Bienal Ne İçin, Kimin İçin Var ve Ne İşe Yarar?

16. Venedik Mimarlık Bienali bu sene 26 Mayıs'ta kapılarını açmaya hazırlanıyor. Bienal kapsamında İKSV'nin koordinasyonunu yürüttüğü Türkiye Pavyonu'nda, bienali öğrenme ve tartışma ortamına dönüştürecek uzun soluklu bir projeye imza atılıyor.

Küratörlüğünü Kerem Piker’in, yardımcı küratörlüğünü Cansu Cürgen, Yelta Köm, Nizam Onur Sönmez, Yağız Söylev ve Erdem Tüzün’ün üstlendiği Vardiya projesi kapsamında bienal süresince haftalık vardiyalar hâlinde Venedik’e gidecek mimarlık öğrencileri bienalin bu yılki teması Freespace/Serbestmekân kavramı çerçevesinde geniş katılımlı bir projeye dahil olacak.

29 Ülkeden 452 Mimarlık Öğrencisi Başvurdu

Vardiya projesi için ABD’den Çin’e, Hindistan’dan Kosta Rika’ya 29 farklı ülke ve 70 şehirden 452 öğrenci başvurdu. Başvuruların yüzde 80’ini lisans öğrencileri, yüzde 20’sini ise yüksek lisans öğrencileri oluşturdu. Başvuran öğrencilerin yüzde 70’i kadın, yüzde 30’u ise erkek mimarlık okulu öğrencileri oldu. Başvuran öğrenciler yurtdışından Cornell, Columbia, Cape Town, Harvard, Princeton, Rice, Rhode Island School of Design, Pratt, Politecnico di Milano, Sri Venkateshwara, Sumatera Institute of Technology, Xi’an Jiaotong Liverpool University, Yale, yurtiçinden ise Çukurova, Dokuz Eylül, Erciyes, Mimar Sinan Güzel Sanatlar, İTÜ, Mardin Artuklu ve ODTÜ gibi 122 farklı okulda öğrenim görmeye devam ediyor. Mimarlık okulu öğrencileri, Vardiya projesine portfolyoları ve “Bienal ne için var?”, “Bienal kimin için var?” ve “Bienal ne işe yarar?” sorularından en az birine cevap verdikleri bir dakikayı geçmeyen videoları ile başvuruda bulunmuştu.

“Bienal ne için var?”, “Bienal kimin için var?”, “Bienal ne işe yarar?”

24 Mayıs’ta yapılacak ön gösterim öncesinde Türkiye Pavyonu’nun küratörleri ile bir araya gelerek katılımcılara başvurusu sırasında yönelttikleri “Bienal ne için var?”, “Bienal kimin için var?” ve “Bienal ne işe yarar?” sorularını onlara sorduk.

Kerem Piker: “Bu 3 soru yanıtını bulmak kadar tekrar tekrar sormak da kıymetli”

‘Biz Vardiyayı neden yaptık?’ diye düşündüğümde bienalde yapılan işin olabildiğince çok kişiye ulaşmasıyla ve gerçekten bir iletişim platformuna dönüşmesiyle başarılı olunabileceğini düşünüyorum. Dolayısıyla ben bunun sadece öğrenciler ile ilgili olduğunu da düşünmüyorum. Öğrenci belki işin içerisinde daha ön planda ama bu vesileyle Türkiye Pavyonu’nu bir buluşma alanı haline dönüştürmek ve burayı bu senenin teması olan ‘FREESPACE’ yani ‘serbest mekan’ kavramı ile ilişkilendirmek ile ancak mümkün.

Cansu Cürgen: “Bienal, enformel bir öğrenme mekanı” 

Bienalin ‘enformel öğrenme’ biçimleri açısından etkileyici, uzun sürede hafızada kalıcı bir rolü var  ve bu anlamda enformel bir öğrenme mekanı olduğunu düşünüyorum.

Yelta Köm: “Vardiya, hem yaşanan hem de aktarılan bir şey”

‘Sergi ne işe yarar?’ uzun zamandır kendime sorduğum sorulardan birisiydi. Sergiyi yapıyorsunuz, açtığınız günden itibaren orada donuyor, sonra yaşamayan bir şey olarak devam ediyor. Vardiya ise hem yaşanan hem de aktarılan bir şeye dönüşüyor. 10 sene önceki bienali belki de sadece kataloğundan görebilirken Vardiya yapılacak yayınlar ve 150-200 kişinin katılımıyla uluslararası bir söze dönüşecek. 

Nizam Onur Sönmez: “Bienalin gençlerin gelişimleri için çok faydalı etkiler yaratma potansiyeli var” 

Soruyu biraz daha daraltarak ‘bienal gençler için neye yarar?’ diye sorduk. Katılımcılar bienalde ‘bütün fikirler, onların temsil edilme tarzları, nasıl tartışıldığıyla karşılaşırlarsa, katılımcılar ile tanışır, bu ortamın içerisinde olurlarsa’ dünya gündemine etki edecek vizyon elde edebilirler diye düşünerek konuya yaklaştık.

Yağız Söylev: “Çok sesliliği görmek ve aynı anda deneyimlemek”

Benim için burada en önemli şey buradaki çok sesliliği görmek ve aynı anda deneyimlemek. Formal öğrenme düzeni içerisinde belirli alanlara odaklanıyoruz ve belirli eğitim alışkanlıkları üzerinden ilerliyoruz. Bu çeşitlilik içerisinde kendi sesini bulmak ve nerede olduğunu araştırmak ve kendini konumlandırmak çok önemli.

Erdem Tüzün: “Bienal her zaman yeni karşılaşmalara imkan sağlıyor”

Bienal için aslında buluşma mekanı diyebiliriz. Şu anda dünyanın her yerinden gelen insanların buluşup bir şeyler ürettiği, sergilediği bir ortam ve her zaman yeni karşılaşmalara imkan sağlıyor. Bu imkanı da Türkiye Pavyonu’nda olabildiğince çok kişiye ulaştırarak sağlamak ilk misyonlarımızdan birisiydi.

120 Öğrenci “Vardiya”lar Halinde Venedik’e Gidecek

Vardiya projesi kapsamında başvurular arasından seçilen 120 mimarlık fakültesi öğrencisi birer haftalık vardiyalar halinde Venedik’e gidecek. Bienali gezen ve Türkiye Pavyonu’nda düzenlenecek kamuya açık bir dizi etkinlik ve atölye çalışmasına katılacak mimar adayları, bienal süresince korku filmlerinden kent-çocuk ilişkisine, yapay zekadan zanaata çok çeşitli konular etrafında düzenlenecek 12 atölye çalışması sonucunda sürekli genişleyen ve bienal sonrasına uzanması hedeflenen bir sergi içeriği oluşturacak.

Atölye çalışmalarının yanı sıra bienal boyunca dijital olarak yayımlanması planlanan, bienal izleyicilerinin de katılacağı yaklaşık 50 çevrimiçi yuvarlak masa oturumu ve 6 konuk konuşmacı sohbeti ile Türkiye Pavyonu, 25 hafta boyunca yaşayan bir öğrenim ve üretim platformuna dönüşecek.

Türkiye Pavyonu’nun İlk Konuğu Emre Arolat

Türkiye Pavyonu, Vardiya projesi kapsamında bienal süresince, Emre Arolat, Eva Franch Gilabert, Juhani Pallasmaa, Jan Boelen ve Refik Anadol gibi mimarlık ve tasarım dünyasının önde gelen isimlerini konuk konuşmacı olarak ağırlayacak.

Atölye katılımcılarıyla tüm bienal ziyaretçilerine açık olacak konuşmaların ilkinin konuğu mimar Emre Arolat olacak. Emre Arolat bienalin ilk hafta sonunda, Türkiye Pavyonu’nda 27 Mayıs Pazar günü saat 14.00’te bir sohbet gerçekleştirilecek. Konuşma, Vardiya’nın YouTube kanalından da canlı izlenebilecek.

Bienal süresince konuk konuşmacıların yanı sıra, farklı alanlardan isimlerin katılımıyla 50 çevrimiçi yuvarlak masa oturumu da gerçekleştirilecek. Aralarında Bernard Khoury, Andrew Kovacs, Han Tümertekin ve Cynthia Davidson gibi mimarlık ve tasarım dünyasının önde gelen isimlerinin bulunduğu konuşmacılar, oturumlarda atölye katılımcılarıyla beraber “Bienal ne için var?”, “Bienal kimin için var?” ve “Bienal ne işe yarar?” sorularını irdeleyecek.