Büyük dönüşüm başlıyor 400 proje hazır

Türkiye'de büyük dönüşüme start verecek yasa Meclis'ten geçti. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na şimdiye kadar 400 proje ve başvuru geldi. Acil dönüşüm listesinin başında İstanbul yer alıyor. Onu Kütahya, Bursa, İzmir ve Diyarbakır izliyor.

Başbakan Tayyip Erdoğan’ın, “İktidarımıza mal olsa da yıkacağız” sözleri ile arkasında durduğu kentsel dönüşümü düzenleyen yasa Meclis’ten geçti. Yasanın geçmesinin ardından cevap beklenen en önemli soru ise dönüşümün nerede başlayacağı oldu. Ağustosta tüm belediye ve valiliklere bulundukları bölgede acil dönüşüm gereken yerleri belirlemelerini ve projelerini hazırlamalarını isteyen Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na Türkiye genelinden 400 proje ve başvuru geldi. Tüm başvurulara profesyonel ekiplerini yönlendiren Bakanlık, acil dönüşüm gereken yerleri belirleyecek.

İSTANBUL’DAN BAŞLAYACAK
Acil dönüşüm listesinin başında İstanbul geliyor. İstanbul’da Küçükçekmece, Büyükçekmece, Adalar, Pendik, Kartal, Zeytinburnu, Ümraniye ve Fatih ilk sıralarda. İstanbul ile birlikte dönüşümün acilen yapılacağı iller listesinde Kütahya, Bursa, İzmir ve Diyarbakır var. Özellikle Kütahya’da sürekli deprem riski olması, Bursa – Gemlik’te zemin sorunu tespit edilmesi ve İzmir-Bornova risk altındaki yapı fazlalığı nedeniyle listenin başında. Dönüşümde gecekondu sahibine konut verilene kadar evi yıkılmayacak. Riskli yapıların yıkılması için hak sahibine verilen süre 30 günden 60 güne çıkarıldı. Binasını yıktırmayan vatandaşlar sorunu Cumhuriyet Başsavcılığı ile çözecek. Askeri yasak bölgeler, Hazine’nin özel mülkiyetinde bulunan riskli alanlar ve rezerv yapı alanlarındaki taşınmazlardan, kamu idarelerine tahsisli olanlar Toplu Konut İdaresi Başkanlığı’na (TOKİ) ve belediyeye bedelsiz devredilebilecek. Kentsel Dönüşüm Yasası’nın uygulanmasında hak sahipleriyle anlaşma yoluna gidilecek. Anlaşma ile tahliye edilen yapıların maliklerine kira yardımı yapılabilecek. Riskli bulunan yapıların hak sahiplerine, bu yapıların yıktırılması için 60 günden az olmamak üzere süre verilecek. Kentsel dönüşümde belediyelerle hareket edilecek. Yasayla belediyelere her türlü ödenek aktarımı, teknik ve mali destek sağlanacak. Mahalli idareler, Bakanlık öncülüğünde dönüşümde söz sahibi olacak.

‘RANT KEFEN SOYUCULUKTUR’
Yasayla ilgili değerlendirmelerde bulunan Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, Türkiye’de konut stokunun 20 milyona yaklaştığını ve bunların da yüzde 40’a yakınının elden geçmesi gerektiğini ifade etti. 2, 5, 10, 15 ve 20 yıllık periyotlara yayarak tüm Türkiye’nin dönüşümünün gerçekleştirileceğini söyleyen Bayraktar, bir dakika bile zaman gecikmesine tahammülleri olmadığını vurguladı. Bayraktar, kentsel dönüşümde vatandaşın hakkının yenilmeyeceği vurgusunu yaparken, ‘Rantsal Dönüşüm’ iddialarına çok sert cevap verdi. Bayraktar, “Bu yasayı kullanarak rant düşüncesini devlet kadroları veya siyasi kadrolarla yan yana koymak büyük haksızlıktır, bunu düşünmek kefen soyuculuktur” dedi.

Ali Dumankaya Dumankaya İnşaat Yönetim Kurulu Üyesi

Seferberlik ilan edilmeli
“İstanbul’dakİ binaların yüzde 50’si 30 yaşını aşmış. Nitelikli konut çok az. Var olan konutların dörtte üçü niteliksiz ve depreme dayanıklı değil. Bu tablo bize adeta bir saatli bombanın üzerinde yaşadığımızı gösteriyor. Kötü yapı stoğunun değişiminde bundan sonra süreç hızlı ilerlemeli. Söz konusu olan seçilmiş ilçelerde başlayan çalışmalar, bir sistem içinde hızlıca diğer ilçeler için de uygulanmalı. Kentsel dönüşüm konusunda İstanbul ve Türkiye’de bir seferberlik ilan edilmeli. Tüm ilgili kurum ve kuruluşlar bu dönüşüme destek vermeli. Kentsel dönüşüm yasası ile birlikte yapılacak çalışmalar ve projelerle İstanbul dünya başkentleri arasında hak ettiği değeri kazanacaktır.”

Işık Gökkaya Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği Başkanı

Sektör için milat niteliğinde
“Bu yasasının Meclis’ten geçmesi sektör için bir milat olarak kabul edilebilir. Hem kamu hem özel sektör tarafından finansal enstrümanların da çıkarılması için çalışmalara başlamak gerekir. Biz de GYODER olarak hem Çevre ve Şehircilik Bakanlığı hem de Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) ile görüşmelere başladık. Deprem tahvilleri ve bonolarının çıkarılması, imar haklarının menkulleştirilmesi ve konut kredilerinde ikincil piyasaların geliştirilmesiyle ilgili çalışmalara başlamak gerekir.”