Çağdaş Türk Edebiyatında Mimarlık

YEM Yayın’ın "Çağdaş Türk Edebiyatında Mimarlık" kitabında, çağdaş Türk edebiyatından seçilmiş, mimarlığa vurgu yapan 39 yapıt mimar, sanatçı, iletişimci, felsefeci ve akademisyenlerden oluşan 33 yetkin yazar tarafından irdeleniyor.

Tanıtım metni:

YEM Yayın’ın “Mimarlık ve Beslenme Alanları” dizisinin yeni kitabı Çağdaş Türk Edebiyatında Mimarlık, mimarlığın çağdaş Türk edebiyatı ile ilişkisini irdelemek ve başta mimarlar olmak üzere tasarıma ilgi duyan tüm okuyucular için yepyeni algı kapıları açmak hedefiyle yayımlandı.

Çağdaş Türk Edebiyatında Mimarlık, mimarlık ve tasarımın beslenme kaynaklarında sanatsal ve kültürel ağırlığın artmasının toplumun estetik algılarının gelişmesinde büyük rol oynayacağına ve bu izlek üzerinden giden mimar, iç mimar, peyzaj mimarı, kent plancısı ve endüstri ürünleri tasarımcılarının hayal güçlerini çok daha çarpıcı şekilde kullanabileceğine olan inançla hazırlandı.

Kitapta çağdaş Türk edebiyatından seçilmiş, mimarlığa vurgu yapan 39 yapıt mimar, sanatçı, iletişimci, felsefeci ve akademisyenlerden oluşan 33 yetkin yazar tarafından irdelendi. Önemli yazarların bu kitapları, yarattıkları mimari evrenle birlikte incelenirken mimarlığın hayal gücünü tetikleyen, insanı ütopik ya da distopik düşüncelere sevk eden, estetik ve sanatsal beğeniyi yükselten, sosyolojik algılara, ekolojik sorunlara yaklaşımlar sunularak okuyucuların imge dünyasını varsıllaştırmak hedeflendi. Kitabın editörleri Hikmet Temel Akarsu, Nevnihal Erdoğan ve Türkiz Özbursalı bu projeyi geliştirme ve yayına hazırlama gerekçelerini şöyle özetliyorlar:

“…Bizler bu kitapları hazırlarken, mimarlık kültürüne ve eğitimine katkıda bulunmak, mimarlık algı ve anlayışını geliştirmek; olabiliyorsa değiştirmek ve mimarlıkta yeni bir iklim yaratarak kentlerimizi ve yaşam alanlarımızı gitgide katlanılmaz hale getiren tekdüze ‘mimari’ uygulamalardan kurtarmak ve yepyeni tasarımların kapılarını aralamak gibi kaygılar içinde olduk. Mimarların ve mimar adaylarının ruhsal, duygusal, kültürel dünyalarının varsıllaşmasını ve bunların yapıtlarına yansımasını umduk.

…Ortaya çıkan ‘Çağdaş Edebiyatta Mimarlık’ ciltleri kuşkusuz bu alandaki tüm eserleri eksiksiz olarak içeren bir derleme değildir. Mutlaka edebiyatın sonsuz, sınırsız düşünce ve duygu âleminde gözümüzden kaçmış bazı eserler olacaktır. Kuşkusuz gelecekte bu eserleri çok daha nitelikli yazılarla kaleme alanlar, kritik edenler de olacak ancak Çağdaş Türk Edebiyatında Mimarlık  ve Çağdaş Dünya Edebiyatında Mimarlık bu alanda günümüze kadar yapılmış en kapsamlı çalışma olma özelliğini uzun süre koruyacaktır.

…Bu seçkide danışmalarımızı çok farklı alanlara doğru genişlettik. Yayıncılar, editörler, şairler, mimarlık entelijansiyası ve muhtelif edebiyat mahfillerinden görüşler aldık. Neticede objektif olmaya çalışarak seçtiğimiz eserler arasında okura hakikaten ‘mimarlıkla hiç alakası yokmuş gibi’ gelecek bazıları olacaktır. Bu seçimlerin neden yapıldığının açıklaması mimarlığın sadece yapı unsurlarından oluşmadığı algısından geçmektedir. Öyle ki bir kentin duygusu, kokusu, estetiği, kaosu, ruhu, rengi, çiçeği, dili, ritüelleri, mazisi, âdet ve gelenekleri bazen mimarlığın bileşeni olup, farklı ve tadına doyulmaz bir estetik yaratabilir. Bizler işte bu duyguyu yayan üslupçu yazarları özellikle seçkiye almaya dikkat ettik…

…Bizler mimarlık sanatına gönül vermiş yazarlar olarak sadece ülkemizde değil tüm dünyada yepyeni bir çevresel, kentsel, mimari algıya erişmemiz gerektiğine ve bunu ancak ve ancak edebiyat ve sanatın sonsuz düşünce âleminden ilhamlar, düşünceler ve sentezler devşirerek yapabileceğimize inanan insanlarız. O yüzden bu alandaki tartışma ve çabaları çok önemsiyoruz. Dileğimiz kalbi mimarlık için çarpan herkesin bizi kıyasıya eleştirmesi ve bu tartışmalardan çok daha güçlü sentezler, ürünler çıkması; mimarlığın yaşamakta olduğumuz inhitat döneminin bir an evvel nihayete ermesinin sağlanmasıdır…”

YEM Yayın’ın “Mimarlık ve Beslenme Alanları” dizisini oluşturan Sinemada Mimarlık, Edebiyatta Mimarlık, Çağdaş Türk Edebiyatında Mimarlık ve Çağdaş Dünya Edebiyatında Mimarlık kitaplarının birlikte okunması, hem tamamlayıcı olacağı hem de okuyucunun düşsel evrenini zenginleştireceği gerekçesiyle tavsiye edilir.

KİTAPTA İNCELENEN ESERLER VE YAZARLARI

Mimarlığa Referans Veren Eserler

Aylaklar – Melih Cevdet Anday; Gökdelen – Tahsin Yücel; Kırmızı Saçlı Kadın – Orhan Pamuk; İstanbul Bir Masaldı – Mario Levi; İnsansız Konağın İkonu – Ali Teoman; Kopoy – Barış Andırınlı; Sinek Isırıklarının Müellifi – Barış Bıçakçı; Symi’de Aşk – Hikmet Temel Akarsu

Mimarlıktan İlham Alan / Mimarlığa İlham Veren Eserler

Uyku Şehir – Behiç Ak; Her Gece Bodrum – Selim İleri; Kara Büyülü Uyku – Vecdi Çıracıoğlu; Kapalıçarşı – Fuat Sevimay; Kenarda – Ayhan Geçgin; Madam Samatya ve Diğer Şüpheliler – İbrahim Yıldırım; Ay Gözetleme Komitesi – Mahir Öztaş; Mimari ve Aşk – Murat Aykaç Erginöz; Rüya Körü – Gürsel Korat; Ustam ve Ben – Elif Şafak

Mimarlık Sosyolojisine Dair Eserler

Çıplak Deniz Çıplak Ada – Yaşar Kemal; Aleladelik Çağı – Hikmet Temel Akarsu; Gölgeler ve Hayaller Şehrinde – Murat Gülsoy; Kırmızı Pelerinli Kent – Aslı Erdoğan; Ağır Roman – Metin Kaçan; İkircikli Biricik – İlhami Algör; İpek ve Bakır – Tomris Uyar

Mimari Denemeler ve Seyahatnameler

İstanbul Haneleri: Evlilik, Aile ve Doğurganlık 1880-1940  – Alan Duben – Cem Behar; Mimarın Soluğu: Peter Zumthor Mimarlığı Üzerine Denemeler – İhsan Bilgin; İlber Ortaylı Seyahatnamesi – İlber Ortaylı; Başka Kentler, Başka Denizler – Murat Belge; İstanbul Çeşitlemeleri – Rupert Wilbrandt

Mimari Birer Estet Olarak İstanbul Yazarları

Ah Beyoğlu Vah Beyoğlu – Salâh Birsel; Bir Beyoğlu Düşü – Berlin’de Sanrı – Kanallar – Demir Özlü; Yalıda Sabah – Haldun Taner; İstanbul’un Kuytu Köşeleri – Aydın Boysan; Cinlerin İstanbul’u – Enis Batur; Çok Kültürlü Pera – İo Çokona; Boğaz’daki Mutlu Çocuk Kuzguncuk – Gülsüm Cengiz; Moda Sevgilim “Yeniden” – İzel Rozental

Son Söz Yerine: Akademik İdeallere Övgü

Bir Bilim Adamının Romanı – Oğuz Atay