauna çeşitliliği gözetilerek iyileştirilmiş.

Fotoğraf: Philip van Roosmalen

Saraybosna’daki Safet Zajko kışlası spor tesislerinin yer aldığı bir park alanına dönüştürüldü. 11 hektarlık alan kentin ilk büyük ölçekli modern parkı oldu. Spor tesislerinin yer aldığı projede bisiklet ve yaya yolları, çocuk oyun alanları, açık hava tiyatrosu bulunuyor. Park alanı geçtiğimiz yıl kullanıma açıldı.