2016 yılı Mayıs ayında 'Düzen Dağıldığında Tasarım Ne Yapar?' teması ile gerçekleşen Bademlik Tasarım Festivali ekibi festival sürecini anlatan bir video yayınladı.
İlk defa 2013 yılında Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Mimarlık Bölümü öğrencileri tarafından düzenlenen, farklı tasarım disiplinlerinin bir tema çerçevesinde tartışma ve üretim ortamı yaratması amaçlayan Bademlik Tasarım Festivali 5. etkinliğine hazırlanıyor. 2016 yılında Kılıçoğlu Kiremit ana sponsorluğunda düzenlenen festival; “Düzen Dağıldığında Tasarım Ne Yapar?” sorusu ile mülteci sorununa dikkat çekmişti:
Mülteciler: Ölümlerinin dahi neredeyse meşrulaştırıldığı, egemenin, devletin, lordun, kralın, inisiyatifine terk edildikleri bir toplumsal ve siyasal yaşamda, “çıplak hayat”larının1 mücadelesini veren ”sürekli istisna” güruhları…
Dünya üzerindeki her 122 insandan biri mülteci. Devletlerarası savaş, etnik ve sivil çatışmalar, baskıcı ve otoriter rejimler, doğal afetler gibi çeşitli sebeplerle mevcut düzenleri tahribata uğradığından yeni bir düzen oluşturma niyetiyle ülkelerini terk edenleri, “öteki, misafir, geçici, sığınmacı…” nitelemeleriyle görünmez kılan genel motivasyonun aksine, BTF olarak bu yıl zorunlu iltica ile kimliksizleştirilen mültecilerin yeni bir kimlik mücadelesine girdikleri bu geçiş sürecine odaklanıyoruz. Genelde yer değiştirmeyi, yolda olmayı, özelde ise göç pratiğini baş edilmesi gereken bir kriz olarak görmek yerine kuralı belirsizlik olan bu pratiğin etki alanında (öznesinde ve çevresinde) yarattığı değişimi ve bu değişimin beraberinde getirdiği tasarımsal potansiyelleri araştırıyoruz.
Kaçtıklarında üzerlerinde “ölümden başka bir kostüm”2 bulunmayan mültecileri başlangıç noktası aldığımız temamızda gösteri ve spekülasyondan öte bir farkındalık yaratabilmek amacı ile soruyoruz: Düzen dağıldığında tasarım ne yapar?
Yukarıdaki metin ile tartışma ve üretme davetimizi kabul ederek, her biri farklı bir disiplin çerçevesinde konuyu ele alan ve katılımcılarla birlikte süreci üretimle sonuçlandıran atölye yürütücüleri Abdurrahman Çekim, Gani Turunç, Dilara Tekin Gezginti, Eda Özgener, Marie Davidova, Fakülte Sanat, Bihter Çelik, Elif Tan, Mert Tugen, Nazlı Eda Noyan, Margaux Aubin, Pınar Derin Gencer, Derya Güleç Özer, Orkunt Turgay, Serenay Şahin, Doç. Dr. Deniz Dokgöz, Deniz Korkmaz Elashry, N. Müge Selçuk, Ayşegül Akçay Kavakoğlu, Türkan Nihan Hacıömeroğlu, Ali Dur, Kot0’a; bütün katılımcılara ve heyecanımızı paylaşanlara; öğrencilerin başlattığı ve geleneksel bir festival haline getirdiği bu etkinliğin var olabilmesi için önce biz öğrencilere inanan bölüm hocalarımıza ve destek olan Eskişehir Büyükşehir Belediyesi, Odunpazarı Belediyesi, Tepebaşı Belediyesi, Mimarlar Odası Eskişehir Şubesi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi ve Kılıçoğlu Kiremit’e teşekkür ederiz.
[1] Agamben, G., Kutsal İnsan. Egemen İktidar ve Çıplak Hayat, çev. İsmail Türkmen, İstanbul: Ayrıntı, 2001.
[2] Dereli, H. Cenk, Spekülasyon Botu: Ai Weiwei Midilli Adası’nda, Skopbülten, 10.01.2016.