Mimarlar Odası Merkez Yönetim Kurulu'nun, üyelerine yapmış olduğu Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Merkez Yerleşkesi Kentsel Tasarım Yarışması'na katılmamaları tavsiyesi üzerine Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi basın açıklaması yayınladı.
Basın açıklaması şu şekilde:
Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Merkez Yerleşkesi Kentsel Tasarım Yarışması’nın Resmi Gazete ‘de 7 Şubat 2017 tarih ve 29972 sayılı ilanı ile başlayan yarışma süreci, yarışma takviminde belirtildiği şekliyle devam etmektedir. Yarışma takvimi gereğince soru sorma süreci 2 Mart 2017 Perşembe günü sona erecek olup, 6 Mart 2017 Pazartesi günü Jürinin gelen sorulara verdiği cevaplar yarışmanın web sitesinde yayınlanacaktır.
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Mimarlar Odası’nın 24 Şubat 2017 tarihinde üyelerine yapmış olduğu duyuru ile Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Merkez Yerleşkesi Kentsel Tasarım Yarışması’na katılmamaları tavsiye edilmiştir.
Yarışma süreci yasal çerçevede devam ederken TMMOB’nin yapmış olduğu ve bazı yayın organlarında da yer alan tavsiye kararı sonrasında yanlış anlaşmaların giderilmesi, yarışmanın şartnamede belirtilen kurallar, koşullar ve takvim uyarınca devam ettiğini belirtmek amacıyla aşağıdaki açıklamayı zorunlu buluyoruz:
• TMMOB Mimarlar Odası’nın itiraz konularından biri yarışmanın türü ile ilgilidir. 24 Aralık 2002 tarih ve 24973 sayılı “Mimarlık, Peyzaj Mimarlığı, Mühendislik, Kentsel Tasarım Projeleri, Şehir ve Bölge Planlama ve Güzel Sanat Eserleri Yarışmaları Yönetmeliği”nin 7. maddesinin (e) fıkrası kentsel tasarım yarışmalarını şöyle tanımlamaktadır.
“Kentsel tasarım proje yarışmaları: Stratejik planlarla uygulama önceliği belirlenmiş kamusal alanlarda, kent kimliğini belirleyici, kentin doğal, kültürel, tarihi ve sosyal özellikleri ile kullanımları açısından önem taşıyan kesimleri için özel uygulama ayrıntıları içerecek biçimde hazırlanan plan ve projeler ile üst ölçekte kimlik-imaj çalışması, orta ölçekte yapı ve çevresinin bütüncül bir anlayışla tasarlanmasını amaçlayan kitle-açık alan düzenleme çalışması, alt ölçeklerde ise kitlelerarası boşlukların çevresel tasarımını içeren yarışmalardır. Ayrıca bu yarışmalar, olabilirlik, yaşanabilirlik, sürdürülebilirlik, maliyet analizi konularında da stratejiler geliştirmelidir.”
Yine aynı yönetmeliğin 19. maddesinde “Kentsel tasarım yarışmalarında, yarışma konusunun özelliğine göre asli ve yedek jüri üyeleri arasında mimar, şehir plancısı ve peyzaj mimarı bulundurulur” ifadesi ile “kentsel tasarım” yarışmaları herhangi bir meslek alanı ile doğrudan ilişkilendirilmemiş, ifade edilen meslek alanlarının ortak katkı alanları olarak tanımlanmıştır.
14 Haziran 2014 tarih ve 29030 sayılı “Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği” nin 10. Bölümü’nde “Kentsel Tasarım Projelerine Dair Esaslar” kısmında “kentsel tasarım” projelerinin hazırlanmasındaki esaslar tanımlanırken, herhangi bir meslek alanı dile getirilmemiştir.
Bu bağlamda; “kentsel tasarım” çalışma alanı MİMARLIK, ŞEHİR ve BÖLGE PLANLAMA ve PEYZAJ MİMARLIĞI meslek gruplarının katkısı ile gerçekleşecek ortak bir proje türü olması nedeniyle, ilgili mevzuata uygunluk arz etmektedir.
“Kentsel tasarım” düzenlenmek istenen mekân veya mekân parçalarının; imge, anlam ve mekânsal kimlik kazanmasını, var olan mekânsal kimliğin korunması ve mekânsal kimliğe değer kazandırılmasını, kentsel mekândaki yaşam kalitesinin artırılmasını, estetik ve sanat değerinin yükseltilmesini, yapıların bir uyum içerisinde ve bütünlük oluşturacak şekilde düzenlenmesini, tasarım ilkeleri ve uygulamaya yönelik alternatifleri ve mekânın biçimlenmesinde farklı ölçeklerde yazılı-görsel detayları barındıran, belirlenen mekânlardaki uygulamayı doğrudan yönlendiren, kentin veya kentin bir parçasının özellikleri dikkate alınarak mekânsal planlama sistematiği içerisinde uygulamaya yönelik kılavuz niteliğinde tüm kararları içerecek şekilde hazırlanan yasal proje belgesidir. Bu bağlamda; içeriği gereği MİMARLIK, ŞEHİR ve BÖLGE PLANLAMA ve PEYZAJ MİMARLIĞI meslek gruplarının ortak katkısı uygulama açısından da bir zorunluluktur.
Sonuç olarak, Üniversitemiz yerleşkesi için açılan yarışmanın gerek mevzuat gerekse uygulama açısından tartışmaya yer bırakmaksızın bir kentsel tasarım işi olduğu açıktır.
• TMMOB Mimarlar Odası duyurusunda, “Yarışma sonucunda; planlama, mimarlık ve mühendislik alanlarında projeler elde edilecek olmasına karşın; bu hizmetlerin uzmanlık alanlarına göre ilgili meslek mensuplarınca yapılması gerektiği göz ardı edilmiştir” ifadesi yer almaktadır. Yönetmeliğin 13. maddesinin (g) fıkrasında kentsel tasarım yarışmalarında yarışmacılardan istenenler belirtilmiştir. Yarışma şartnamesi, yönetmelikte tarif edilenler ile çelişki göstermemekte ve meslek uzmanlık disiplinlerini de göz ardı etmemektedir.
• TMMOB Mimarlar Odası duyurusunda, “Yönetmeliğin 42. maddesine aykırı biçimde; Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu hükümleri uyarınca korunması gerekli fikri hakları güvenceye almamış, elde edilen bu hizmetlerin uygulanmayabileceği veya farklı uygulanabileceğine dair kurallar getirmiştir” denilmektedir. Yarışma şartnamesinde Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu hükümlerine aykırı hiçbir husus bulunmamaktadır. İdaremiz şartnamelerin yönetmeliklere; yönetmeliklerin de kanunlara aykırı olamayacağının bilincindedir. Bu nedenle, şartnamede TMMOB’nin iddia ettiği gibi bir hükme hiçbir şekilde yer verilmemiştir.
• TMMOB Mimarlar Odası duyurusunda, “yarışma sonucunda alınacak olan mesleki hizmetler için meslek mensuplarına ödenecek ücretin hesaplanma biçiminin belirsiz bırakıldığı” iddia edilmektedir. Yarışma şartnamesinin 21. maddesinde “Birincilik Ödülünü Kazanana Uygulama Projesi İşinin Verilme Esasları” başlığı altında ücretlerin hesap yöntemi ayrıntılı biçimde açıklanmış, belirsiz bırakılmamıştır.