Bakanlık HES karşıtlarını böyle ikna edecek: Hayvanlara üst geçit, turistlere kayık sefası!

Türkiye'nin gündeminden düşmeyen HES projelerinde son nokta yaban hayvanlarına alt ve üst geçit projesi.

Yaşam alanlarına yönelik HES tahribatının yarattığı tepkileri azaltmak için harekete geçen Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Trabzon’un Çaykara ilçesindeki Solaklı Vadisi’nde pilot uygulama olarak başlattığı “iyileştirme” projesinin tüm ülkeye yayılmasını hedefliyor. Projeye bilim insanları temkinli, yöre köylüleri ise tepkili.

Bakan Eroğlu: “HES’ler çevremizi güzelleştirecek”
Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu, çevre dostu olduğunu öne sürdüğü HES yatırımlarının, bu yeni proje ile tabiatın daha iyi korunmasına da vesile olacağını kaydetti. HES’lere çevreci bir anlayışla yaklaştıklarını söyleyen Eroğlu, konuyla ilgili Anadolu Ajansı’na yaptığı değerlendirmede, ”Bu projenin ülke geneline yaygınlaştırılmasıyla HES’ler artık sadece bereket getiren değil, aynı zamanda çevremizi güzelleştiren, tabiatımızı koruyan yatırımlar haline gelecek” diye konuştu.

Hayvanlara üst geçit, turistlere kayık sefası
HES projelerinin bulunduğu vadilerdeki bitki örtüsünün yeniden ve “eskisinden fazlasıyla” tesis edileceğinin öne sürüldüğü proje kapsamında, yaban hayatının korunması için balıklara su geçişi sağlayacak köprüler ve kara hayvanlarına üst geçitler kurulacak. Trabzon’un Of ve Çaykara ilçeleri arasındaki yaklaşık 20 kilometrelik güzergâhta Karadeniz Teknik Üniversitesi öğretim üyeleriyle birlikte başlatılan ”Solaklı Vadisi İyileştirme Projesi” başlığını taşıyan çalışmaya göre, HES’lerden etkilenecek olan yaban hayvanlarının yaşam alanlarında oluşan yalıtım ve parçalanmayı önlemek için koridorlar ve tampon alanlar oluşturularak, önemli yerlerde yaban hayvanlarının geçişi için uygun üst ve alt geçit veya menfezler yapılacak.

Proje kapsamında ayrıca gerek yöre halkının gerekse yerli ve yabancı turistlerin rekreasyonel ihtiyacını karşılamak üzere, “oturma ve dinlenme mekânları, egzersiz alanları, diğer spor yürüyüş yolları, bisiklet yolu, balık tutma ve manzara terasları, yeme-içme mekânları, kayıkla gezinti ve çocuk oyun alanları” gibi ünitelerin oluşturulacağı açıklandı.

Prof. Demirsoy: “Bu kadar HES ihanettir”
Hacettepe Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Emekli Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Demirsoy, yaban hayvanları için alt ve üst geçitlerin genellikle otobanlarda yıllardır uygulanagelen bir yöntem olduğunu, ancak HES projeleri için gerekli bir uygulama olmadığını söyledi. Türkiye’de bu kadar çok sayıda HES yapılmasının ihanet olduğu görüşünü savunan Demirsoy, iyileştirme projeleri için de şimdiden bir şey söylemenin yanlış olduğunu ve sonucu beklemek gerektiğini, ancak sonucun başarısız olma olasılığının büyük olduğunu sözlerine ekledi.

Solaklı Vadisi’nden Murat Sarı: “Hayvanlara levha da koysunlar”
Bakanlığın “iyileştirme” projesine yönelik sorularımızı yanıtlayan Solaklı Vadisi’nde yaşayan yurttaşlardan Murat Sarı, bir süre önce köylüler ve HES şirketi çalışanları arasında çıkan olaylarla gündeme gelen Derebaşı ve Gavlatan Deresi’nin yaban hayatının en yoğun olduğu alanlar olduğunu belirterek, “Burası boz ayıların en çok ininin bulunduğu bölge. Bu projeyi yapan akademisyenlere sesleniyorum, gelip ayıların yuvalarını yaptıkları yerleri görsünler. Aynı yerlere yuva yapabilecekler mi görelim. Çünkü ayılar çok yükseklerde, sessiz ve sakin yerleri kendine yuva olarak seçiyor. Oysa bu bölgedeki HES inşaatı için her gün yüzlerce kilo dinamit patlatılıyor. Birkaç gün önce buradaki köylülerden birinin ineği dinamit sesinden uçuruma yuvarlandı. Inekte bu etkiyi yaratan patlamalar yaban hayvanlarında nasıl etki yapar düşünmek bile istemiyorum. Alt ve üst geçitleri yaptıklarında hayvanlar için levha koymayı da ihmal etmesinler. Aksi halde bizim hayvanlar yollarını bulmakta zorlanırlar” dedi.

Hayvan Hakları Federasyonu bir süre önce hazırladığı afişlerle yaban hayatına yönelik insan baskısını böyle anlattı.

“Biz burada bilim adamına rastlamadık”
İyileştirme projesinin HES’leri halka kabul ettirmenin bir yolu olduğu görüşünü savunan Sarı, “Biz bu bölgede yaşıyoruz. Burada çalışan bir bilim adamına rastlamadık henüz. Eğer rastlasaydık, vadide yapılan peyzaj çalışmasını, kilometreler boyunca bıçakla yarılır gibi yarılan dağlardaki tahribatı gösterecektik onlara. Bu projeleri yapan yetkililer, bilim adamlarını, gazetecilerini alıp gelsinler buraya. Onlara yaptıkları tahribatı gösterelim ve bizi bu konuda ikna etsinler. Ancak o zaman inanırız onlara” diye konuştu.

“Üzerimize mafyayla geldiler, ama yılmayacağız”
36 HES projesi bulunan Solaklı Vadisi’nde adeta olağanüstü hal ilan edildiğini öne süren Sarı, “Bunca sıkıntının yaşandığı bölgeye ne bir vali, ne bir kaymakam ne de bir milletvekilinin gelip de halkın sorunlarını dinlememesini anlamakta zorlanıyoruz. Sanki bu köyler başka bir ülkeye aitmiş gibi kenara itiliyor. Bunu da özellikle vurgulamak istiyorum. Ancak her şeye rağmen Solaklı’da iki köyde mücadele devam ediyor. En çok olayların yaşandığı yerde HES çalışmaları sürüyor. Ciddi bir tahribat var. Devletle, mafyayla bizim üzerimize geldiler ancak bütün bunlar bizi yıldıramaz. Bizim mücadelemiz bu su deredeki yatağına kavuşana kadar devam edecek. Şimdi HES yapabilirler belki ama bizim mücadelemiz bitmeyecek” dedi.