Bakanlık, belediyelerin performansını ölçtü

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 2 bin 954 belediyeyi kapsayan KENTGES Belediyeler Anketi hazırladı.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 2 bin 954 belediyeye yönelik düzenlediği anket, büyükşehir belediyelerinin hazırlanan performans hedeflerine teknik kapasite, sosyal hizmetler, kent kimliği, kültürel miras ve kentlilik bilinci konularında yaklaştıklarını gösterdi.

Büyükşehir belediyelerinin kentsel risk yönetimi, tasarım rehberleri, kent bilgi sistemi, yenilenebilir enerjinin kullanılması, yolculuk süresinin kısaltılması konularında ise hedeflerin gerisinde kaldıkları ortaya çıktı.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mekansal Planlama Genel Müdürlüğü, Bütünleşik Kentsel Gelişme Stratejisi ve Eylem Planı’nda (KENTGES) belirlenen 100 hedefte belediyelerin uygulama kapasitesinin tespit edilebilmesi amacıyla elektronik ortamda 2 bin 954 belediyeyi kapsayan KENTGES Belediyeler Anketi hazırladı.

Anket yöntemi ve sorularını, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Türkiye Belediyeler Birliği ve Vilayetler Hizmet Birliği uzmanlarından oluşan çalışma grubu belirledi.

Ankete katılım oranı yüzde 80
Belediyelerin 2 bin 130’unun tüm soruları yanıtladığı, 211’inin ise bazı bölümlerdeki sorulara yanıt verdiği ankette, katılım oranı yaklaşık yüzde 80 oranında oldu.

Mekansal Planlama Genel Müdürlüğü’nün anket sonuçlarını değerlendirdiği rapora göre, büyükşehir belediyelerinin performans hedeflerine teknik kapasite, sosyal hizmetler, kent kimliği, kültürel miras ve kentlilik bilinci konularında hedefe yaklaştıkları görüldü. Ancak planlama ve arazi kullanımı, yeşil alanlar, ulaşım, altyapı ve atık yönetimi, yenilenebilir enerji, kentsel dönüşüm, afet ve konut gibi konularda önemli ölçüde merkezi idare ile işbirliğine ihtiyaç duydukları ortaya çıktı.

Temel konularda il ve ilçe belediyelerine göre daha ileride olan büyükşehir belediyelerinin, sakınım planı veya kentsel risk yönetimi, tasarım rehberleri, kent bilgi sistemi, yenilenebilir enerjinin kullanılması, yolculuk süresinin kısaltılması konularındaki hedeflerin çok gerisinde oldukları ve bunları geliştirmek üzere merkezi yönetim ile işbirliğine ihtiyaç duydukları belirlendi.

İl belediyelerinin de teknik kapasite ve sosyal hizmetler, kent kimliği, kültürel miras ve kentlilik bilinci konuları haricinde büyükşehir belediyeleri ile benzerlik gösterdiği görüldü.

Rapordan değerlendirmeler
Raporda, KENTGES’in hedeflerini gerçekleştirmek için yeterli teknik kapasite desteği sağlandığı takdirde, il belediyeleriyle verimli işbirliği ortamında hedeflerin hayata geçirilme potansiyelinin yüksek olduğu vurgulandı.

Değerlendirme raporunda, il ve ilçe belediyelerinin de altyapı, ulaşım anaplanı, atık yönetimi, enerji, afet zararlarını azaltma, yeşil alanlar, katılım, kent kimliği ve sosyal hizmetler açısından katkı ve desteğe ihtiyaçları olduğunun anlaşıldığı belirtildi.

İlçe belediyelerinin yaya bölgesi, kentsel atık depolama, geri dönüşüm, yenilenebilir enerji, dönüşüm projeleri, risk yönetimi ve kent kimliği konularında birikimlerinin düşük olduğuna dikkat çekilen raporda, ”Bu ölçekteki sorunun, kapasite artırımı, rehberlik etme, deneyimleri paylaşma ve eğitim gibi yöntemlerle aşılabileceği düşünülmektedir. Burada teknik ve idari kapasitenin artırılmasında önemli rol merkezi idareye düşmektedir” denildi.

Özellikle belde belediyelerinin verilen kamusal hizmetler ve kurumsal kapasite açısından oldukça yetersiz olduğu ifade edilen raporda, bu tür belediyelerde KENTGES’in kurumsal kapasite artırımına yönelik eylemlerinin bir an önce hayata geçirilmesi gerektiğine değinildi.

”Sayısal verilerde tutarsızlıklar var”

Belde belediyelerinin teknik kapasite sorunlarını daha net olarak ortaya koyan anket sonuçlarına göre, belde ve çoğu ilçe belediyesinin hala kırsal karakterli olduğunun ortaya çıktığı belirtilen raporda, şunlar kaydedildi: ”Ayrıca ankete verilen cevaplardaki tutarsızlıklardan anlaşıldığı üzere; büyükşehir belediyeleri ile büyükşehir ilçe belediyeleri arasında veri paylaşımı ve yönetimi konusunda bir koordinasyon eksikliği ve iletişim kopukluğu olduğu da saptanmıştır.

Genel olarak tüm belediyelerde bina sayısı, yapı ruhsatlı ve yapı kullanma izinli bina sayısı, yol uzunlukları, alan büyüklükleri gibi sayısal verilerde tutarsızlıklar ve eksiklikler bulunmaktadır. Envanter ve istatistik konularında belediyelerde yeterli kapasite ve altyapı bulunmamaktadır. Özellikle veri girişine dayalı olan sorularda hata payı anketin değerlendirilmesini etkileyecek büyüklüğe ulaşmıştır. Bu sebeple bu tür sorularda sadece büyükşehir belediyelerinin verileri dikkate alınmış ve rapora yansıtılmıştır.”