“Çalınmış tarihimizi istemek hakkımız”

Anadolu’dan kaçırılmış arkeolojik eserlerle dolu Avrupa müzeleri, Türkiye’nin kültürel varlıklarına sahip çıkması üzerine telaşa kapıldı. Bakan Günay, "Çalınmış eserlerimizi geri istemek hakkımız" dedi.

Geçen yüzyıldan bu yana Türkiye’den yurtdışına kaçırılan tarihi eserler çok büyük bir yekun tutuyor. Asıl yurtları Anadolu toprakları olan binlerce arkeolojik obje bugün Avrupa’nın dev müzelerinin en nadide eserleri arasında yer alıyor. Türkiye’nin son yıllarda ağırlık verdiği hukuki girişimlerle eserlerin geri istenmesi ve sürecin başarılı bir biçimde sürdürülmesi Avrupa müzelerinde telaşa neden oldu. Etkin dergilerden The Economist, 19 Mayıs tarihli sayısında Türkiye’yi ‘”kültürel hırslı olmakla” eleştirdi. Fiammenta Rocco imzalı yazıda, Avrupa müzelerinde ve koleksiyonerlerde telaş olduğu vurgulanarak “Bazısı avukatlara başvurdu, bazısı da uzun dönem ödünç vermenin sorunu çözeceğine inanıyor. Ancak Bakan Günay, sadece süresiz ödünç vermeyle tatmin olacaklarını söylüyor. Bu durumda bazısı da oyalama taktiği ile Türk yetkililerin bezeceğini umuyor” yorumu yapıldı. Dergideki iddialara göre “Türkiye yabancı müzelere karşı sertleşti ve yeni bir kültür savaşı başlattı. Kültürel yayılmacılık peşindeki Türk otoriteleri, istediklerini elde edebilmek için rica ve tehditten oluşan bir karışımı kullanıyor.”

Avrupa müzeleri telaşta

Dün bir açıklama yaparak iddialara yanıt veren Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay da ”Ülkemizden hukuki bir belgeye dayanmadan bir eser alınmış ise ki bunun tırnak içinde hukuki karşılığı çalınmış demektir, çalınmışsa bunun geri getirilmesini istemek tarihimize, toprağımıza ve kendimize saygının gereğidir” dedi. Amerika’da ve Avrupa’da Türkiye’den giden ve hiç bir belgeye dayanmayan eserlerin bulunduğuna işaret eden Günay, yurt dışındaki eserlerin Türkiye’de kazandırılması konusunda özellikle son yıllarda dikkatli, saygılı ve kararlı bir politika uyguladıklarını kaydetti. Eserlerin Türkiye’ye getirilmesi konusunda Avrupa ve Amerika kamuoyunda bazı rahatsızlıkların olduğunu ifade eden Günay, Türkiye’nin bu tutumunun Yunanistan, Mısır ya da başka Asya ülkelerine örnek olunması ve Avrupa ile Amerika müzelerindeki çok sayıda eserin doğuya gelmesi ihtimali üzerinde durulduğunu belirtti. Günay son 5 yıl içinde 4 bin civarında eseri Türkiye’ye getirdiklerini kaydetti. Türkiye’nin geri istediği eserler arasında Rusya’da bulunan Troya Hazineleri, Fransada’ki II. Selim Türbe Çinileri, İngiltere’deki Eros Başı, Samsat Steli, Almanya’daki Bergama Zeuz Sunağı da var.